Στο πλαίσιο του μήνα ενημέρωσης για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, ο Χειρουργός Μαστού Κωνσταντίνος Καραπαναγιώτης μιλά για την επιρροή που άσκησε η πανδημία στην πρόληψη της νόσου.

 

Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, η έννοια της πρόληψης βρίσκει το απόλυτο νόημά της, καθώς πρόκειται για μια μορφή καρκίνου που, αν εντοπισθεί έγκαιρα, μπορεί να θεραπευτεί. Με βάση τις εκτιμήσεις των ειδικών, ο προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο του μαστού μπορεί να μειώσει την πιθανότητα θανάτου από τη νόσο κατά 25%.

Ωστόσο, η έγκυρη ενημέρωση του κοινού και, κατ’ επέκταση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού αποτελεί θύμα της πανδημίας. Η πανδημία έχει μειώσει δραματικά τις ενημερωτικές δράσεις προς το κοινό, για τον καρκίνο του μαστού, με αποτέλεσμα η άγνοια και η παραπληροφόρηση μέσω του διαδικτύου να επιτείνονται συνεχώς. Ως αποτέλεσμα, η διάγνωση γίνεται, συνήθως, όταν η νόσος είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο.

Αν αναλογιστούμε ότι ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες και ότι περίπου 1 στις 9 θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής της, γίνεται αντιληπτό πόσο καθοριστική είναι η έγκαιρη διάγνωση.

 

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της μη έγκαιρης διάγνωσης;

Η μη έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού έχει σοβαρές συνέπειες για την πορεία της ασθενούς. Η νόσος ελέγχεται πιο δύσκολα και οι πιθανότητες να εξαπλωθεί ο καρκίνος στους γειτονικούς ιστούς και λεμφαδένες ή σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστατικός καρκίνος) είναι πολύ περισσότερες. Στην περίπτωση αυτή, ο ρεαλιστικός στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση από τα συμπτώματα, η καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου και η παράταση της ζωής. Αν ο καρκίνος διαγνωσθεί αρκετά γρήγορα, πριν επεκταθεί σε άλλα όργανα, το πενταετές ποσοστό επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού ξεπερνά το 95%.

 

Ποιες είναι οι σύγχρονες διαγνωστικές μέθοδοι και πότε πρέπει μια γυναίκα να ξεκινήσει να εξετάζεται;

Η πρόληψη στον καρκίνο του μαστού σήμερα είναι ταυτόσημη με την έγκαιρη διάγνωση. Βασίζεται στην κλινική εξέταση σε συνδυασμό με την αξιόπιστη απεικόνιση. Οι σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι του μαστού (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, μαγνητική μαστογραφία), όπου χρειάζεται κάθε μία, ή και συνδυαστικά, αποτελούν το εφαλτήριο της σωστής κλινικής εξέτασης.

Μέσα σε όλα αυτά, ο προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος, σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, είναι “εκ των ων ουκ άνευ”. Προτιμούμε τον ετήσιο προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο μετά τα 40, ο οποίος, σε συνδυασμό με την ορθή κλινική εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό, προσφέρει εξαιρετική βοήθεια. Υπάρχουν και γυναίκες κάτω των 40, για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις απεικονιστικού ελέγχου (π.χ. κληρονομικότητα), οι οποίες θα τεθούν από τον ειδικό ως προς το είδος (π.χ. μαστογραφία τομοσύνθεσης, μαγνητική μαστογραφία κλπ) και τον χρόνο.

Γενικά, οι γυναίκες μεταξύ 35 και 40 ετών θα πρέπει να κάνουν την αποκαλούμενη Μαστογραφία Αναφοράς.

 

 

Τι ρόλο παίζει ο τακτικός προσυμπτωματικός έλεγχος;

Η συνέπεια προσέλευσης στον τακτικό έλεγχο, απεικονιστικό αλλά και κλινικό, είναι απόλυτα καθοριστική. Μία εξάμηνη, για παράδειγμα, καθυστέρηση στη διενέργεια της μαστογραφίας, μπορεί να είναι μοιραία για μία γυναίκα.

Εξίσου σημαντικός είναι και ο κλινικός έλεγχος. Στην Ελλάδα γίνεται το λάθος οι γυναίκες να κάνουν μαστογραφία και να μην προχωρούν σε κλινικό έλεγχο από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού, γνωστού όντως ότι ένα 10-20% των μαστογραφιών δεν είναι διαγνωστικές. Το πρόβλημα είναι πολύ σημαντικό. Επισημαίνεται ότι οι γυναίκες, εάν ακολουθούν πιστά τα τρία αυτά βήματα (μαστογραφία, κλινική εξέταση, αυτοεξέταση), οι πιθανότητες να έχουν σοβαρό πρόβλημα από τον καρκίνο του μαστού μειώνονται στο ελάχιστο.

 

Πόσο νωρίς μπορεί να εντοπιστεί ο καρκίνος του μαστού;

Με τον τακτικό και σωστό προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο, η κακοήθεια μπορεί να ανιχνευθεί σε υπερπρώιμα στάδια, δηλαδή in situ, γεγονός που ταυτίζεται και με ίαση. Ο έμπειρος ειδικός θα εντοπίσει στη μαστογραφία τυχόν μικροαποτιτανώσεις, από τα χαρακτηριστικά των οποίων μπορεί να συναγάγει αυξημένη πιθανότητα καρκίνου in situ, που μπορεί να φτάσει στο 1/3 των περιπτώσεων. Μάλιστα, ο εξελιγμένος σύγχρονος τρόπος μαστογραφίας, η τομοσύνθεση, δείχνει να έχει μεγαλύτερη ευαισθησία στη διάγνωσή τους. Η στερεοτακτική βιοψία, η οποία γίνεται με διάφορους τρόπους, οδηγεί στη λύση στις περιπτώσεις αυτές.

 

Η πανδημία έχει επηρεάσει την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και γενικότερα την πρόοδο στην αντιμετώπιση της νόσου;

Δυστυχώς, η COVID-19 έχει μειώσει δραματικά τις “διά ζώσης”ενημερωτικές δράσεις για το καρκίνο του μαστού, με αποτέλεσμα η άγνοια, αλλά και η παραπληροφόρηση μέσω διαδικτύου, να επιτείνονται διεθνώς, γεγονός που έχει διαπιστωθεί και στη χώρα μας. Συμπερασματικά, η πανδημία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει την αιτία (ή τη δικαιολογία) για αναβολή του προληπτικού ελέγχου. Κάποτε, η πανδημία θα τελειώσει. Το να “ξεφύγει”, όμως, ένας καρκίνος, θα ταλαιπωρεί τη γυναίκα για χρόνια!

 

 

Κωνσταντίνος Καραπαναγιώτης

Χειρουργός Μαστού

Καρόλου Ντηλ 3, Θεσσαλονίκη

Τ.: 2310 222540 / Μ.: 6945 437272

Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης

Τ.: 2310 400379

www.kkarapanagiotis.gr

[email protected]