Η διατροφή των παιδιών στον παιδικό σταθμό είναι ένα ζήτημα που αφορά γονείς και φροντιστές. Ποιες είναι, όμως, οι σωστές επιλογές;

Με την έναρξη του σχολείου, το παιδί απομακρύνεται για πρώτη φορά από το σπίτι, ενώ διατηρεί έντονα την επιρροή των διαιτητικών συνηθειών της οικογένειας. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και όταν η κατανάλωση γευμάτων γίνεται μακριά από το σπίτι, το παιδί συνεχίζει να αναπτύσσει νέες δεξιότητες, εικόνες και ιδέες για το φαγητό.

 

Εδώ ο ρόλος των δασκάλων και των φροντιστών είναι πολύ σημαντικός, καθώς οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών, εκτός από το οικογενειακό περιβάλλον επηρεάζονται άμεσα από τον κοινωνικό και σχολικό περίγυρο (συγγενείς, φίλους, δασκάλους). Σε αυτό το πλαίσιο, επίσης, εντάσσεται και η τάση για μιμητισμό που χαρακτηρίζει τα παιδιά, μιας και σε αυτήν την ηλικία δεν έχουν αναπτύξει πλήρως ακόμη την ατομική τους κρίση και προσωπικότητα.

 

Τα λανθασμένα πρότυπα ή μηνύματα λοιπόν που λαμβάνει ένα παιδί από το περιβάλλον του, είναι πολύ πιθανόν να το οδηγήσουν στην υιοθέτηση λανθασμένων διατροφικών συμπεριφορών.

 

 

Προσχολική ηλικία και διατροφικές συνήθειες

Η ύπαρξη υγιεινών επιλογών στους παιδικούς σταθμούς, η προτροπή για σωστές διατροφικές επιλογές, καθώς και ενθάρρυνση των παιδιών για συμμετοχή στην προετοιμασία του φαγητού ή υγιεινών σνακ, μαζί με τους φροντιστές ή τους δασκάλους είναι μια πολύ καλή τακτική, που μπορεί να επηρεάσει θετικά τις διατροφικές επιλογές των παιδιών.

 

Η προσχολική και σχολική ηλικία είναι μια περίοδος εξίσου σημαντική για την ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. Την περίοδο αυτή το παιδί αρχίζει να τρώει στερεές τροφές και να ακολουθεί το πρόγραμμα διατροφής της υπόλοιπης οικογένειας.

 

Οι ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία και καλύπτονται κατά 50-55% από υδατάνθρακες, 30-35% από λίπη και 15% από πρωτεΐνες. Το διαιτολόγιο του παιδιού, θα πρέπει να είναι πλήρες και να χαρακτηρίζεται από ποικιλία τροφών. Γι’ αυτό θα πρέπει να εκπαιδευτεί να τρώει από τις 4 βασικές κατηγορίες τροφίμων, που φαίνεται να προσφέρουν τον καλύτερο συνδυασμό συστατικών και χαρακτηρίζονται από άριστη θρεπτική αξία.

 

Οι βασικές αυτές κατηγορίες είναι:

1.Φρούτα και λαχανικά (σύμπλοκοι υδατάνθρακες, βιταμίνες Α και C)

2.Κρέας, αυγά, πουλερικά, ψάρι (πρωτείνη, βιταμίνη Β)

3.Ψωμί, δημητριακά, όσπρια (φυτικές ίνες, βιταμίνη Β)

4. Γάλα, γαλακτοκομικά προιόντα (λίπη, πρωτείνη, ασβέστιο, σίδηρος, βιταμίνη Β)

 

 

Τα θετικά της Μεσογειακής Διατροφής

Το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής  αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα ιδανικότερα, και ισορροπημένα πλάνα διατροφής για παιδιά και ενήλικες. Είναι, ίσως, ένα από τα πιο μελετημένα διατροφικά πρότυπα, ενώ μέχρι και σήμερα όλες οι ερευνητικές μελέτες έχουν καταλήξει πως η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί την επιτομή της υγιεινής διατροφής. Είναι εύκολα εφαρμόσιμη από όλους, και ταιριάζει σε όλους τους τρόπους ζωής!

 

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής είναι η μεγάλη κατανάλωση ελαιολάδου, λαχανικών, φρούτων, δημητριακών -κατά προτίμηση ανεπεξέργαστων- και οσπρίων. Επίσης, η μέτρια καταναλωση ψαριών και γαλακτοκομικών προϊόντων, με έμφαση στο τυρί και το γιαούρτι και κρασιού, κυρίως στα γεύματα (για τους ενήλικες).  Τέλος, συνιστάται μικρή κατανάλωση κρέατος, ζωικών λιπιδίων και κρεατοσκευασμάτων.

 

Τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής για τα παιδιά

Η Μεσογειακή Διατροφή εφοδιάζει τον οργανισμό με μια πληθώρα θρεπτικών συστατικών και αντιοξειδωτικών ουσιών. Επιτρέπει στις οικογένειες να επικεντρωθούν στην κατανάλωση τροφών, που πιθανότατα παραλείπουν στα γεύματά τους, συμπεριλαμβανομένων φρούτων, λαχανικών και θαλασσινών. Επιπλέον, συμβάλλει στην πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας. Τέλος, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδους Διαβήτη, καρδιαγγειακών νοσημάτων και διάφορες μορφές καρκίνου στην ενήλικη ζωή.

 

 

Γεύματα στον παιδικό σταθμό

Σχεδιασμός και αριθμός των γευμάτων 

Στους παιδικούς σταθμούς παρέχεται συνήθως πρωινό, δεκατιανό και μεσημεριανό γεύμα σε όλα τα παιδιά, ενώ για όσα παιδιά παραμένουν εκεί μέχρι αργά, παρέχεται και ένα υγιεινό απογευματινό σνακ. Έτσι, καλύπτεται ένα σημαντικό μέρος των αναγκών τους, σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για τις ώρες φύλαξής τους. Επίσης, ο σχεδιασμός των γευμάτων γίνεται πάντα σε συνεργασία με επαγγελματία Διαιτολόγο-Διατροφολόγο και Παιδίατρο και βασίζεται στο μεσογειακό πρότυπο. Όλα αυτά, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και τις Εθνικές Διατροφικές συστάσεις, όπως αυτές ορίζονται στον Εθνικό Διατροφικό Οδηγό για βρέφη, παιδιά και εφήβους.

 

Γεύματα-τρόφιμα που πρέπει να παρέχονται καθημερινά στους παιδικούς σταθμούς

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, που αφορά τη διατροφή των παιδιών στους βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, οι υπεύθυνοι, το προσωπικό καθώς και οι Παιδίατροι και Διαιτολόγοι που συντάσσουν τα προγράμματα διατροφής θα πρέπει να μεριμνούν, ώστε να παρέχουν καθημερινά φρέσκα φρούτα και γαλακτοκομικά, τηρώντας τις σχετικές συστάσεις που προβλέπουν καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον 1 μερίδας από αυτές τις ομάδες τροφίμων.

 

Να ακολουθούν το πρότυπο εβδομαδιαίας κατανομής που προτείνεται στις υγειονομικές διατάξεις για τα διαιτολόγια των νηπίων και στηρίζεται στο μεσογειακό διατροφικό πρότυπο. Έτσι, πρέπει να παρέχουν τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα  ψάρι, όσπρια, λαδερά λαχανικά, κοτόπουλο και όχι παραπάνω από 1 φορά την εβδομάδα κόκκινο κρέας και ζυμαρικά.

 

Αντίστοιχα η εβδομαδιαία κατανομή για τα βρέφη είναι 1-2 φορές την εβδομάδα ψάρι, 1 φορά την εβδομάδα όσπρια, 1-2 φορές την εβδομάδα κοτόπουλο, και όχι παραπάνω από 1 φορά κόκκινο κρέας.

 

Από την κατηγορία των δημητριακών και ψωμιού να προτιμώνται προϊόντα ολικής άλεσης, ώστε να εξασφαλίζεται η επαρκής πρόσληψη φυτικών ινών από τα παιδιά. Το μεσημεριανό γεύμα θα πρέπει να περιλαμβάνει καθημερινά 1 μερίδα λαχανικού, είτε ως ωμή σαλάτα (π.χ. ντομάτα, αγγούρι, λάχανο), είτε ως βραστά (π.χ. μπρόκολο) ή μαγειρεμένα λαχανικά (π.χ. φασολάκια, μπριάμ), προτιμώντας τα λαχανικά εποχής.

 

 

Μήπως το σπιτικό κολατσιό-γεύμα αποτελεί καλύτερη λύση;

Βάση νομοθεσίας, τα γεύματα που παρέχονται στον παιδικό σταθμό είναι ειδικά σχεδιασμένα από επαγγελματία Διατροφολόγο-Διαιτολόγο και Παιδίατρο. Έχουν ως κύριο στόχο την κάλυψη των απαραίτητων θρεπτικών και θερμιδικών αναγκών των παιδιών, τις ώρες που μένουν μακριά από το σπίτι. Επίσης, σε αντίθεση με τα σχολεία, στους παιδικούς σταθμούς δεν υπάρχει ο πειρασμός της σχολικής καντίνας. Έτσι, δεν υπάρχει και κίνδυνος αγοράς κακής ποιότητας τροφίμων (λιχουδιές, όπως σοκολάτες, καραμέλες, αναψυκτικά, γαριδάκια κ.α) που προσφέρουν “κακής ποιότητας” θερμίδες, κορεσμένα λίπη, ζάχαρη και αλάτι.

Συνεπώς, δεν υπάρχει καμία ανησυχία σχετικά με την ποιότητα τροφής που προσλαμβάνει το παιδί, όταν λείπει από το σπίτι. Φυσικά, σε περίπτωση που επιθυμείς να εξασφαλίσεις καλύτερο έλεγχο στα γεύματα ως προς την ποιότητα και ποσότητα που καταναλώνει το παιδί σου, μπορείς να ετοιμάσεις το κολατσιό από το σπίτι!

 

Ιδέες για  καλύτερο κολατσιό!

Τοστ ή σάντουιτς με τυρί, γαλοπούλα και λαχανικά ή ψωμί με μέλι.

Σπιτική τυρόπιτα ή σπανακόπιτα ή τυρόψωμο, σταφιδόψωμο ή σπιτικό κέικ (αλεύρι ολικής άλεσης, κακάο, κομματάκια σοκολάτας, σταφίδες, κομμάτια φρούτων).

Γιαούρτι με κομμένα φρούτα, ρυζόγαλο ή σπιτική κρέμα.

Ψιλοκομμένα φρούτα & λαχανικά, smoothies φρούτων ή φυσικός χυμός.

 

 

Το καλύτερο γεύμα για τα παιδιά

Το πρώτο βήμα για τη συσκευασία ενός ισορροπημένου και υγιεινού μεσημεριανού γεύματος είναι να βεβαιωθείς ότι έχεις συμπεριλάβει κάτι, από καθεμία από τις έξι ομάδες τροφίμων (με καθημερινές εναλλαγές):

 

Φρούτα: π.χ. φρέσκο, κατεψυγμένο, πουρέ ή φυσικό χυμό φρούτων

Λαχανικά (και όσπρια): φρέσκα, σε σαλάτα, σε μορφή muffins λαχανικών ή σούπα

Γάλα, γιαούρτι, τυρί (και εναλλακτικές λύσεις): π.χ. κύβοι τυριών, γιαούρτι ή απλό γάλα (βεβαιωθείτε ότι οι εναλλακτικές λύσεις γαλακτοκομικών προϊόντων παρέχουν τουλάχιστον 100mg ασβεστίου ανά 100ml).

Κρέας ή υποκατάστατα κρέατος: άπαχα κρέατα και πουλερικά, ψάρια, αυγά, tofu, ξηροί καρποί, σπόροι και όσπρια

Δημητριακά: π.χ. ψωμί, κράκερ ολικής αλέσεως, ζυμαρικά, muffins ολικής αλέσεως

Νερό: Φρόντισε το νερό να αποτελεί το κύριο ποτό τους! Τα ζαχαρούχα ποτά όπως οι συσκευασμένοι χυμοί και τα αναψυκτικά περιέχουν υπερβολική ποσότητα ζάχαρης, που σχετίζεται με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος στα παιδιά και κακή υγεία των δοντιών.

 

 

Χρήσιμες συμβουλές και tips για γονείς και φροντιστές

Ενθαρρύνετε την υγιεινή διατροφή, απολαμβάνοντας τα γεύματα και τις δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά.

 

Βοηθήστε τα παιδιά να μάθουν πότε είναι γεμάτα ή πεινασμένα.

 

Περιορίστε τον χρόνο έκθεσης στις οθόνες και συσκευές σε μία ώρα κάθε μέρα. Αντίθετα, ενθαρρύνετε την ενασχόλησή τους με το ενεργό παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους, πολλές φορές κάθε μέρα.

 

Φροντίστε για την κατανάλωση νερού ως το κύριο ποτό. Τα σακχαρούχα ποτά όπως οι χυμοί και τα αναψυκτικά δεν είναι απαραίτητα.

 

Τέλος, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού, αν ανησυχείτε για την όρεξη ή την ανάπτυξη του παιδιού σας.

 

Πηγή: Med Nutrition Hellas