Νέα μελέτη επιστημόνων στις ΗΠΑ αναδεικνύει τα υπερεπεξεργασμένα κρέατα και τα ζαχαρούχα ποτά ως τις πιο επιβλαβείς τροφές για την υγεία του εγκεφάλου.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι λάτρεις του μπέικον, των λουκάνικων και των αλλαντικών αντιμετωπίζουν 17% υψηλότερο κίνδυνο γνωστικών προβλημάτων, ενώ τα ζαχαρούχα ποτά, όπως αναψυκτικά και παγωμένα τσάγια, σχετίζονται με αύξηση 6% στον ίδιο κίνδυνο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η καθημερινή κατανάλωση ακόμα και μιας επιπλέον μερίδας από αυτά τα τρόφιμα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και νοητικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων μορφών άνοιας όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
www.shutterstock.com
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, βασίστηκε σε δεδομένα από τη Μελέτη Υγείας και Συνταξιοδότησης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Παρακολουθήσε 4.750 Αμερικανούς ηλικίας 55 ετών και άνω για έως και 7 χρόνια, με αξιολόγηση της γνωστικής τους κατάστασης κάθε 2 χρόνια.
Παρόλο που οι προηγούμενες μελέτες είχαν αναδείξει γενικά τις αρνητικές συνέπειες των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, αυτή η έρευνα ξεχωρίζει καθώς αναλύει συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων.
Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η υγιεινή διατροφή παραμένει ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους προστασίας της εγκεφαλικής λειτουργίας. Η αποφυγή υπερεπεξεργασμένων κρεάτων και γλυκών ποτών μπορεί να αποτελέσει απλό, αν και όχι εύκολο, βήμα για τη διατήρηση της νοητικής υγείας σε βάθος χρόνου.
Δείτε περισσότερα στην σχετική μελέτη: Methylglyoxal-derived hydroimidazolone, MG-H1, increases food intake by altering tyramine signaling via the GATA transcription factor ELT-3 in Caenorhabditis elegans
Η σύνδεση της διατροφής με τον ρυθμό της γνωστικής γήρανσης
Εκτός από την αύξηση του κινδύνου, η καθημερινή κατανάλωση UPFs φαίνεται να επιταχύνει τον ρυθμό γήρανσης του εγκεφάλου, μειώνοντας την εκτελεστική λειτουργία και τη μνήμη.
Η πιο πρόσφατη έρευνα τείνει να εστιάζει στον γενικό όρο των Υπερεπεξεργασμένων Τροφίμων (Ultra-Processed Foods – UPFs), τον μηχανισμό δράσης τους και τη σύνδεσή τους με την ψυχική υγεία, πέρα από τη γνωστική εξασθένηση.
Μελέτες (π.χ., από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο και μελέτες που παρουσιάστηκαν στο Alzheimer’s Association International Conference) έχουν δείξει ότι η υψηλή κατανάλωση UPFs όχι μόνο αυξάνει τον κίνδυνο, αλλά και επιταχύνει τη γνωστική εξασθένηση.
www.shutterstock.com
Το πιο σημαντικό «νέο» στοιχείο είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου τα UPFs βλάπτουν.
Οι ερευνητές πλέον δίνουν μεγάλη έμφαση στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου (Gut-Brain Axis). Τα UPFs βλάπτουν τη χλωρίδα του εντέρου, οδηγώντας σε συστηματική φλεγμονή (inflammation). Αυτή η χρόνια, χαμηλού επιπέδου φλεγμονή θεωρείται πλέον βασικός παράγοντας για νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Πέρα από την άμεση επίδραση, η σύγχρονη έρευνα υποδεικνύει ότι τα UPFs διαταράσσουν τον μικροβιόκοσμο του εντέρου. Αυτή η διαταραχή προκαλεί χρόνια φλεγμονή, η οποία μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου μεταφέρεται στον εγκέφαλο και θεωρείται βασικός οδηγός της γνωστικής εξασθένησης.
Συγκεκριμένες ομάδες UPFs και επίδραση
Ενώ συχνά διαβάζουμε έρευνες σχετικά επίδραση των κρεατικών και των ποτών στην υγεία του ατόμου, άλλες μελέτες έχουν εστιάσει και σε:
Τεχνητά γλυκαντικά: Μελέτες (όπως αυτή από το Cleveland Clinic) έχουν συνδέσει ορισμένα τεχνητά γλυκαντικά (που βρίσκονται σε πολλά «δίαιτα» αναψυκτικά) με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άνοιας, ενδεχομένως μέσω της επίδρασής τους στην υγεία των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου.
Επεξεργασμένα ψωμιά/σνακ: UPFs με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (όπως πολλά συσκευασμένα σνακ και λευκά ψωμιά) οδηγούν σε απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου, που μακροπρόθεσμα βλάπτουν τα νευρωνικά κύτταρα.
εγκέφαλο
www.shutterstock.com
Η δύναμη της επιλογής στο πιάτο
Όπως δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα – από τα υπερεπεξεργασμένα κρέατα και τα ζαχαρούχα ποτά, μέχρι τους κινδύνους των αναψυκτικών χαμηλών θερμίδων – η συστηματική κατανάλωση junk food αποτελεί σοβαρή απειλή όχι μόνο για το σώμα, αλλά και για τον εγκέφαλο.
Οι μελέτες καταδεικνύουν ότι η μάχη για τη διατήρηση της νοητικής υγείας κερδίζεται ή χάνεται ήδη από τη μέση ηλικία, καθώς τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν χρόνια φλεγμονή, η οποία επιταχύνει τη γνωστική εξασθένηση.
Η υγιεινή διατροφή παύει να είναι απλώς θέμα σιλουέτας και μετατρέπεται σε πρώτης γραμμής άμυνα ενάντια στη γνωστική παρακμή, την άνοια και τις ψυχικές διαταραχές. εγκέφαλο
Για αυτούς τους λόγους, η αποφυγή των UPFs δεν είναι μόνο μια διατροφική προτίμηση αλλά και στρατηγική επένδυση στη μακροζωία, την πνευματική διαύγεια και την ποιότητα ζωής στο μέλλον. Όταν επιλέγει κανείς τρόφιμα με λιγότερη επεξεργασία, κάνει μία επιλογή για πιο υγιή και ανθεκτικό εγκέφαλο.
