Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τη ματιά μας για όσα συμβαίνουν στον κόσμο; Μπορεί μια ζωγραφική δουλειά να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει συνειδήσεις; Η Σμαρώ Τζενανίδου επιχειρεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα με τη νέα της εικαστική πρόταση «Οι Αόρατοι της Γης», μια έκθεση που εγκαινιάζεται στις 18 Νοεμβρίου 2025 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Ένας στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη διάσταση της κλιματικής αλλαγής
Στην καρδιά της έκθεσης βρίσκεται μια από τις πιο σιωπηλές, αλλά δραματικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης: η αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών. Υπολογίζεται ότι πάνω από 220 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους την τελευταία δεκαετία λόγω φαινομένων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή πλημμύρες, ξηρασίες, πυρκαγιές, ερημοποίηση. Ο αριθμός αυτός, σύμφωνα με διεθνείς προβλέψεις, μπορεί να ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο έως το 2050. Οι Αόρατοι της Γης
Αυτοί οι άνθρωποι, οι λεγόμενοι “climate refugees”, παραμένουν «αόρατοι»: χωρίς νομική αναγνώριση, χωρίς διεθνές πλαίσιο προστασίας, χωρίς κρατικές δεσμεύσεις για τη διαχείριση της νέας αυτής πραγματικότητας.
«Καλκούτα», λάδι σε καμβά – μικτή τεχνική, 50Χ50 | Σμαρώ Τζενανίδου, 2025 – ΙΜΚ
Από την Αθωότητα στη μνήμη και τώρα στη σκέψη
Η Σμαρώ Τζενανίδου ολοκληρώνει με αυτή την έκθεση μια τριλογία έργων που ξεκίνησε το 2011 με την Αθωότητα και συνεχίστηκε το 2014 με τη Μνήμη. Η νέα ενότητα, Σκέψη, λειτουργεί ως στοχαστική συνέχεια αυτού του κύκλου ζωής: από την καθαρότητα της αρχής, στην εμπειρία και τη μνήμη, μέχρι την ενδοσκόπηση και τη συνειδητοποίηση.
Στο βλέμμα της καλλιτέχνιδας, η ανθρώπινη πτυχή της κλιματικής αλλαγής γίνεται κεντρικό θέμα. Οι μορφές, συχνά ρευστές και αλληγορικές, αποτυπώνουν το πέρασμα από τον τόπο στη μετακίνηση, από την απώλεια στην ελπίδα.
«Βενετία αλλιώς», λάδι σε καμβά – μικτή τεχνική, 70Χ50 | Σμαρώ Τζενανίδου, 2025 – ΙΜΚ
Χρώμα, φως και ένταση
Η δουλειά της Τζενανίδου χαρακτηρίζεται από έντονη χρωματική παλέτα και ιμπρεσιονιστική απόδοση, συναισθηματική, αλλά ποτέ μελοδραματική. Στο κάδρο της συναντιούνται η πίκρα και η αισιοδοξία, η απογοήτευση και η ελπίδα, η καταστροφή και η αναγέννηση. Η διαμάχη του φωτός με το σκοτάδι είναι παρούσα σε κάθε έργο, σαν μια αδιάκοπη πάλη μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης που τον διαμορφώνει.
Συνδιοργάνωση & Χορηγοί
Η έκθεση συνδιοργανώνεται από τον Δήμο Μοσχάτου – Ταύρου και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Θ. Παναγιότητας του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Χορηγοί: KTEO auteco, ΕΛΔΙΑ, ΝΑΚΑΤ Constructions, ANAKEM, mateco και Εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες.
