Στις 9 Οκτωβρίου 2025, η Ιταλία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που ενέκρινε νόμο αναγνωρίζοντας την παχυσαρκία ως χρόνια, προοδευτική και υποτροπιάζουσα νόσο, με εγγυήσεις για πρόληψη, θεραπεία και παρακολούθηση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Η νομοθεσία τέθηκε σε ισχύ στις 25 Οκτωβρίου και δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο που δεν υπάρχει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Η νέα προσέγγιση αντικατοπτρίζει την επιστημονική κατανόηση ότι η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα σύνθετων παραγόντων, όπως η γενετική, ο μεταβολισμός, το περιβάλλον και η κοινωνία, και όχι μόνο κακών διατροφικών συνηθειών ή έλλειψης πειθαρχίας. Με αυτόν τον τρόπο, ο νόμος σπάει ένα χρόνιο στίγμα και αναγνωρίζει ότι οι πάσχοντες χρειάζονται ειδικευμένη ιατρική φροντίδα, όχι ηθικές κρίσεις.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει σε αναγνώριση της παχυσαρκίας ως σοβαρού προβλήματος υγείας, χωρίς όμως να θεσμοθετήσουν νόμο ανάλογο της Ιταλίας. Στην Πορτογαλία εφαρμόζεται ένα Ολοκληρωμένο Μοντέλο Φροντίδας για την πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας, στη Γερμανία έχει αναγνωριστεί ως ιατρική και κοινωνική νόσος, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το NHS την αντιμετωπίζει ως χρόνια, επείγουσα κατάσταση, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη και στη μακροχρόνια διαχείριση.
Η παχυσαρκία θεωρείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «παγκόσμια επιδημία», με σημαντικές συνέπειες για την υγεία, όπως καρδιαγγειακά, μεταβολικά και καρκινικά νοσήματα. Σύμφωνα με το World Obesity Atlas 2025, η παγκόσμια συχνότητα της νόσου αναμένεται να αυξηθεί πάνω από 115% έως το 2030, ενώ το οικονομικό κόστος εκτιμάται σε 4,32 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035.
Το ιταλικό πλαίσιο συνδυάζει πρόληψη, εκπαίδευση και παρακολούθηση, δημιουργώντας εθνικό πρόγραμμα και παρατηρητήριο. Περιλαμβάνει καμπάνιες για υγιεινή διατροφή και φυσική δραστηριότητα, δράσεις σε σχολεία και κοινότητες και ενίσχυση της έρευνας, θέτοντας τα θεμέλια για μια ολοκληρωμένη στρατηγική πολλαπλών τομέων.
Η επίσημη αναγνώριση της παχυσαρκίας ως νόσου σηματοδοτεί και μια κοινωνική αλλαγή νοοτροπίας: οι πάσχοντες θεωρούνται πλέον δικαιούχοι φροντίδας και σεβασμού, ενώ η δημόσια συζήτηση μπορεί να στραφεί από την κριτική στην κατανόηση και την εμπάθεια. Σύμφωνα με το The Lancet, η πρωτοβουλία της Ιταλίας αποτελεί σημαντικό βήμα για μείωση του κόστους θεραπείας και της θνησιμότητας και μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για άλλες χώρες.
Διαβάστε επίσης: Αντιμετωπίζοντας την παχυσαρκία μαζί με τη Συμμαχία!
