Νίκος Καββαδάς: “Στη χώρα μας θα μπορούσαμε να μιλάμε για μουσειακό τουρισμό”
Ο Νίκος Καββαδάς είναι ο ιδρυτής της μοναδικής πλατφόρμας αναζήτησης ελληνικών μουσείων, “Museum Finder” και μας δίνει το κίνητρο να τα επισκεφθούμε!
Για τον Νίκο Καββαδά όλα ξεκίνησαν από μία απλή περιέργεια, όταν για ένα επαγγελματικό project κλήθηκε να καταγράψει τα μουσεία του τόπου του, της Λευκάδας. Σχεδόν αμέσως γεννήθηκε η ιδέα του “Museum Finder”, μιας μοναδικής στο είδος της πλατφόρμας, που συγκεντρώνει και αναδεικνύει όλους τους μουσειακούς χώρους της Ελλάδας, με στόχο να καλύψει το κενό που υπήρχε σε αυτόν τομέα στο διαδικτυακό τοπίο της χώρας μας. Ο Νίκος Καββαδάς μάς μιλάει για το όραμά του, τη μουσειακή παιδεία και τα σενάρια βελτίωσής της από την ελληνική κοινωνία, ενώ μας πληροφορεί για τα εντυπωσιακά και πρωτότυπα μουσεία μας, που δεν είχαμε ακούσει ποτέ ξανά!
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία του Museum Finder; Τι αποτέλεσε έναυσμα για τη σύλληψή του;
Γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω στη Λευκάδα. Η δουλειά μου είναι η κατασκευή ιστοσελίδων και η παροχή υπηρεσιών διαδικτύου. Κάποια στιγμή μου είχε ανατεθεί να φτιάξω μια ιστοσελίδα,.η οποία ήταν τουριστικός οδηγός για όλο τον νομό της Λευκάδας. Όταν ήρθε η στιγμή να περάσω στον Οδηγό τα μουσεία του νομού, εντυπωσιάστηκα με το πόσα μουσεία υπήρχαν στο νησί, συγκεκριμένα ο νομός Λευκάδας είχε τότε 21 μουσεία. Οπότε αναρωτήθηκα, αν έχει τόσα πολλά μουσεία ο πιο μικρός νομός της Ελλάδας,.τότε πόσα έχει όλη η χώρα μας; Έτσι, άρχισα να ψάχνω στο διαδίκτυο πόσα μουσεία έχει όλη η Ελλάδα. Αυτή ήταν η αφορμή που ξεκίνησαν όλα… Διαπίστωσα, λοιπόν, ότι δεν υπήρχε μια αντίστοιχη πλατφόρμα με όλα τα μουσεία της χώρας συγκεντρωμένα,.με εξαίρεση το σύστημα “Οδυσσέας” του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο τότε περιελάμβανε μόνο τα μουσεία που υπάγονται στο συγκεκριμένο Υπουργείο.
Αποφάσισα, λοιπόν, να θέσω τις γνώσεις μου στη διάθεση αυτού του project. To Museum Finder είναι μία πλατφόρμα στην οποία ο χρήστης μπορεί να βρει όλα τα μουσεία της Ελλάδας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μέσα καταχωρημένα 702 μουσεία. Ο αριθμός συνεχώς αλλάζει, άλλοτε αυξάνεται και άλλοτε μειώνεται,.αφού πολλά μουσεία κλείνουν και άλλα ανοίγουν.
Πώς ενημερώνεστε για το κλείσιμο ή το άνοιγμα ενός μουσείου, ώστε να μεταβληθούν αναλόγως και οι πληροφορίες στην πλατφόρμα;
Είναι ένα από τις δυσκολίες σε αυτή τη διαδικασία. Ξεκίνησα μόνος να συλλέγω τις πληροφορίες αναφορικά με τα μουσεία και να τα καταχωρώ στην πλατφόρμα. Η αλλαγή στις πληροφορίες ήταν,.όντως, ένα από τα προβλήματα που δεν είχα προβλέψει, όπως π.χ το ωράριο. Τον περασμένο Μάιο έθεσα σε λειτουργία τη νέα έκδοση της πλατφόρμας του Museum Finder, προσθέτοντας μια νέα λειτουργία,.δίνοντας τη δυνατότητα στους εκπροσώπους των μουσείων να μπορούν να υιοθετήσουν την καταχώρηση ενός μουσείου,.παίρνοντας οι ίδιοι τη διαχείριση για να μπορούν να αλλάζουν οποιαδήποτε πληροφορία μέσα στην πλατφόρμα.
Ήδη πολλά μουσεία, κυρίως ιδιωτικά ή συλλογικά, έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία. Παρ’ όλα αυτά είναι εντυπωσιακό ότι έχουν ξεκινήσει να το υιοθετούν και κάποια μουσεία που υπάγονται στο Υπουργείο Πολιτισμού. Κάπου εδώ θα ήθελα να πω ότι από την πλευρά των ιδιωτικών μουσείων,.ακόμα και σε μικρούς δήμους, υπήρχε έντονο ενδιαφέρον όταν πρωτοξεκίνησα το project το 2016. Αντιθέτως, υπήρξε άρνηση από αρκετά δημόσια μουσεία να συνεργαστούν,. παρέχοντας πληροφορίες. Πολλές φορές δεν θέλουν καν να είναι καταχωρημένα μέσα στην πλατφόρμα. Γι’ αυτό και θα δείτε ότι κάποια από τα μουσεία αυτά δεν έχουν καν φωτογραφία.
Αν και ξεκίνησαν ήδη πολλά μουσεία να διαχειρίζονται μόνα τους τις πληροφορίες και τις τυχόν αλλαγές,.εγώ διαρκώς προσπαθώ να εξελίσσω την πλατφόρμα.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας για την εξέλιξη του Museum Finder;
Στους βασικούς και άμεσους στόχους μου είναι η πλατφόρμα να μπορεί να υποστηρίξει και την αγγλική γλώσσα, κάτι που θα βοηθήσει στη χρήση της από τους επισκέπτες στη χώρα μας. Όμως, επειδή όλα τα ψάχνω και τα εκτελώ μόνος μου, είναι μία χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία. Είναι, όμως, ένα φιλόδοξο project, αφού από το 2016 που το ξεκίνησα μέχρι σήμερα, δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα κάτι αντίστοιχο.
Οι Έλληνες έχουμε αρκετά ανεπτυγμένη τη μουσειακή μας παιδεία;
Αγαπάμε τα μουσεία, αλλά δεν είμαστε καθόλου εκπαιδευμένοι στο κομμάτι αυτό. Θέλω να πω ότι οι περισσότεροι επισκεπτόμαστε τα μουσεία ως μαθητές, αλλά είναι ελάχιστοι εκείνοι που θα αποφασίσουν μια Κυριακή.πρωί να επισκεφθούν ένα μουσείο. Προφανώς, υπάρχει κόσμος που το κάνει, αλλά δεν είναι σίγουρα η πλειοψηφία. Κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για τη βιωσιμότητα των μουσείων. Αν για παράδειγμα, εδώ στη Λευκάδα οι κάτοικοι επισκέπτονταν τα τοπικά μουσεία, δε θα χρειαζόταν αυτά να κλείσουν.
Υπάρχουν άνθρωποι που στον τόπο τους, ακόμα και σε μικρά χωριά, έχουν ιδρύσει εξαιρετικά μουσεία, αναδεικνύοντας τη λαογραφία τους και τον τοπικό πολιτισμό. Στη Λευκάδα υπάρχει ένα μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε από έναν συλλέκτη και δώρισε όλο το μουσείο στον Δήμο. Είναι το Λαογραφικό Μουσείο Καβάλου, ιδρυτής του είναι ο Ανδρεάς Λάζαρης. Το μουσείο αυτό βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τον πλούτο και τη σπανιότητα των εκθεμάτων. Παρ’ όλα αυτά δεν ξέρω καν ανοίγει έναν ολόκληρο μήνα τον χρόνο, αφού δεν υπάρχει προσωπικό.
Με όλα τα παραπάνω αυτό που θέλω να πω είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που αφιέρωσαν μεγάλο κομμάτι της ζωής τους για τη δημιουργία ενός μουσείου,.αλλά το δύσκολο δεν είναι να ανοίξεις ένα μουσείο μα να το κρατήσεις ανοιχτό. Έτσι, πολλά μουσεία κατά τη διάρκεια της πανδημίας έκλεισαν,.αφού δεν είχαν κάπου να στηριχθούν. Ένα μουσείο φτιάχνεται για τον κόσμο. Αν δεν υπάρχει η στήριξη της κοινωνίας, είναι λογικό να μην μπορεί να επιβιώσει.
Αυτό, όμως, δεν συναντάται στις χώρες του εξωτερικού. Εκεί, υπάρχει μουσειακή παιδεία;
Εγώ που έζησα για τρία χρόνια στη Βόρεια Δανία μπορώ να το επιβεβαιώσω. Εκεί επισκέφθηκα πάρα πολλά μουσεία, κάποια από αυτά με πολύ πιο ασήμαντα εκθέματα σε σχέση με τα δικά μας μουσεία. Κι όμως, το εντυπωσιακό είναι ότι εκεί τα μουσεία δεν είναι απλά προθήκες με εκθέματα, αλλά “ζωντανοί οργανισμοί”, που διοργανώνουν συνεχώς δράσεις και εκδηλώσεις, οπότε ο κόσμος δεν πηγαίνει μόνο μία φορά, αλλά έχει κίνητρο να τα επισκέπτεται συχνά. Στη χώρα μας τα ίδια τα μουσεία θα πρέπει να αλλάξουν τη νοοτροπία της λειτουργίας τους, για να επιτύχουν αυτή την πιο συχνή επισκεψιμότητα.
Μπορείτε να μας αναφέρετε ενδεικτικά ένα πολύ ιδιαίτερο μουσείο που σίγουρα ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει;
Τα μουσεία της Ελλάδας είναι πραγματικά εντυπωσιακά! Στη χώρα μας θα μπορούσαμε να μιλάμε για μουσειακό τουρισμό, με βασικό σκοπό να την επισκεφθεί κάποιος μόνο για τα μουσεία της -και οχι μόνο σε θερινές περιόδους. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλά ιδιαίτερα μουσεία. Κάθε φορά που έρχομαι στην πόλη όλο και κάποιο θα επισκεφθώ. Σε οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδας κι αν βρεθεί κάποιος, μπορεί να βρει ένα μουσείο. Πιστεύω ακράδαντα ότι αν υπήρχε κάποια προώθηση του ελληνικού μουσειακού τουρισμού, σίγουρα θα είχε αποτέλεσμα.
Μου έχει κάνει φοβερή εντύπωση το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής Ρομά στην Κομοτηνή, το Εγκληματολογικό Μουσείο στην Αθήνα, το οποίο ανήκει στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του οποίου η πρόσβαση, δυστυχώς, δεν είναι ανοιχτή σε όλους. Υπάρχουν μοναδικά μουσεία σε πολλά μικρά χωριά της περιφέρειας, ακόμα και υπάιθρια μουσεία, όπως το υπαίθριο μουσείο στο Σκαμνέλι Ζαγορίου με εκθέματα για τη σαρακατσάνικη στάνη. Υπάρχουν μουσεία ραδιοφώνου, άρτου… Πάρα πολλά και άκρως ενδιαφέροντα!
Πώς γίνεται η αναζήτηση στην εφαρμογή και ποια τα κριτήρια αναζήτησης;
Τα μουσεία είναι ταξινομημένα ανά περιοχή, ανά νομό και δήμο, ανά θεματική π.χ ιστορικά ή θρησκευτικά, αλλά υπάρχουν και πιο ειδικά κριτήρια/φίλτρα, όπως πρόσβαση για ΑΜΕΑ ή μουσεία με χώρο στάθμευσης. Έτσι, μπορεί να βρει κανείς ακριβώς αυτό που εξυπηρετεί τις ανάγκες του, γλιτώνοντας χρόνο και ταλαιπωρία.
Αύριο, Σάββατο στις 21/10 θα βρίσκεστε στο MOMus- Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, για μλια ενδιαφέρουσα εκδήλωση.
Ναι, η εκδήλωση αυτή θα είναι άκρως ενδιαφέρουσα και διοργανώνεται από έναν φορέα, τη “Roes Cooperativa”, που διεξήγαγε έρευνα, στα πλαίσια ενός ευρωπαϊκού προγράμματος, σχετικά με τα ελληνικά μουσεία και αύριο θα παρουσιάσει τα στοιχεία της. Χρησιμοποίησαν το Museum Finder ως κύριο εργαλείο της έρευνάς τους. Οπότε, με κάλεσαν να παρουσιάσω την πλατφόρμα, αφού μέσα από αυτή συνέλεξαν τις βασικές πληροφορίες για τα μουσεία της χώρας. Η ομιλία μου θα πραγματοποιηθεί στις 11:30 π.μ και θα χαρώ πολύ να έρθετε όλοι!
