Όταν μιλάμε για “υγιή” μάτια, δεν αναφερόμαστε απαραίτητα σε μάτια χωρίς μυωπία ή παρεμφερείς παθήσεις. Αντιθέτως, η υγεία των ματιών δεν εξαρτάται μόνο από το αν βλέπουμε καθαρά, αλλά από μια σειρά παραμέτρων.
Ο ύπνος, η διατροφή, η έκθεση στο φως και οι καθημερινές μας συνήθειες είναι μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των ματιών. Ας μάθουμε περισσότερα για αυτούς, αλλά και για τη σημασία της καλής φροντίδας των ματιών, ώστε να διατηρήσουμε την όρασή μας σε καλή κατάσταση.
Ύπνος
Ο ύπνος είναι εξαιρετικά σημαντικός για την υγεία των ματιών. Όταν κοιμόμαστε, οι δακρυϊκοί αδένες μας παράγουν την απαραίτητη υγρασία για να διατηρηθούν τα μάτια μας ενυδατωμένα, μειώνοντας τον κίνδυνο ξηροφθαλμίας. Όπως αναφέρει ο χειρούργος οφθαλμίατρος Δρ. Θάνος Μπεζάτης, ο όρος “ξηροφθαλμία” περιγράφει την κατάσταση “κατά την οποία το δακρυϊκό φιλμ που προστατεύει την οφθαλμική επιφάνεια δυσλειτουργεί”. Σύμφωνα με έρευνες, λοιπόν, η χρόνια έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει αυτο το οφθαλμικό φιλμ, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη προβλημάτων όπως το σύνδρομο ξηρού οφθαλμού.
Οι ειδικοί συνιστούν στους ενήλικες να κοιμούνται τουλάχιστον 7-9 ώρες κάθε βράδυ, για να εξασφαλίσουν τη σωστή λειτουργία των ματιών τους. Διαφορετικά, μπορεί να παρατηρήσουμε θολή όραση, ευαισθησία στο φως ή και κόπωση στα μάτια.
Διατροφή
Η διατροφή μας παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην όρασή μας. Τα αντιοξειδωτικά, οι βιταμίνες και τα μέταλλα, όπως η βιταμίνη Α, C, Ε, ο ψευδάργυρος και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή όραση. Έρευνες του National Eye Institute (NEI) στην Αμερική, δείχνουν ότι η κατανάλωση αυτών των θρεπτικών στοιχείων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και καταρράκτη.
Μπλε φως και οθόνες
Στην εποχή μας, η έκθεση στα οθόνες ηλεκτρονικών συσκευών είναι ασταμάτητη, γεγονός που, συνεπώς, αυξάνει την έκθεση στο μπλε φως. Αυτό το φως μπορεί να προκαλέσει καταπόνηση των ματιών και να επιδεινώσει την οπτική κόπωση. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η υπερβολική έκθεση στο μπλε φως μπορεί να επηρεάσει τον κιρκάδιο ρυθμό και, κατ’ επέκταση, την ποιότητα του ύπνου και την υγεία των ματιών.
Η τεχνική “20-20-20” μπορεί να βοηθήσει: κάθε 20 λεπτά, κοιτάξτε ένα αντικείμενο 20 πόδια (~6 μέτρα) μακριά για 20 δευτερόλεπτα, ώστε να ξεκουράσετε τα μάτια σας.
Ήλιος
Η προστασία από το φως του ήλιου είναι εξίσου σημαντική για την υγεία των ματιών. Η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον αμφιβληστροειδή και να αυξήσει τον κίνδυνο για καταρράκτη και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Για να προστατευτούμε, είναι απαραίτητο να φοράμε γυαλιά ηλίου που παρέχουν 100% προστασία από τις ακτίνες UV. Επιλέγοντας γυαλιά με πιστοποίηση UV400, διασφαλίζουμε ότι οι υπεριώδεις ακτίνες δεν φτάνουν στα μάτια μας. Επίσης, η επιλογή γυαλιών με polarized φακούς μπορεί να μειώσει την αντανάκλαση του φωτός από επιφάνειες όπως το νερό ή το χιόνι, προσφέροντας καλύτερη ορατότητα και άνεση.
Ενυδάτωση
Τέλος, η επαρκής ενυδάτωση είναι κι αυτή σημαντική για την καλή λειτουργία των ματιών, καθώς συμβάλλει στην παραγωγή δακρύων και στην πρόληψη της ξηροφθαλμίας. Επιπλέον, η σωστή υγιεινή, όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή του αγγίγματος των ματιών, μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων, όπως η επιπεφυκίτιδα. Όπως επισημαίνει ο WHO, η χρήση φακών επαφής χωρίς την κατάλληλη αποστείρωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές λοιμώξεις του κερατοειδούς.
Η υγεία των ματιών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και είναι στο χέρι μας πολλές φορές να τη διατηρήσουμε. Σε κάθε περίπτωση, μην ξεχνάτε: μια τακτική επίσκεψη στον οφθαλμίατρο μπορεί να κάνει τη διαφορά στην πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων στα μάτια.
