Η λεισμανίωση είναι μια ιδιαίτερα σοβαρή νόσος, που απειλεί σκύλους οι οποίοι ζουν σε μεσογειακές χώρες. Ο Δημήτριος Τσουκαλάς DVM του Ιατρείου Μικρών Ζώων αναλύει τους τρόπους μετάδοσης, τα συμπτώματα και τις μεθόδους αντιμετώπισής της.
Όταν κάποιος έρχεται πρώτη φορά με τον σκύλο του στο Ιατρείο Μικρών Ζώων, βαρύνουσα σημασία στην ενημέρωση/συζήτηση που κάνουμε έχει η λεισμανίωση (γνωστή και ως Καλα-αζάρ). Η λεισμανίωση αποτελεί πολύ σοβαρή παρασιτική ασθένεια του σκύλου, που προκαλείται από το πρωτόζωο Leishmania infantum. Η σοβαρότητα της νόσου, που προκαλείται, έγκειται τόσο στα βαριά συμπτώματα που προκαλεί στο σύνολο σχεδόν του οργανισμού του σκύλου, όσο και στο ότι η θεραπεία της είναι χρονοβόρα, δαπανηρή, ενώ συχνά καθίσταται αδύνατη. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους, η πρόληψη είναι κεφαλαιώδους σημασίας.
Πώς μεταδίδεται;
Η Leishmania infantum μεταδίδεται με το τσίμπημα εντόμων, που λέγονται φλεβοτόμοι -κοινώς σκνίπες. Οι σκνίπες είναι αθόρυβα και μικρότερα σε μέγεθος έντομα σε σχέση με τα κουνούπια και γι’ αυτόν τον λόγο γίνονται δυσκολότερα αντιληπτά. Δραστηριοποιούνται κυρίως τη νύχτα, σε περιοχές με ήπιο σχετικά καιρό. Η σύνδεση αυτή της δραστηριότητας με τον ήπιο καιρό είναι που έχει οδηγήσει τις μεσογειακές χώρες να αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη λεισμανίωση, σε σχέση με τις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Μάλιστα, πρέπει να τονιστεί ότι η λεισμανίωση χαρακτηρίζεται ως “ζωοανθρωπονόσος”, δηλαδή ως νόσημα που μεταδίδεται και στον άνθρωπο.
Όπως αναφέρθηκε, η Leishmania μεταδίδεται με το τσίμπημα της σκνίπας. Το ενδεχόμενο ο σκύλος μας να μην τσιμπηθεί ποτέ από σκνίπα φέρουσα το παράσιτο είναι σχεδόν ουτοπικό, όσο καλά κι αν τον προφυλάσσουμε. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί ότι ακόμα κι αν τσιμπηθεί από μολυσμένη σκνίπα, δε σημαίνει ότι θα νοσήσει απαραίτητα. Η λεισμάνιωση εκδηλώνεται σε σκύλους που για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορούν να αμυνθούν ανοσολογικά και να περιορίσουν το παράσιτο.
Τα συμπτώματα
Στην αρχή του κειμένου αναφέρθηκε πως η νόσος προκαλεί ποικίλα και βαριά συμπτώματα, στο σύνολο σχεδόν του οργανισμού του σκύλου. Πράγματι, παρατηρείται -μεταξύ άλλων- απώλεια βάρους και όρεξης, κατάπτωση, δερματικά έλκη και αλλοιώσεις, ξηροδερμία, απώλεια τριχώματος, αιμορραγία από τη μύτη (επίσταξη) κ.ά. Το σοβαρότερο ίσως σύμπτωμα της λεισμανίωσης στον σκύλο είναι η εγκατάσταση νεφρικής ανεπάρκειας, η οποία, με τα εργαλεία που διαθέτει η κτηνιατρική επιστήμη, δε θεραπεύεται και δυστυχώς μειώνει δραματικά τις πιθανότητες επιβίωσης του νοσούντος σκύλου.
Αντιμετώπιση της λεισμανίωσης
Επειδή τα συμπτώματα της λεισμανίωσης συχνά δε γίνονται αντιληπτά, ή αν γίνουν παραβλέπονται, είναι πολύ σημαντικό να εξετάζουμε συχνά τον σκύλο μας με προληπτικές εξετάσεις, ιδανικά ανά έξι μήνες. Η εξέταση γίνεται στο ιατρείο με δείγμα αίματος, που θα πάρει από τον σκύλο μας ο κτηνίατρός μας. Οι εξετάσεις αυτές είναι, ίσως, η κορωνίδα της πρόληψης της λεισμανίωσης, σε συνδυασμό φυσικά με την τακτική προληπτική αποπαρασίτωση του σκύλου.
Τα κτηνιατρικά εντομοαπωθητικά περιλαίμια και οι πιπέτες (αμπούλες) συντελούν στην όσο το δυνατόν καλύτερη προστασία του σκύλου μας. Προσοχή, όμως! Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται πρέπει να έχουν ένδειξη για απώθηση της σκνίπας. Ο κτηνίατρός σας θα σας ενημερώσει σχετικά.
Άλλο ένα “όπλο” στη μάχη κατά της λεισμανίωσης, που προστέθηκε τα τελευταία χρόνια στο οπλοστάσιο των κτηνιάτρων, είναι ο εμβολιασμός. Ο εμβολιασμός κατά της Leishmania infantum διενεργείται μία φορά τον χρόνο, μετά από σχετική εξέταση αίματος.
Κλείνοντας, η λεισμανίωση είναι μια ιδιαίτερα σοβαρή νόσος, που απειλεί σκύλους οι οποίοι ζουν σε μεσογειακές χώρες με ήπιο κλίμα, όπως η Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι για χρόνια ολόκληρα αποτελεί από τις πρώτες αιτίες θανάτου σε σκύλους στη χώρα μας. Ως κηδεμόνες, δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ 100% σίγουροι πως ο σκύλος μας δε θα μολυνθεί. Μπορούμε, όμως, να χρησιμοποιήσουμε “όπλα” και συμβουλές, ώστε να τον προστατεύσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα.
*Ο Φεβρουάριος στο thessvets.gr είναι αφιερωμένος στην ενημέρωση κατά της λεισμανίωσης.*
