Ο Xάρης Γεωργιακάκης δεν είναι μόνο ο “Δάσκαλος της Χρονιάς” για το 2022, αλλά ο δάσκαλος που χρειαζόμαστε σε κάθε σχολική τάξη.
Ο λόγος μας οφείλει να αντικατοπτρίζεται στις πράξεις μας και ο εκπαιδευτικός Χάρης Γεωργιακάκης το επιβεβαιώνει,.αφού η αγαπημένη του ρήση “Την άνοιξη αν δεν τη βρεις τη φτιάχνεις” του Οδυσσέα Ελύτη.αποτυπώθηκε στα 106 χιλιόμετρα που διένυε καθημερινά,.προκειμένου να φτάσει στο ολιγοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Βοριζίων της ορεινής Κρήτης, όπου και δίδασκε για πέντε ολόκληρα χρόνια. Μέσα στο ρήμα “διδάσκω” μπορούν να χωρέσουν άλλα τόσα ρήματα, όπως “συναισθάνομαι”, “εξελίσσω”, “επιμένω”. Ο Χάρης Γεωργιακάκης αναδείχθηκε πέρυσι “Δάσκαλος της Χρονιάς”, αφού στη διδακτική του φιλοσοφία καταφέρνει να χωρά αμέτρητα ρήματα μέσα σε ένα. Κυρίως, γιατί διδάσκει βλέποντας πέρα από τα προφανή…
Είμαστε μια χώρα που αγαπάει τις διακρίσεις και τις βραβεύσεις, αλλά ξέρω πως για εσάς η περσινή σας. ανάδειξη σε “Δάσκαλο της Χρονιάς” είναι πολλά παραπάνω από το αυταπόδεικτο. Τι σημαίνει για εσάς ο όρος καλός δάσκαλος και υγιές σχολικό περιβάλλον;
Για μένα η βράβευση είναι απλώς ένας έπαινος, ο οποίος αξίζει σε πολλούς εκπαιδευτικούς και αποτελεί αναγνώριση της προσπάθειας και της επιμονής πέντε ετών σε ένα επαρχιακό,.μικρό σχολείο, γεμάτο ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Ο όρος καλός δάσκαλος εμπεριέχει πολλά χαρακτηριστικά,.αλλά με απλά λόγια είναι εκείνος που προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για τους μαθητές του και το σχολείο,.διαμορφώνοντας ένα υγιές σχολικό περιβάλλον, στο οποίο τα παιδιά θα επιθυμούν να βρίσκονται, περνώντας δημιουργικά τον χρόνο τους.Xάρης
Πέντε χρόνια, λοιπόν, σε ένα ολιγοθέσιο Δημοτικό σχολείο τριάντα μαθητών, σε ένα ορεινό χωριό του Ψηλορείτη, πολλά χιλιόμετρα μακριά από το Ηράκλειο. Μια συνειδητή επιλογή που λίγοι θα έκαναν. Θα θέλαμε να μάθουμε την αρχή της υπέροχης αυτής ιστορίας και της ακόμα καλύτερης εξέλιξής της…
Βρέθηκα για πρώτη φορά στο Δημοτικό Σχολείο Βοριζίων τη σχολική χρονιά 2015-2016 και μετά από τη σχολική χρονιά 2017-2018 έμεινα εκεί για πέντε χρόνια μέχρι το 2022. Το σχολικό συγκρότημα ήταν πολλών ετών και έχρηζε σημαντικών παρεμβάσεων. Μαζί με τους συναδέλφους, τους γονείς και τις τοπικές αρχές πήρα πρωτοβουλίες ανανέωσης, ώστε να καταστεί ασφαλές και προσιτό στην παιδική ηλικία. Έπειτα, κάθε χρονιά μαζί με τους συναδέλφους προσπαθούσαμε να αναδείξουμε τις δυνατότητες των παιδιών, του σχολείου και της τοπικής κοινωνίας, πραγματοποιώντας αρκετές δράσεις και συνεργασίες με άλλα σχολεία, τις τοπικές αρχές και δημόσιους φορείς αποδίδοντας στο σχολείο τη δική του “ταυτότητα”.
Δυστυχώς, το οικονομικό κομμάτι είναι ένα μελανό σημείο στη ζωή των νέων εκπαιδευτικών, αφού μετά βίας καλύπτουν τη στέγαση και τα οδοιπορικά τους έξοδα, ανασταλτικός παράγοντας για να πάρουν μια ανάλογη απόφαση, να διδάξουν σε δυσπρόσιτα μέρη. Οι σκέψεις σας πάνω σε αυτό το θέμα;
Θα έπρεπε να υπάρχει μέριμνα από την πολιτεία με την παροχή οικονομικών κινήτρων για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι καλούνται να διδάξουν σε απομακρυσμένα σχολεία αγροτικών ορεινών και ακριτικών περιοχών και νησιών,.ώστε να θελήσουν να βρεθούν εκ νέου στα σχολεία αυτά. Δυστυχώς, η απουσία οικονομικών κινήτρων, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ζωής, αποθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς,.ακόμα κι αν το επιθυμούν να επιλέξουν να βρεθούν σε αυτά για παραπάνω από έναν χρόνο ή ακόμα και να ζητήσουν βελτίωση θέσης κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Τα τελευταία χρόνια, ακόμα και η εύρεση στέγης σε κοσμοπολίτικα νησιά είναι πρόβλημα για τους εκπαιδευτικούς. Χάρης
Γίνεται λόγος για τις σκανδιναβικές χώρες, στις οποίες το κομμάτι της εκπαίδευσης βρίσκεται στην κορυφή εδώ και πολλά χρόνια, αποτελώντας πρότυπο για τα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών. Πού χωλαίνει περισσότερο το δικό μας σύστημα και τι θα μπορούσε να αλλάξει προς το καλύτερο;Xάρης
Τα εκπαιδευτικά συστήματα ανά τον κόσμο ταιριάζουν και στην κουλτούρα κάθε περιοχής, ενσωματώνοντας τοπικά αλλά και ευρύτερα χαρακτηριστικά. Θεωρώ ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει αρκετά περιθώρια βελτίωσης και,.αν τα επόμενα χρόνια γίνουν ουσιώδεις μεταρρυθμίσεις από τους κυβερνώντες με γνώμονα την ελληνική πραγματικότητα και τις διεθνείς εξελίξεις, θα μπορέσει κι εκείνο να αποτελέσει σημείο αναφοράς και να ξεχωρίσει.
Καθημερινά ακούμε για νέα περιστατικά βίας σε μικρές ηλικίες, για bullying, παραβατικότητα. Στη διάρκεια της δικής σας εκπαιδευτικής διαδρομής συναντήσατε ανάλογα περιστατικά; Πώς τα αντιμετωπίσατε και ποια θεωρείτε τη “ρίζα” του κακού; Χάρης
Έχω έρθει αρκετές φορές αντιμέτωπος με τέτοια θέματα όσα χρόνια υπηρετώ την εκπαίδευση,.και τα οποία αποτελούν μια σημαντική καθημερινή παράμετρό της. Τις περισσότερες φορές τα αίτια έχουν να κάνουν με οικογενειακούς αλλά και κοινωνικούς λόγους. Στις δικές μου προσεγγίσεις τα θέματα αυτά λύθηκαν με διάλογο, με υλοποίηση δράσεων ενσυναίσθησης στην τάξη και το σχολείο, αλλά κυρίως με τη συνεργασία και την καλή επικοινωνία με την οικογένεια των μαθητών.
Ακούγοντας την ομιλίας σας στο TEDx εστίασα στη βαρύτητα που δώσατε στη λέξη “ενσυναίσθηση”,.στην οποία συχνά μπορεί να αναφερόμαστε, αλλά στην πράξη οι περισσότεροι αγνοούν τη βαθύτερη σημασία της. Θα ήθελα τη δική σας οπτική, όπως τη βιώσατε στην πράξη μέχρι σήμερα στο σχολικό περιβάλλον.
Προσωπικά, θεωρώ ότι η ενσυναίσθηση πρέπει να είναι βασικό χαρακτηριστικό ενός εκπαιδευτικού. Όσο γίνεται να μπορούμε να μπαίνουμε στη θέση των παιδιών,.να κατανοούμε τις ανάγκες και τα κίνητρα τους και να βλέπουμε πέρα από τα προφανή. Σε κάθε σχολικό περιβάλλον υπάρχουν ανάγκες και ιδιαιτερότητες που ζητάνε αποδοχή και κατανόηση από εμάς τους εκπαιδευτικούς. Αυτό προσπάθησα να κάνω και να καλλιεργήσω στο σχολικό περιβάλλον των Βοριζίων για πέντε χρόνια,.και αυτό προσπαθώ γενικότερα ως εκπαιδευτικός στην καθημερινότητά μου στο σχολείο.
Μιλήσατε και για έναν μαθητή σας και τη φράση που σας είπε κάποτε “Ζητάτε να γίνουμε εμείς όπως εσείς”. Νομίζω ότι επανερχόμαστε πάλι στην ενσυναίσθηση…Ήταν μια φράση που σας προβλημάτισε και σας κινητοποίησε;
Την πρώτη μου χρονιά στο σχολείο αυτό ως αναπληρωτής, ένας μαθητής -αξέχαστα- μου είχε πει πως κανένας δάσκαλος δεν επιθυμεί να έρθει για δεύτερη χρονιά στο χωριό τους.και ότι δεν προσπαθούμε να τους καταλαβαίνουμε οι εκπαιδευτικοί. Τα λόγια του παιδιού με προβλημάτισαν και του υποσχέθηκα πως θα είμαι εκεί και του χρόνου. Τελικά, επέλεγα συνειδητά και εθελοντικά να είμαι εκεί για πέντε συνεχόμενα χρόνια,.προσπαθώντας κάθε χρόνο να βελτιώνουμε με τους συναδέλφους μου τη ζωή των παιδιών και της τοπικής κοινότητας προς το καλύτερο. Xάρης
Στα ολιγοθέσια σχολεία δεν υπάρχουν ειδικότητες, όπως Αγγλικά, Πληροφορική κ.ά. Εκ των πραγμάτων μιλάμε για ανισότητες στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πώς καταφέρατε να τις αμβλύνετε από τη δική σας θέση;
Θα ήθελα να προσθέσω ότι στα επαρχιακά ολιγοθέσια σχολεία, και ειδικά στα απομακρυσμένα, τα περισσότερα κτίρια είναι πολλών ετών.και δε διαθέτουν αίθουσες για Η/Υ, εργαστήρια φυσικών επιστημών, βιβλιοθήκες, γυμναστήρια, βοηθητικούς χώρους. Όλα τα μαθήματα γίνονται σε μία ή δύο μεγάλες αίθουσες με δύο ή και τρεις τάξεις μαζί,.κάτι το οποίο καθιστά τη διδασκαλία ακόμα και των βασικών μαθημάτων ιδιαίτερα δύσκολη και κουραστική.
Στα ολιγοθέσια σχολεία οι εκπαιδευτικές ανισότητες γίνονται εντονότερες.και επαφίεται στο φιλότιμο των. εκπαιδευτικών να αναλάβουν δράσεις και να πάρουν πρωτοβουλίες,.για να τις αμβλύνουν όσο το δυνατόν. Στα χρόνια που βρέθηκα στο Δημοτικό Σχολείο Βοριζίων συμμετείχαμε σε εκπαιδευτικές δράσεις ψηφιακής δημιουργίας, προγράμματα διαδραστικών τηλεδιασκέψεων.με άλλα σχολεία, δράσεις φιλαναγνωσίας, κυκλοφοριακής αγωγής, υγιεινής ακόμα και στον πανελλήνιο διαγωνισμό πειραμάτων για μαθητές δημοτικού της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, όπου καταλάβαμε την τρίτη θέση,.δίχως στο σχολείο να υπάρχει εργαστήριο και σχετικός εξοπλισμός.
Τι χρειάζεται, τελικά, ένα παιδί για να είναι ευτυχισμένο στο σχολείο του;
Κατά τη γνώμη μου, με απλά λόγια την κατανόηση, τη στήριξη και την προστασία από τους δασκάλους του.
Μια νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας πιθανούς νέους στόχους σας;
Κάθε χρονιά έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανάλογα και τη θέση του καθενός. Υπηρετώ ως εκπαιδευτικός τάξης και θέλω να δίνω στους μαθητές μου ερεθίσματα,.κατάλληλα και σύγχρονα, τα οποία θα τους βοηθήσουν να αξιοποιούν κριτικά τις γνώσεις τους. Η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι μια πρόκληση που θα ήθελα να αξιοποιήσω παιδαγωγικά,.καθώς και νέες δραστηριότητες βιωματικής μάθησης.
Μία φράση που συνοψίζει όλα όσα εκφράζουν την εκπαιδευτική σας φιλοσοφία, αλλά και τη ζωή εν γένει.
Μου αρέσουν πολλές αλλά θα κρατήσω τη φράση του Οδυσσέα Ελύτη πώς “Την άνοιξη αν δεν τη βρεις τη φτιάχνεις” και το “Γηράσκω αεί διδασκόμενος” του Σόλωνα.
