Οι KLAB ανήκουν σε εκείνες τις περιπτώσεις αρχιτεκτονικών γραφείων, που κατάφεραν να διαγράψουν μια σπουδαία πορεία εκτός ελληνικών συνόρων.

 

Στη “φαρέτρα” τους οι KLAB  έχουν ενεργό συμμετοχή στον διεθνή διάλογο περί αρχιτεκτονικής και διακρίσεις παγκόσμιου βεληνεκούς. Ο ιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου, Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, μας μιλά για τις διαδρομές εξέλιξης, τις μικρές ή μεγάλες επαναστάσεις της αρχιτεκτονικής, αλλά και τις νέες «πυξίδες» πορείας τoυς. 

 

 

Το brand name KLAB «kinetic lab of architecture» κρύβει μέσα του έναν διαρκή πειραματισμό, μια αέναη διάθεση για νέες αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις και αναζητήσεις. Πώς μεταφράζεται, τελικά, αυτό στην πορεία σας και στη διαμόρφωση της ταυτότητάς σας;

Νομίζω ότι, θεωρητικά, μας ενδιαφέρει να εξελισσόμαστε, να τολμάμε νέες μορφές και ιδέες, να ακολουθούμε την τεχνολογία, αλλά και να προσαρμοζόμαστε σε διαφορετικές αντιλήψεις ή τρόπους ζωής. Η σημερινή αρχιτεκτονική είναι, όντως, εξαιρετικά ζωντανή και ρευστή, καθώς ο τρόπος ζωής μας αλλάζει με ταχύτερους ρυθμούς από ποτέ. Υπάρχει, όμως, βαθιά μέσα μας η πρωταρχική εκείνη επιθυμία της σπηλιάς, της φωτιάς, της σχέσης με το φως και τη φύση, της ιδιαίτερης εκείνης εγρήγορσης των αισθήσεων, αλλά και της μνήμης, του συναισθήματος που καθιστά μία αρχιτεκτονική οικεία και προσιτή.

 

 

Οι διακρίσεις σας είναι αξιοθαύμαστες, όπως π.χ η επιλογή σας από το Wallpaper magazine το 2008 στα πιο ανερχόμενα αρχιτεκτονικά γραφεία του κόσμου και η παρουσία σας στο βιβλίο STARCHITECTS ανάμεσα σε 60 αρχιτέκτονες-οραματιστές του 21ου αιώνα το 2010. Τι αντίκτυπο έχουν αυτές και ανάλογες διακρίσεις στην εξέλιξή σας;

Αλήθεια, υπάρχουν διακρίσεις και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που νομίζω ότι αντικατοπτρίζουν μία πορεία ενός γραφείου, το οποίο προσπαθεί να είναι συνεπές στις αρχές μίας αρχιτεκτονικής με ήθος, πειραματισμό και ποίηση, όσο δύσκολο κι αν είναι να επιτευχθούν και τα τρία αυτά στοιχεία. Τα αρχιτεκτονικά βραβεία έχουν γίνει, πλέον, τόσα πολλά, που αρχίζουν και χάνουν τη σημασία τους. Μας ενδιαφέρουν λίγα και σημαντικά βραβεία, τα οποία θέλουμε να κερδίσουμε, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι έχουμε κάνει ένα έργο, που οι συνάδελφοί μας κρίνουν ότι  χει ιδιαίτερες αρετές. Νομίζω, πάντως, ότι δεν είναι τα βραβεία που μας εξελίσσουν, αλλά το πείσμα μας και το πάθος μας να κάνουμε έργα, για τα οποία θα είμαστε υπερήφανοι.

 

 

Το 2010 αποκτήσατε έδρα και στο Λονδίνο, κάτι που εκείνη την εποχή λίγα αρχιτεκτονικά γραφεία είχαν τολμήσει και καταφέρει. Έκτοτε, έχει περάσει πάνω από μία δεκαετία, με σπουδαία διεθνή έργα. Σε ποιον βαθμό άλλαξαν οι προσλαμβάνουσες και η αντίληψή σας γύρω από την αρχιτεκτονική μέσα από αυτήν την επέκταση;

Την επέκταση αυτήν τη βλέπω σαν μία εμπειρία που μας εξέλιξε. Ειδικά στο Λονδίνο υπάρχει μία συνεχής πάλη ανάμεσα στην παράδοση, αλλά και στην αιχμή της καινοτομίας και τεχνολογίας στην αρχιτεκτονική. Υπάρχει μία πληθώρα εξαιρετικών γραφείων, καθώς και νέων αρχιτεκτόνων από όλον τον κόσμο. Πάντα, είχαμε μία εξωστρέφεια στην αρχιτεκτονική μας σκέψη, και μας ενδιέφερε το να συμμετέχουμε στον διεθνή διάλογο, για το πού πηγαίνει η αρχιτεκτονική. Θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς για τα όποια έργα έχουμε αναλάβει στο εξωτερικό, γιατί παρ’ όλες τις δυσκολίες, μας οδηγούν πάντα σε νέα μονοπάτια και νέες συνεργασίες με ενδιαφέρον.

 

 

Τι περιλαμβάνουν για τους KLAB οι έννοιες «έμπνευση» και «πρόκληση» στη δημιουργική διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης ενός έργου;

Υπάρχει μία πολύ ωραία φράση του Picasso, η οποία συνοψίζει τη σκέψη μας για την έμπνευση. Λέει ότι «ναι, βεβαίως, έμπνευση υπάρχει, αρκεί να τη βρεις όσο δουλεύεις.» Αντλούμε έμπνευση από παντού, αλλά είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε, μελετούμε και αναλύουμε, που μας διαφοροποιεί, αναζητώντας νέες διαδρομές εξέλιξης, χαράσσοντας τον δικό μας ιδιαίτερο προσωπικό δρόμο. Πιστεύουμε στη σκληρή δουλειά, και όχι σε κάποια έμπνευση αόριστη και θεόσταλτη. Κάθε έργο για εμάς είναι πρόκληση. Μας τροφοδοτεί με ενέργεια, για να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, να προσπαθήσουμε για εκείνο το μαγικό στοιχείο, που θα κάνει το έργο αυτό ξεχωριστό.

Πιστεύω ότι είναι σημαντικό το πού φτάνει ο πήχης της φιλοδοξίας σου. Πρόσφατα, είχα μία συνομιλία με έναν άνθρωπο του χώρου, ο οποίος μου έλεγε ότι ο περισσότερος κόσμος είναι ευχαριστημένος με το 80-90% αυτών που έχεις να προσφέρεις, και πέρα από αυτό, λογικά, δεν καταλαβαίνει ή δε βλέπει. Για το υπόλοιπο 10%, η ενέργεια που ο αρχιτέκτονας πρέπει να σπαταλήσει είναι εξαιρετικά δυσανάλογη. Είχε δίκιο. Κάπως έτσι είναι τα πράγματα, αλλά υπάρχει ένας μαζοχισμός του καλλιτέχνη, που ζει και εργάζεται για το υπόλοιπο 10%, το οποίο του είναι αναγκαίο, καθιστά πρόκληση και, προφανώς, θα τον εξελίξει, είτε πάνε τα πράγματα καλά είτε όχι.

 

 

Τι σημαίνει για εσάς ποιοτικός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και σε τι στοχεύει κάθε νέο σας έργο μέχρι και σήμερα;

Έχοντας μία εμπειρία πάνω από 20 χρόνια, δεν πιστεύω στον αρχιτέκτονα «Μεσσία», στον Υπεραρχιτέκτονα που τυποποιείται πάνω σε ένα συγκεκριμένο στυλ. Πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική είναι μία συλλογική προσπάθεια, κατά την οποία όλοι πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο τρένο, κάτι που πραγματικά είναι πολύ δύσκολο. Οι πελάτες, τα συνεργεία, οι μηχανικοί, όλοι πρέπει να συμμετέχουν στο όραμα. Αυτό ακριβώς είναι δουλειά του αρχιτέκτονα, να τους το περάσει. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός πρέπει να απαντάει σήμερα σε τόσα πολλά ερωτήματα, κοινωνικά, αισθητικά, περιβαλλοντικά, κατασκευαστικά, οικονομικά κ.ά, χωρίς να εξαιρεί κανέναν, έχοντας να επιλέξει από μία εξαιρετικά πλούσια γκάμα υλικών, που πρέπει όλα να συνδέονται σε μία αρχή κατανοητή και προσιτή.

 

 

 

Τα πρόσφατα γεγονότα της πανδημίας έδειξαν ότι τίποτα δεν παραμένει στάσιμο στον πλανήτη, και η επιστήμη οφείλει να εξελίσσεται. Πώς προχωράει η αρχιτεκτονική μέσα σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα και ποια τα νέα πρότυπα δόμησης που θα κυριαρχήσουν;

Ίσως, η αρχιτεκτονική και η κατασκευή να έχουν μείνει πίσω, σε σχέση με τα άλματα της τεχνολογίας που συμβαίνουν γύρω μας, αν και είναι, ίσως, η πιο σημαντική βιομηχανία στη γη. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει μείνει στάσιμη και ανταποκρίνεται πάντα σχετικά γρήγορα στα προβλήματα της κοινωνίας. Ένα από αυτά είναι η κλιματική αλλαγή, για την οποία η αρχιτεκτονική οφείλει να είναι ταγός στην ανεύρεση λύσεων, οι οποίες θα μειώσουν το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων, νέων και παλαιότερων.

Υπήρξε μία μεγάλη επανάσταση με το Μοντέρνο Κίνημα, που βασίστηκε στα νέα υλικά κατασκευής, δηλαδή, το οπλισμένο σκυρόδεμα, το γυαλί και τον χάλυβα. Έπειτα, μία μικρότερη, που εν μέρει βασίστηκε στη νέα τεχνολογία των σχεδιαστικών προγραμμάτων, τα οποία και έκαναν εφικτή την κατασκευή πολύπλοκων κτιρίων. Η επόμενη επανάσταση είναι, ίσως, κοντά με το 3d printing αλλά, ενδεχομένως, και αρκετά μακριά.

 

 

Κάποια τρέχοντα ή επερχόμενα έργα των KLAB που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Το γραφείο έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντικά και ιδιαίτερα έργα. Κάποια από αυτά έχουν υλοποιηθεί, κάποια είναι στη φάση της κατασκευής και κάποια σε αυτή της μελέτης. Το Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας, σίγουρα, θεωρούμε ότι είναι η απαρχή ενασχόλησής μας με τον τομέα των μουσείων, που αγαπούμε πολύ. Θεωρούμε ότι είναι μία πολύ νέα πρόταση στον σχεδιασμό μουσείων, σε σχέση με την αφηγηματική δομή του χώρου. Σχεδιάσαμε ένα πρότυπο ειδικό σχολείο για παιδιά στο φάσμα του αυτισμού και της νοητικής υστέρησης, που επίσης θεωρούμε ότι είναι ένα από τα πιο δυνατά μας έργα. Ήταν ένα πολύ δύσκολο στον σχεδιασμό του έργο, με πάρα πολλές παραμέτρους, τις οποίες δε γνωρίζαμε πριν ασχοληθούμε.

 

Tα επερχόμενα έργα

Ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ένας άλλος τομέας, που μας ενδιαφέρει πολύ. Θεωρούμε ότι ένας λόγος του πολιτισμικού κενού που υπάρχει στη χώρα μας προέρχεται τόσο από τον τρόπο που γίνεται η εκπαίδευση στα σχολεία, όσο και από το ίδιο το επίπεδο των κτιρίων, στην αρχιτεκτονική των οποίων δε δόθηκε η απαραίτητη προσοχή.

Τέλος, υλοποιείται σύντομα μία νέα πολυκατοικία -προαστιακή αυτήν τη φορά- σε συνέχεια των αστικών πολυκατοικιών, που έχουμε υλοποιήσει. Είναι μία νέα δομή ανεξάρτητων οικιών σε κατακόρυφη διάταξη. Δεν τα ονομάζω διαμερίσματα, γιατί θεωρώ ότι αυτό ακριβώς είναι το σκεπτικό μας, η υλοποίηση μίας νέας μορφής ανεξάρτητων κατοικιών, με μεγάλους ελεύθερους χώρους και κήπους σε κάθε επίπεδο.  Ο μεταλλικός σκελετός και η σχεδόν ολική έλλειψη περιμετρικών τοίχων διαφοροποιούν αυτήν την πολυκατοικία, και την εντάσσουν σε μία νέα κατηγορία.

 

 

Το γραφείο συνεχίζει να ασχολείται με μικρά έργα, όταν βρίσκει ενδιαφέρον σε αυτά, χωρίς να κοιτάμε το κόστος αυτής μας της επιλογής. Μας ενδιαφέρει εξαιρετικά η υλοποίηση κατοικιών με πολύ μικρό budget, αλλά με αρχιτεκτονική ποιότητα. Θεωρώ ότι, ίσως, να έχει μεγαλύτερη αξία το να δημιουργείς ένα όμορφο κτίριο σε μία υποβαθμισμένη συνοικία, απ’ ό,τι σε ένα όμορφο προάστιο. Σίγουρα, η «πυξίδα» του γραφείου έχει μετακινηθεί σε έργα πιο μεγάλα, που εκτός των άλλων ζητημάτων, μάς αφορά πια και ο κοινωνικός αντίκτυπός τους, αφού έρχονται στη θέση κάποιων κενών οικοπέδων ή κάποιου ήδη κτισμένου κτιρίου.

www.klabarchitects.com