Με τα περιστατικά έμφυλης βίας και τις γυναικοκτονίες να μας βάλουν καθημερινά και αλύπητα, είναι πραγματικά δύσκολο να βρεις φως στο τούνελ του φόβου, του θυμού και του αισθήματος ντροπής για τη σύγχρονη πραγματικότητα στην Ελλάδα. Μπορεί ένα έργο, γραμμένο το 1603, να “ξορκίσει” το κακό; Η ηθοποιός Αιμιλία Βάλβη, πρωταγωνίστρια της παράσταση “Οθέλλος / Πορνογραφία”, που πραγματεύεται το θέμα της πατριαρχίας και ανεβαίνει στη σκηνή του Θεάτρου Τ στη Θεσσαλονίκη, δίνει την απάντηση…

 

“Οθέλλος / Πορνογραφία”. Δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιάνεστε με το θέμα της πατριαρχίας. Το ίδιο συνέβη και με την προηγούμενη παράστασή σας, “Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα”. Δυστυχώς, η επικαιρότητα επιβεβαιώνει με τον πιο τραγικό τρόπο ότι είναι ένα θέμα που συνεχίζει να μας απασχολεί… Αυτός ήταν και ο λόγος που επιλέξατε να ανεβάσετε την εν λόγω παράσταση;

Η επιλογή του Οθέλλου έγινε από τον Γιάννη Λεοντάρη, ενώ στην “Ψυχολογία Συριανού Συζύγου-Χριστίνα” προηγήθηκε μια δική μου ανάγκη. Προφανώς ως καλλιτέχνες, ζευγάρι και γονείς τριών κοριτσιών, το θέμα της γυναικείας κακοποίησης και της πατριαρχικής βίας που βάλει όλα τα φύλα, η πατριαρχία, μας συγκλονίζει, αλλά η επικαιρότητα δυστυχώς μας ξεπερνάει τόσο ακραία! Οι καλλιτεχνικές μας επιλογές δε γίνονται πάντα με γνώμονα την επικαιρότητα, μια παρέμβαση όμως ξέρω πως μας καίει και τους δύο.

 

 

Προσεγγίζετε το κλασικό έργο του Σαίξπηρ, συνδέοντας την πορνογραφία με την έμφυλη βία. Πώς επιτυγχάνεται αυτή η σύνδεση και πώς τελικά συνομιλεί η παράσταση με το σήμερα;

Η πορνογραφία έχει να κάνει με το ηδονοβλεπτικό βλέμμα που απομονώνει-τεμαχίζει τη γυναίκα και την “προσφέρει” αλλοιωμένη προς κατανάλωση. Αυτό κάνει ακριβώς ο Ιάγος του Σαίξπηρ. Διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και προβάλλει στον Οθέλλο μια εικόνα της Δυσδαιμόνας που πυροδοτεί τη ζήλια και τον οδηγεί στη γυναικοκτονία. Κάποτε μιλάγαμε για εγκλήματα πάθους. Σήμερα, μπορούμε να δούμε την τραγωδία αυτή, που γράφτηκε το 1603, και να σοκαριστούμε με το ποσό “επίκαιρη” παραμένει η βία. Αιμιλία Βάλβη

 

 

Εσείς υποδύεστε μια γυναίκα που δολοφονείται. Ο σύζυγός σας, Γιάννης Λεοντάρης, υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης. Πώς διαχειριστήκατε αυτή την αντίφαση – από τη μία, ως Δυσδαιμόνα, να νιώθετε την αίσθηση του κινδύνου κι από την άλλη, ως Αιμιλία και ηθοποιός, την αίσθηση προστασίας;

Μα ακριβώς επειδή αισθάνομαι απόλυτα ασφαλής και προστατευμένη και από τη σκηνοθεσία και από τους συναδέλφους μου, μπόρεσα να μπω στο πεδίο της κακοποίησης. Η αλήθεια είναι πως στην αρχή των προβών ο Γιάννης μου έλεγε “Τι θα κάνουμε με σένα; Δεν φοβάσαι τους άνδρες!” Κι αισθάνομαι φοβερά τυχερή που δε φοβάμαι τους άντρες, αν και εγώ – όπως όλες – έχω δυσκολευτεί αρκετά κατά καιρούς. Η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη μού επέτρεψαν να βιώσω τον φόβο και τον κίνδυνο. Αν και η Δυσδαιμόνα, όπως όλα τα πλάσματα που κακοποιούνται, έχει άγνοια κινδύνου. Αν και το αισθάνεται, αρνείται να πιστέψει πως της συμβαίνει αυτό.

Σε ό,τι αφορά την καλλιτεχνική σχέση με τον σύντροφό μου, που είναι σκηνοθέτης, υπάρχει ασφάλεια, αλλά δεν δουλεύω εκ του ασφαλούς! Άλλωστε, η επιλογή να δουλεύουμε μαζί και να ζούμε στο Ναύπλιο, έχει κάνει τη θεατρική αγορά να θεωρεί πως δουλεύω αποκλειστικά και μόνο με τον Γιάννη και να μη με υπολογίζουν ως “ελεύθερη” ηθοποιό. Δεν είναι πάντα εύκολο αυτό.

 

 

Επαγγελματικά, δεν σας προβλημάτισε αυτή η επιλογή, από την άποψη ότι στην Αθήνα δίνονται περισσότερες ευκαιρίες; Πιστεύετε πως η καλλιτεχνική αποκέντρωση μπορεί να συμβάλλει στην πολιτιστική εξέλιξη της Ελλάδας εν γένει;

Με το που τελείωσα τη σχολή, έκανα δική μου ομάδα με έδρα τη Σύρο, από όπου κατάγομαι. Τώρα ζω και έχω ομάδες στο Ναύπλιο. Πολύ συνειδητά θέλω να ζω με όρους ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ομορφιάς. Η πόλη κάποιες φορές ισοπεδώνει. Και φυσικά έχω πληρώσει το τίμημα να τεθώ εκτός “πρώτης γραμμής”.

Πιστεύω βαθιά στην αποκέντρωση και την κάνω πράξη όσο μπορώ, αλλά το κάνω – κάνουμε χωρίς καμία ουσιαστική υποστήριξη και με προσωπικό κόστος. Δεν το μετανιώνω, όμως. Τις “ευκαιρίες” που σου δίνει η πόλη, τις πληρώνεις ακριβά… Γιατί αυτό που αφομοιώνουν οι άνθρωποι στη μικρή μου πόλη από το Θέατρο, μου το επιστρέφουν με ατόφια συγκίνηση. Νιώθω σημαντική. Και μπορώ να χαρώ τη μόνη ομορφιά αυτής της χώρας – που είναι η φύση της. Όλα τα άλλα με πληγώνουν. Ωστόσο, ποτέ δεν απορρίπτω κάποια καλλιτεχνική πρόταση που με ενδιαφέρει λόγω πόλης. Πάω παντού. Αιμιλία Βάλβη

 

 

Πέρα από ηθοποιός, είστε σκηνοθέτης, θεατρολόγος, ενώ έχετε καταπιαστεί και με τον σχεδιασμό και την κατασκευή κοστουμιών. Λειτουργούν αθροιστικά αυτές οι διαφορετικές ιδιότητες; Νιώθετε πως οδηγούν σε μια πιο σφαιρική προσέγγιση της δημιουργικής διαδικασίας;

Για να είμαι ειλικρινής, βαριέμαι εύκολα και καταπιάνομαι με πολλά πράγματα. Επίσης, η θεατρική πραγματικότητα συχνά μας αναγκάζει να κάνουμε παραπάνω από μια δουλειά για να επιβιώσουμε. Τέλος, γαλουχήθηκα σε ομάδα και στην ομάδα έχεις αναγκαστικά σφαιρική προσέγγιση, πολλές ευθύνες και κάνεις τα πάντα για να πάει μπροστά το σύνολο. Κάποτε είναι κουραστικό, κάποτε λυτρωτικό. Και, ναι, μου αρέσει. Φτιάχνω μια δική μου Αναγέννηση, τότε που ήταν η φυσική κατάσταση του καλλιτέχνη να κάνει πολλά. Αιμιλία Βάλβη

 

Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Πόσο απαραίτητες είναι αυτές οι κινήσεις στήριξης από το κράτος στην Ελλάδα σήμερα; Επαρκούν;

Είναι απολύτως απαραίτητες και φυσικά ΔΕΝ επαρκούν. Γιατί αν υπάρχει πραγματική επένδυση στην Παιδεία και τον Πολιτισμό δε θα συζητούσαμε – εμείς οι λίγοι – για γυναικοκτονίες. Θα ήταν αυτονόητο αγαθό η Τέχνη και για όλους. Η ψυχική υγεία όλων θα ήταν καλύτερη και η συλλογικότητα θα ανακούφιζε. Αυτά, όμως, θεωρούνται πολυτέλειες στη φτωχή βαλκανική μας χώρα, που πεθαίνεις έξω από το αστυνομικό τμήμα. Κι εμείς οι καλλιτέχνες, που δεν ασχολούμαστε με την τηλεοπτική χοάνη, επιβιώνουμε με μεγάλη δυσκολία. Κάποτε δε, πρώτα έπρεπε να εξασφαλίσουμε χρήματα για να φτιαχτεί μια παράσταση. Τώρα, πρώτα πρέπει να εξασφαλίσουμε αδιανόητα πόσα για να φτάσει η πληροφορία – δηλαδή διαφήμιση και προώθηση – της δουλειάς μας, αλλιώς και η καλύτερη παράσταση να είναι, δε θα το μάθει κανείς. Ο τελευταίος που αμείβεται είναι ο δημιουργός.

 

Λίγα λόγια για την παράσταση:

Η νέα παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου αντίqρηση Οθέλλος/Πορνογραφία, σε διασκευή και σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, ανεβαίνει στο Θέατρο Τ έως τις 16 Απριλίου 2024. Πρόκειται για μία νέα προσέγγιση του σαιξπηρικού έργου Οθέλλος που εστιάζει και αναδεικνύει έναν σημαντικό πυρήνα του: τις γυναικοκτονίες της Δυσδαιμόνας και της Αιμιλίας.

Με επίκεντρο τον Ιάγο, έναν «παπαράτσι» που δεν διστάζει να κατασκευάσει μια «πόρνη», διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, πείθοντας τον Οθέλλο για την απιστία της Δυσδαιμόνας και ωθώντας τον στη δολοφονία της, η παράσταση ενώνει τις τελείες ανάμεσα στην πορνογραφία και την έμφυλη βία.

Στο τέλος του έργου, η Δυσδαιμόνα και η Αιμιλία είναι νεκρές. Τις σκότωσαν γιατί τις αγαπούσαν; Οι θεατές, μάρτυρες όσων έγιναν και γίνονται, καλούνται να πάρουν θέση, έχοντας κατά νου ότι ο θύτης, ακόμα κι αν αιμορραγεί, δεν σκοτώνεται.

Ταυτότητα παράστασης:

• Οθέλλος / Πορνογραφία, μια διασκευή του Οθέλλου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
• Απόδοση – Σκηνοθεσία: Γιάννης Λεοντάρης
• Σκηνικά: Η ομάδα
• Κοστούμια: Αιμιλία Βάλβη
• Μουσική – Σχεδιασμός ηχητικού περιβάλλοντος: Βασίλης Μαντζούκης
• Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος
• Βοηθός σκηνοθέτη: Αγγελική Λεοντάρη
• Βίντεο παράστασης: Γιάννης Λεοντάρης
• Φωτογραφίες: Εβίτα Σκουρλέτη
• Γραφιστικός σχεδιασμός: Βίκτωρ Γκουντάρας, Hervik Studio
• Επικοινωνία – Προβολή: Λία Κεσοπούλου
• Οργάνωση παραγωγής: Δόμνα Χουρναζίδου
• Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου αντίqρηση

Η παράσταση «Οθέλλος / Πορνογραφία» πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Διανομή (με αλφαβητική σειρά):

• Αιμιλία Βάλβη (Δυσδαιμόνα)
• Γιώργος Κριθάρας (Οθέλλος)
• Νικόλας Μαραγκόπουλος (Ιάγος)
• Κατερίνα Παπανδρέου (Αιμιλία)

Πληροφορίες:

Θέατρο Τ, Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16, Θεσσαλονίκη, Τ. 2310 854 333

Παραστάσεις: Έως τις 16 Απριλίου 2024

Kάθε Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:15 και Κυριακή στις 19:00

Διάρκεια παράστασης: 105’ (χωρίς διάλειμμα)

Προπώληση εισιτηρίων εδώ.