Νέα έρευνα δείχνει ότι τα ταξίδια μπορούν να επηρεάσουν θετικά την υγεία του εγκεφάλου και να βοηθήσουν στη θεραπεία της άνοιας.
Οι περισσότεροι έχουμε συνδέσει τα ταξίδια με ξεκούραση, χαλάρωση και αλλαγή παραστάσεων. Αγνοούμε, όμως, ότι ο τουρισμός μπορεί να έχει και σημαντικά γνωστικά οφέλη. Μία επικείμενη μελέτη, όμως, που δημοσιεύεται στην έκδοση Οκτωβρίου 2022 του Tourism Management, παρουσιάζει τις σκέψεις μιας διεπιστημονικής ομάδας ειδικών τόσο στην άνοια όσο και στον τουρισμό. Οι ειδικοί διατείνονται ότι μπορεί να υπάρχουν σημαντικά οφέλη από τα ταξίδια για τα άτομα με άνοια, ιδιαίτερα στους τομείς της ψυχικής υγείας και της ευεξίας.
Ο αντίκτυπος της άνοιας
Η άνοια είναι μια νευρολογική διαταραχή, που μεταβάλλει την ικανότητα του ατόμου να σκέφτεται, να συλλογίζεται και να θυμάται. Τις περισσότερες φορές, επηρεάζει ηλικιωμένα άτομα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερους ενήλικες. Η άνοια περιγράφει διάφορες νευρολογικές καταστάσεις, που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, οι οποίες επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης (NIH), η νόσος Alzheimer είναι η πιο κοινή μορφή της.
Τα συμπτώματά της μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, με πιο συνήθη τα ακόλουθα:
- σύγχυση
- αποπροσανατολισμός
- δυσκολία στη μνήμη, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων φίλων ή συγγενών
- προβλήματα με την κίνηση ή την ολοκλήρωση εργασιών
- επανάληψη των ίδιων ερωτήσεων ξανά και ξανά
- χρήση λέξεων που δεν ταιριάζουν για να περιγράψουν οικεία αντικείμενα
Προς το παρόν, η άνοια δεν έχει θεραπεία. Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα και θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Η φροντίδα των ασθενών είναι συχνά υποστηρικτική, ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Πώς μπορούν τα ταξίδια να ωφελήσουν την υγεία του εγκεφάλου;
Οι συγγραφείς της μελέτης ορίζουν τον τουρισμό ως την “επίσκεψη σε μέρη έξω από το καθημερινό περιβάλλον του ανθρώπου για όχι περισσότερο από έναν ολόκληρο χρόνο”. Παράλληλα, τον χαρακτηρίζουν και ως “ταξιδιωτική θεραπεία”. Όσον αφορά στα πιθανά οφέλη του στη θεραπεία ατόμων με άνοια, σημειώνουν ότι η εμπειρία του τουρισμού επηρεάζει:
- τα συναισθήματα και τη διάθεση (συναισθηματική εμπειρία)
- τις σκέψεις και τις αναμνήσεις (γνωστική εμπειρία)
- τη συμπεριφορά (συντηρητική εμπειρία)
- τις αισθήσεις (αισθητηριακή εμπειρία)
Πιο αναλυτικά:
- Γνωστική και αισθητηριακή διέγερση: Τα ταξίδια διεγείρουν τις σκέψεις και τη γνώση, κάτι που μπορεί να ωφελήσει τα άτομα με άνοια. Θα μπορούσαν, επίσης, να περιλαμβάνουν αισθήσεις που βελτιώνουν τη συμπεριφορά και την ευημερία.
- Περιβάλλον: Τα ταξίδια βάζουν τους ανθρώπους σε ένα νέο περιβάλλον. Έτσι, μπορούν να αυξήσουν την κοινωνική αλληλεπίδραση, η οποία μπορεί να τονώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου για άτομα με άνοια.
- Άσκηση: Από τη φύση του, το ταξίδι περιλαμβάνει κίνηση και άσκηση. Η συντήρηση και η βελτίωση της σωματικής λειτουργίας μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με άνοια.
- Μουσικοθεραπεία: Αν και τα ταξίδια δεν περιλαμβάνουν πάντα μουσική, η μουσική μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου και στην τόνωση της διάθεσης σε άτομα με άνοια. Επομένως, τα ταξίδια, που εστιάζουν στη μουσική, θα μπορούσαν να είναι ευεργετικά.
- Αναπόληση: Η συζήτηση για προηγούμενες εμπειρίες μπορεί να είναι χρήσιμη για τα άτομα με άνοια, καθώς ο τουρισμός μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση των αναμνήσεων.
Οι συγγραφείς της μελέτης προσθέτουν ότι η εστίαση σε στοιχεία της θετικής ψυχολογίας, όπως το τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι, οι θετικές εμπειρίες και η ευημερία, μπορεί επίσης να ωφελήσει τα άτομα με άνοια. Μάλιστα, προτείνουν και μερικούς τρόπους εφαρμογής στοιχείων του τουρισμού, ώστε να βοηθηθούν οι ασθενείς, όπως τα ομαδικά ταξίδια που προωθούν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ή τα ταξίδια σε τοποθεσίες που διεγείρουν τις αισθήσεις.
