Μπορεί ένα δημόσιο έργο να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία μίας θεατρικής παράστασης; Αν μιλάμε για το Μετρό της Θεσσαλονίκης, η απάντηση μάλλον είναι προφανής. Άλλωστε, πώς θα μπορούσε να μην εμπνεύσει καλλιτεχνικά, τη στιγμή που έχει επηρεάσει – και συνεχίζει να επηρεάζει – τις ζωές των ανθρώπων μιας ολόκληρης πόλης, βάζοντάς τη σε αναμονή για περισσότερα από 18 χρόνια; Νοεμή Βασιλειάδου

 

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, η ηθοποιός και σκηνοθέτις Νοεμή Βασιλειάδου είναι μία από τις νέες που βίωσε και βιώνει την επιρροή του ανολοκλήρωτου έργου στην καθημερινότητά της. Έτσι, μαζί με την Ομάδα Τροχιές, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα έργο για το δίπολο στασιμότητα-μετακίνηση, σε μια προσπάθεια να απαντήσουν στο ερώτημα: Τι είδους μετακινήσεις ονειρεύονται οι νέοι άνθρωποι της πόλης, όχι μόνο στους δρόμους, αλλά και στη ζωή τους;

 

Ο λόγος για την παράσταση “Προσοχή: Εκτελούνται Έργα”, που επιστρέφει στο Θέατρο Αυλαία για τρεις παραστάσεις, μετά από τα συνεχόμενα sold–out του φθινοπώρου, την επιτυχημένη περιοδεία σε Βορρά και Νότο και τις παραστάσεις του Ιανουαρίου, που έγιναν και πάλι sold–out.

 

 

Είστε μία ομάδα νέων ανθρώπων, που οι περισσότεροι γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη, ενώ τα δύο μέλη σας, που δεν είναι Θεσσαλονικείς, έχουν σπουδάσει εδώ. Μάλιστα, όπως αναφέρετε και στο σημείωμα της παράστασης, δεν θυμάστε την πόλη χωρίς εργοτάξια. Πώς νιώθετε που μεγαλώσατε παράλληλα με αυτό το ανολοκλήρωτο έργο και πώς «μιλάει» στον ψυχισμό των νέων της Θεσσαλονίκης;

Η όψη της πόλης, η εικόνα του δημόσιου χώρου επηρεάζει ασυνείδητα τον ψυχισμό μας, σε βαθμό που δεν το συνειδητοποιούμε. Η ιστορία του Μετρό είναι ένα τρομακτικό παράδειγμα για το πώς οι πολίτες συνηθίζουν τη στασιμότητα, την υποκρισία, τον εμπαιγμό.– για το πώς η προσδοκία της αποκαλούμενης «ανάπτυξης» μπορεί να βυθίσει μια πόλη στην αναμονή.– για το πόσο αριστοτεχνικά κάμπτεται κάθε φυσική τάση του ανθρώπου να αντιδρά, όταν κάτι τον περιορίζει.

Η Θεσσαλονίκη είναι για εμάς, ως ομάδα, μια πόλη που αγαπάμε βαθιά και ταυτόχρονα μια πόλη.που συχνά μας ψιθυρίζει ότι «τα πράγματα εδώ δεν προχωρούν», ότι «τα όνειρά μας έχουν ταβάνι». Για αυτό και πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι την εγκαταλείπουν. Σε αυτό το διάχυτο αίσθημα τέλματος και παραίτησης, νιώσαμε ότι πρέπει να απαντήσουμε. Με ένα άλλο έργο, το δικό μας, που μπορεί να μην είναι «κατασκευαστικό θαύμα»,.αλλά που θα ολοκληρωθεί και θα μετακινηθεί, που.θα αρθρώσει δημόσια κάποια από τα ζητήματα της πόλης, που θα μας αναγκάσει να αναμετρηθούμε μαζί της. Μια παράσταση για αυτή την πόλη, την πόλη μας.

 

Ενώ το Μετρό έχει επηρεάσει πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά την πόλη,.έχει μετατραπεί στο πιο δημοφιλές «σύντομο ανέκδοτο» των Θεσσαλονικιών και όχι μόνο. Είναι το χιούμορ ο τρόπος να παλέψουμε με όλες τις δυσκολίες που μας έχει δημιουργήσει; Για αυτό επιλέξατε να κυριαρχεί ως στοιχείο στην παράστασή σας;

Είναι η ίδια η φύση του έργου του Μετρό τέτοια: είναι ταυτόχρονα κωμωδία και τραγωδία. Κάτι πραγματικό και ψευδαισθησιακό, την ίδια στιγμή. Πάνω στον άξονα αυτών των αντιφάσεων προσπαθήσαμε να κινηθεί η δραματουργία της παράστασης. Πάντως, νομίζω ότι το χιούμορ είναι αναγκαίο, όταν πρόκειται να μιλήσει κανείς για κάτι τόσο σκοτεινό, για ένα έργο-έγκλημα, για ένα οικονομικό σκάνδαλο. Νιώθω πως είναι αδύνατον ηθοποιοί και θεατές να σκαλίσουν πραγματικά κάποιες πληγές, αν πρώτα δεν συναντηθούν σε κάτι οικείο. Το χιούμορ μάλλον δίνει χώρο σε αυτή την πρώτη, αναγκαία συνάντηση. Δεν είναι κάτι ξέχωρο από το πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο, ίσα ίσα, είναι η πύλη για αυτό.

 

 

Έχετε παρουσιάσει την παράστασή σας και σε άλλες πόλεις, όπως η Αθήνα, η Πάτρα, τα Γιάννενα, η Κοζάνη και αλλού, και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Γιατί το έργο αφορά και ανθρώπους που δε ζουν στη Θεσσαλονίκη;

Γιατί – δυστυχώς – ζούμε σε μια χώρα, όπου υπάρχουν παντού ανολοκλήρωτα έργα, για τα οποία καταβάλλονται υπέρογκα ποσά και για την πορεία των οποίων κανείς δεν λογοδοτεί ποτέ. Και μάλιστα έργα που, εξαιτίας της απουσίας τους ή του ημιτελούς τους χαρακτήρα, έχουν κοστίσει ανθρώπινες ζωές. Πολίτες, οι οποίοι περιμένουν και πολιτικές εξαγγελίες περί ανάπτυξης εντελώς αναντίστοιχες με την εικόνα των σύγχρονων ελληνικών πόλεων. Και, φυσικά, νέοι άνθρωποι που παλεύουν να μετακινηθούν, αλλά δεν ξέρουν πώς, που παλεύουν να προχωρήσουν, αλλά δεν ξέρουν προς τα πού. Υπήρχαν πολλές αντίστοιχες ιστορίες που μας μετέφεραν άνθρωποι στις άλλες πόλεις, μετά την παράσταση.

Νοεμή Βασιλειάδου

Το πρωτότυπο κείμενο ανήκει σε όλα τα μέλη της Ομάδας Τροχιές, μετά από έρευνα και συνεντεύξεις με ανθρώπους που εμπλέκονται ενεργά στη δημιουργία του Μετρό. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; Υπήρξε κάποια ιστορία που σας μεταφέρθηκε και δεν περιμένατε να ακούσετε;

Πράγματι, το κείμενο γράφτηκε μέσα από τις πρόβες και με υλικό που έφερνε συνεχώς η ομάδα των ηθοποιών. Την τελική δραματουργία κάναμε εγώ και η Χάρις Σερδάρη, η οποία οργάνωσε και όλες τις δια ζώσης συνεντεύξεις. Οι συνεντεύξεις με εμπλεκόμενους με το ζήτημα ανθρώπους ήταν μια τρομερά ενδιαφέρουσα αλλά και πολύ δύσκολη διαδικασία. Για μας ήταν η αρχή μιας καλλιτεχνικής δημιουργίας, ενώ για κάποιους ανθρώπους ήταν η μαύρη σελίδα της ζωής τους.

Μας μεταφέρθηκαν πληροφορίες που όχι μόνο μας σόκαραν, αλλά και μας έφεραν σε πολύ δύσκολη θέση σε σχέση με το αν πρέπει να ειπωθούν και μέχρι ποιο σημείο στην παράσταση. Επίσης, στοιχεία για πολύ συγκεκριμένα πρόσωπα. Το πιο τρομερό ήταν ότι για το ίδιο γεγονός ακούγαμε εντελώς διαφορετικές οπτικές. Νιώθουμε ευγνώμονες για τους ανθρώπους που μοιράστηκαν μαζί μας προσωπικές ιστορίες και που δέχτηκαν να μας μιλήσουν. Ακόμα λυπάμαι για κομμάτια συνεντεύξεων που έμειναν έξω από την παράσταση. Είναι σίγουρο ότι η παράσταση δεν μπορεί εξ ορισμού να φτάσει το τεράστιο μέγεθος και βάθος των πραγματικών ιστοριών που ακούσαμε.

 

 

Η Ομάδα Τροχιές υπογράφει και την παραγωγή του “Προσοχή: Εκτελούνται έργα”. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει μια ομάδα νέων καλλιτεχνών, που επιδιώκει να κάνει τη δική της θεατρική παραγωγή σήμερα;

Η διαδικασία της παραγωγής, όταν αυτή οργανώνεται εξ ολοκλήρου από τους ίδιους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην παράσταση, είναι τρομερά δύσκολη. Απαιτεί ακραίο κόπο και ακραίο χρόνο. Και φυσικά έχει μεγάλο ρίσκο – πρωτίστως οικονομικό – και μεγάλη ευθύνη. Είναι πολύ περισσότερο ψυχοφθόρα από όσο φαντάζεται κανείς.

Με τη Σοφία Στυλιανού και τη Χάρις Σερδάρη, με τις οποίες προσπαθούμε να οργανώσουμε αυτήν την πρώτη μας παραγωγή, φτάνουμε συχνά σε σημείο υπερκόπωσης, σε σημείο που ξεχνάμε ότι θέλαμε να είμαστε ηθοποιοί, σκηνοθέτες, δημιουργοί που κάνουν πρόβες και παραστάσεις, και καταλήγουμε λογίστριες, τηλεφωνήτριες, γραμματείς, μάνατζερ, υπεύθυνες επικοινωνίας, γραφίστριες, και η λίστα αυτή δεν σταματάει ποτέ. Το καλό είναι ότι, όσο ο χρόνος περνάει, όσο γράφουμε ώρες πίσω μας, τόσο περισσότερα μαθαίνουμε και τόσο καλύτερα πατάμε στα πόδια μας. Νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό αυτό: να μην εξαρτάσαι από άλλους, για τις δουλειές που θέλεις να κάνεις.

 

Νοεμή Βασιλειάδου

Τελικά, πιστεύεις πως θα ολοκληρωθεί κάποτε αυτό το έργο και, αν ναι, θα ήθελες η παράστασή σας να “ανέβει” σε κάποιον από τους σταθμούς του;

Δεν ξέρω. Πάντως – για να μην μείνουμε χωρίς έργα και ανησυχήσουμε – έχει ήδη ξεκινήσει το επόμενο «αναπτυξιακό έργο», το fly over. Μάλλον προβλέπω ότι εδώ θα είμαστε – να προσέχουμε τα έργα που εκτελούνται και εκείνα να προσέχουν εμάς που εκτελούμαστε. Όσον αφορά στην παράσταση, θα ήθελα ναι. Θα ήθελα να μπορεί να ανεβεί σε μη θεατρικούς χώρους της πόλης, σε εργοτάξια, σε σταθμούς, σε γειτονιές, να συνομιλήσει με τους χώρους και με τους ανθρώπους, όσο πιο άμεσα γίνεται. Μακάρι να το καταφέρουμε.

 

Λίγα λόγια για το έργο:

Η devised παράσταση «Προσοχή: Εκτελούνται Έργα» αναδεικνύει το καίριο και διαχρονικά άλυτο ζήτημα της Θεσσαλονίκης: το Μετρό, ένα πολυδιάστατο θέμα με πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές προεκτάσεις, κρυμμένες για πολλά χρόνια κάτω από το χαλί.

Πόσο χρειάζεται να περιμένει κανείς για την ολοκλήρωση ενός έργου; Πότε η κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης απέκτησε μυθολογικό, ανεκδοτολογικό και συμβολικό χαρακτήρα, επηρεάζοντας τον συλλογικό ψυχισμό της πόλης; Πόσο γρήγορα θα ξεχάσουμε τις εικόνες των εργοταξίων στη Μετά Μετρό Εποχή, όταν εξελιγμένοι αυτόματοι συρμοί θα φτάνουν κάθε δύο λεπτά; Στην παράσταση «Προσοχή: Εκτελούνται Έργα», σταθμοί της πραγματικής ιστορίας του Μετρό, συνεντεύξεις εμπλεκομένων, ερωτηματολόγια και επιτόπια έρευνα μπλέκονται με φανταστικές ιστορίες και προσωπικές σκέψεις, μετατρέποντας την αναμονή για το Μετρό σε έναν εναλλακτικό κοινωνικό στοχασμό.

 

Ταυτότητα παράστασης:

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Νοεμή Βασιλειάδου

Πρωτότυπο Κείμενο – Έρευνα: Ομάδα Τροχιές

Δραματουργία: Νοεμή Βασιλειάδου, Χάρις Σερδάρη

Πρωτότυπη Μουσική Σύνθεση: Γρηγόρης Λιόλιος

Κίνηση: Μαίρη Γιαννούλα

Βοηθός Σκηνοθεσίας: Χάρις Σερδάρη

Οργάνωση παραγωγής: Χάρις Σερδάρη, Σοφία Στυλιανού

Σχεδιασμός φωτισμών: Αθηνά Μπανάβα

Σύμβουλος Δραματουργίας: Πάνος Δεληνικόπουλος

Σύμβουλος Σκηνογραφίας / Ενδυματολογίας: Μαρία Καραδελόγλου

Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ευαγγελίου, Λευτέρης Τσινάρης, Σταυρούλα Ντολοπούλου

Υπεύθυνη Επικοινωνίας / Προβολής: Λία Κεσοπούλου

Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου ΤΡΟΧΙΕΣ

ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ: Δημήτρης Γούλιος, Μαρία Καραγκιοζίδου, Βασίλης Μπόγδανος, Χάρις Σερδάρη, Σοφία Στυλιανού και ο μουσικός Γρηγόρης Λιόλιος

 

Info

Θέατρο Αυλαία, Τσιμισκή 136, Θεσσαλονίκη

Πέμπτη 15, Παρασκευή 16 και Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2024, στις 21:00

Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά

Προπώληση εισιτηρίων εδώ. 

FB: Προσοχή: εκτελούνται έργα || IG: caution_workinprogress