Πόσο επιταχύνει το χρόνιο άγχος το βιολογικό μας ρολόι; Υπάρχουν τρόποι να το επιβραδύνουμε και να παρατείνουμε τη διάρκεια και την ποιότητα της ζωής μας;
Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει διάφορους τρόπους μέτρησης της βιολογικής ηλικίας. Ένας από αυτούς είναι η παρακολούθηση των χημικών αλλαγών, που συμβαίνουν στο DNA μας, καθώς γερνάμε. Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δε συμβαίνουν την ίδια χρονική στιγμή σε όλους τους ανθρώπους. Αυτά τα αποκαλούμενα “επιγενετικά ρολόγια” έχουν αποδειχθεί καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες της διάρκειας ζωής και της υγείας μας από τη χρονολογική ηλικία.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές του Yale χρησιμοποίησαν ένα τέτοιο ρολόι -το ονόμασαν “GrimAge”- για να θέσουν δύο ερωτήσεις. Πόσο επιταχύνει το χρόνιο άγχος το βιολογικό μας ρολόι; Υπάρχουν τρόποι να το επιβραδύνουμε και να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής μας;
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Translational Psychiatry, το άγχος όντως κάνει το ρολόι της ζωής να χτυπά πιο γρήγορα. Ωστόσο, μπορούμε να βοηθήσουμε στη διαχείριση των επιπτώσεών του, ρυθμίζοντας τα συναισθήματα και τον αυτοέλεγχό μας.
Η έρευνα
Η Rajita Sinha, καθηγήτρια νευροεπιστήμης και Ψυχιατρικής του Foundations Funds στο Yale και στο Yale Child Study Center και μία εκ των συγγραφέων της μελέτης, έχει περάσει δεκαετίες, μελετώντας το άγχος και τους μυριάδες καταστροφικούς τρόπους, που διαβρώνει την ψυχική και σωματική υγεία μας. Σύμφωνα με την Sinha:
“Tο παρατεταμένο άγχος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, εθισμού, διαταραχών της διάθεσης και διαταραχής μετατραυματικού στρες. Μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό, επιταχύνοντας διαταραχές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης. Επίσης, μειώνει την ικανότητά μας να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας και να σκεφτόμαστε καθαρά”.
Με επικεφαλής την Sinha και τον Zachary Harvanek, ερευνητή στο Τμήμα Ψυχιατρικής του Yale, μια ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου αποφάσισε να διερευνήσει αν το άγχος επιταχύνει και τη γήρανση σε έναν σχετικά νέο και υγιή πληθυσμό. Συν-συγγραφείς της έρευνας ήταν η Ke Xu, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής, και η Nia Fogelman, ερευνήτρια στην Ψυχιατρική του Yale.
Στη μελέτη τους συμμετείχαν 444 άτομα, ηλικίας 19 έως 50 ετών. Οι συμμετέχοντες παρείχαν δείγματα αίματος, που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των χημικών αλλαγών, που σχετίζονται με την ηλικία, οι οποίες καταγράφηκαν από το GrimAge. Παράλληλα, απάντησαν σε ερωτήσεις, που είχαν σχεδιαστεί για να αποκαλύψουν τα επίπεδα άγχους και την ψυχολογική ανθεκτικότητά τους.
Τα αποτελέσματα
Ακόμη και αφού έλαβαν υπόψη παράγοντες, όπως το κάπνισμα, ο δείκτης μάζας σώματος, η φυλή και το εισόδημα, οι ερευνητές έκαναν την εξής διαπίστωση. Όσοι σημείωσαν υψηλές βαθμολογίες στους δείκτες που σχετίζονται με το χρόνιο άγχος, εμφάνισαν επιταχυνόμενους δείκτες γήρανσης.
Ωστόσο, το άγχος δεν επηρέασε την υγεία όλων στον ίδιο βαθμό. Τα άτομα, που σημείωσαν υψηλή βαθμολογία σε δύο μέτρα ψυχολογικής ανθεκτικότητας -στη ρύθμιση συναισθημάτων και τον αυτοέλεγχο– ήταν πιο ανθεκτικά στις επιπτώσεις του άγχους στη γήρανση.
“Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν τη δημοφιλή αντίληψη ότι το άγχος μάς κάνει να γερνάμε πιο γρήγορα”, είπε ο Harvanek. “Ωστόσο, προτείνουν και έναν πολλά υποσχόμενο τρόπο για πιθανή ελαχιστοποίηση των δυσμενών συνεπειών του, μέσω της ενίσχυσης της ρύθμισης των συναισθημάτων και του αυτοελέγχου. Με άλλα λόγια, όσο πιο ψυχολογικά ανθεκτικό είναι το άτομο, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να ζήσει μεγαλύτερη και πιο υγιή ζωή”.
