Η ψεύτικη ελπίδα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που καλείται να ξεπεράσει ένα άτομο που έχει επιβιώσει από κακοποιητική σχέση.
Βασισμένη σε μια διαστρεβλωμένη πραγματικότητα, η ψεύτικη ελπίδα δημιουργείται από τον κακοποιητή με σκοπό να επηρεάσει και να χειραγωγήσει το θύμα. Τελικά, αυτή η ελπίδα μπορεί να παρατείνει την κακοποίηση για χρόνια ή και δεκαετίες. Όταν το άτομο αρχίζει να αναλύει την εμπειρία του και να αναγνωρίζει τις λανθασμένες πεποιθήσεις του, τότε ξεκινά η πορεία προς την αποκατάσταση.
Η ελεγκτική σχέση
Η αρχική φάση μιας σχέσης με έναν κακοποιητή μπορεί να φαίνεται ιδανική και γεμάτη ενθουσιασμό, όμως σταδιακά εξελίσσεται σε μια διαστρεβλωμένη πραγματικότητα. Ο κακοποιητής χρησιμοποιεί αρχικά ήπιες και δύσκολα ανιχνεύσιμες τακτικές ελέγχου, οι οποίες με τον καιρό γίνονται πιο έντονες και επώδυνες. Όταν φτάσει στα άκρα, επιστρέφει προσωρινά σε μια φαινομενικά στοργική συμπεριφορά, καλλιεργώντας την ψευδή ελπίδα για αλλαγή. Αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο, γνωστό ως “κύκλος της κακοποίησης”, εγκλωβίζει το θύμα στη σχέση. Όπως αναφέρει η RESPOND Inc. (2024), χρειάζονται κατά μέσο όρο επτά απόπειρες για να φύγει ένα θύμα οριστικά, με την ψεύτικη ελπίδα να αποτελεί βασικό λόγο επιστροφής.
Η πλάνη της ελπίδας
Αντιμετωπίζοντας την ψευδή ελπίδα
Η ψεύτικη ελπίδα συχνά συνοδεύεται από άρνηση της κακοποίησης, ιδιαίτερα όταν ακολουθείται από φαινομενικά θετική αλλαγή του δράστη, που προκαλεί σύγχυση και αυτοαμφισβήτηση στο θύμα. Ωστόσο, αυτή η αλλαγή είναι μορφή χειραγώγησης και μέρος του κύκλου εξουσίας. Η ψυχολογική κακοποίηση, ακόμα και χωρίς σωματική βία, μπορεί να προκαλέσει μετατραυματικό στρες (PTSD). Έρευνες δείχνουν ότι η στοχευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψευδούς ελπίδας και των μη ρεαλιστικών προσδοκιών συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων PTSD. Η αποκατάσταση ξεκινά με την αναγνώριση της πραγματικότητας και την ανάκτηση της προσωπικής δύναμης.
Η πλάνη της ελπίδας
Κράτησε τα εξής:
- Η κακοποίηση είναι τρομακτική και απαράδεκτη – μην την υποτιμάς και μην την εξωραΐζεις μετά. Το να κρατήσεις την αλήθεια σε πρώτο πλάνο είναι μια πράξη προστασίας του εαυτού σου.
- Κατέγραψε τα περιστατικά κακοποίησης σε ένα ημερολόγιο – θα σε βοηθήσει να θυμάσαι την πραγματικότητα όταν η ψευδής ελπίδα επιστρέψει.
- Μην παρασύρεσαι από υποσχέσεις αλλαγής – όσο δελεαστικές κι αν ακούγονται. Θυμήσου: αυτός είναι ο ίδιος άνθρωπος που σε κακοποιεί και ελέγχει.
- Ξεχώρισε τις κατηγορίες του συντρόφου σου από τα πραγματικά του λόγια και πράξεις. Όταν το κάνεις αυτό, οι χειριστικές τακτικές του αρχίζουν να χάνουν τη δύναμή τους.
Πηγή άρθρου: Psychology Today
Διαβάστε επίσης: Ποια τρία συναισθήματα κυριεύουν τον εγκέφαλό μας;
