Home / Lifestyle  / Mαρία Στρούμπα: “Να δούμε τον εαυτό μας ως ένα κομμάτι αυτού του κόσμου, μέρος του κύκλου ζωής”

Mαρία Στρούμπα: “Να δούμε τον εαυτό μας ως ένα κομμάτι αυτού του κόσμου, μέρος του κύκλου ζωής”

“Σκέψου διαφορετικά, δράσε ΦΥΣΗκά, γίνε kookoonari !” Αυτή είναι η φράση που περικλείει τη φιλοσοφία του kookoonari, μιας ιδέας που πρωτοεμφανίστηκε το 2016, όταν μια ομάδα μεταπτυχιακών τότε φοιτητριών, άρχισε να σκέφτεται το μέλλον. Μια ιδέα που ωρίμασε και, τελικά, ούσα ανάμεσα στις 15 καινοτόμες ιδέες που υποστηρίζει το πρόγραμμα  “START – Create Cultural Change”, κατάφερε να μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά σε σημαντικές έννοιες, όπως η Περιβαλλοντική Ηθική και το Zero Waste. Η Μαρία Στρούμπα, συντονίστρια του kookoonari και παιδαγωγός, μας εξηγεί πώς αυτές οι έννοιες μπορούν να γίνουν κομμάτι της σχολικής καθημερινότητας των παιδιών αλλά και όλων μας, μας περιγράφει τις πρακτικές λειτουργίες ενός zero waste σχολείου και μας καλεί να μάθουμε πώς ένας χρηστικός οδηγός μπορεί να μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στη φύση. Γιατί οι πράξεις μας έχουν συνέπειες, που επηρεάζουν τις μελλοντικές γενιές. Το kookoonari μπορεί να σου δείξει το γιατί…

 

Μαρία Στρούμπα. Photo Credits: Δημήρης Πολίτης

 

 

Πότε ξεκίνησε η δίκη σου επαφή με την Περιβαλλοντική Ηθική και τις αρχές του Zero Waste, και πώς άλλαξε τον τρόπο ζωή σου;

Από την παιδική μου ηλικία με ενδιέφερε η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ ανθρώπου – φύσης, κάτι που μελετά η Περιβαλλοντική Ηθική. Έτσι, μεγαλώνοντας άρχισα να το ψάχνω περισσότερο, συμμετέχοντας σε διάφορες περιβαλλοντικές ομάδες. Γύρω στο 2012 έμαθα για πρώτη φορά για το κίνημα του Zero Waste, μέσα από ένα βίντεο για την Lauren Singer και τον τρόπο ζωής της, κάτι με που κινητοποίησε προς την πιο συνειδητή αλλαγή των καταναλωτικών μου επιλογών. Το ταξίδι αυτό είναι συνεχές και βελτιώνεσαι συνέχεια. Το 2015, ξεκίνησα το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου με τίτλο “Ειδίκευση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση”, κάτι που αποτέλεσε “σχολείο”, για τον τρόπο που σκέφτομαι και ενεργώ σήμερα. Σε αυτό μπόρεσα να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου, μελετώντας στη διπλωματική μου ακόμα περισσότερο για την Περιβαλλοντική Ηθική. Με την ολοκλήρωσή του, άνοιξε και ο επαγγελματικός δρόμος μου στον τομέα την εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία, και κάπως έτσι, ομαλά και αβίαστα ήρθε και το kookoonari.

 

Τι περιλαμβάνει η έννοια του Zero Waste και πώς μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινότητά μας;

Το Zero Waste βασίζεται σε κάποιες αρχές γνωστές και ως 7R. Αυτές είναι το Respect (δλδ. σεβάσου το περιβάλλον και τον κάθε οργανισμό που ζει σε αυτό), το Rethink (δλδ. ξανασκέψου τις επιλογές που κάνεις καθημερινά και τις επιπτώσεις τους), το Refuse (δλδ. αρνήσου προϊόντα μιας χρήσης πουδεν παράγονται με ηθικό τρόπο), το Reduce (δλδ. μείωσε την κατανάλωση), το Reuse (δλδ. επαναχρησιμοποίησε ό,τι μπορείς), το Recycle (δλδ. ανακύκλωσε ό,τι δεν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί) και το Rot (δλδ. κομποστοποίησε τα οργανικά σου απορρίμματα). Οι αρχές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν, τόσο στην καθημερινότητα ενός ατόμου αλλά και σε ένα πιο συλλογικό επίπεδο, από ομάδες ατόμων και φυσικά επιχειρήσεις, οργανισμούς και διάφορες άλλες δομές.

 

 

Πώς ξεκίνησε η ιδέα για το «micro kookoonari», που στη συνέχεια μεγάλωσε και εξελίχθηκε σε «kookoonari»; Πώς εμπνεύστηκες το όνομά του;

Το “micro kookoonari” ουσιαστικά ήταν μία μικρογραφία του “kookoonari”. Όταν με δέχθηκαν στο πρόγραμμα υποστήριξης “START – Create Cultural Change”, είχα καταθέσει την βασική ιδέα του kookoonari, που ήταν η εκπαίδευση ενηλίκων και ανηλίκων σχετικά με zero waste, καθώς και η δημιουργία zero waste σχολείων. Το πρόγραμμα περιελάμβανε 3 φάσεις. Στην πρώτη συμμετείχαμε 30 άτομα με 30 καινοτόμες ιδέες, και για 2 μήνες εκπαιδευτήκαμε στην Γερμανία πάνω στην πολιτισμική διαχείρηση (cultural management). Μέρος αυτού, ήταν να οργανώσουμε και να υλοποιήσουμε κάποιες δράσεις. Έτσι, έτρεξα το “micro kookoonari”, όπου υλοποιήθηκαν 3 δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ατόμων διαφόρων ηλικιών, σχετικά με το zero waste στην Νυρεμβέργη.

Αναφορικά τώρα με το kookoonari, το όνομα αποτυπώνει τη φιλοσοφία μας, όπου βλέπουμε τον άνθρωπο μέσα από τη φύση, και φανταζόμαστε ότι το οικολογικό αποτύπωμά του, θα μπορούσε να μιμηθεί αυτό της κουκουναριάς, τα απορρίμματα, δηλαδή, που παράγει ο άνθρωπος να λειτουργούν όπως τα κουκουνάρια, να γίνονται χώμα, αντί να παραμένουν στη γη για χρόνια ή για πάντα.

 

Photo Credits: Δημήτρης Πολίτης

 

Το πρόγραμμα “STARTCreate Cultural Change” έχει δώσει το βήμα σε καινοτόμα ελληνικά projects, που, ίσως, δε θα είχαν τη δυνατότητα να αναδειχθούν και να υποστηριχθούν με άλλον τρόπο. Μίλησέ μας για τη δική σου εμπειρία.

Είμαι πολύ ευγνώμων που συμμετείχα σε αυτό το πρόγραμμα και γνώρισα ανθρώπους με όραμα, γνώσεις και εμπειρία πάνω στην πολιτισμική διαχείριση. Νιώθω ότι έγινα μέλος μιας ομάδας ατόμων, που θέλουν να διαμορφώσουν έναν καλύτερο κόσμο και το κάνουν πράξη. Προσωπικά έμαθα ότι με τα κατάλληλα εργαλεία και έμπιστους ανθρώπους γύρω μου, μπορώ να κάνω πραγματικότητα αυτό που ονειρεύομαι και οραματίζομαι. Αρχικά, συμμετέχοντας στην πρώτη φάση του προγράμματος που υλοποιήθηκε στην Γερμανία, εντυπωσιάστηκα από το νέο πεδίο που ανοιγόταν μπροστά μου, σχετικά με την πολιτισμική διαχείριση. Στη δεύτερη φάση που υλοποιήθηκε στην Ελλάδα, είδα στην πράξη όλα τα όμορφα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς στην χώρα μας, όταν δραστηριοποιείται σε αυτό τον τομέα. Τώρα, διανύοντας την τρίτη φάση, νιώθω ότι η δικτύωση και η συνεργασία με άλλες ομάδες είναι, ίσως, το πιο σημαντικό στοιχείο που κρατάω από τη συμμετοχή μου στο πρόγραμμα “START – Create Cultural Change”.

 

Το «kookoonari» ξεκίνησε από την Κομοτηνή, εκπαιδεύοντας τη σχολική κοινότητα του 10ου Νηπιαγωγείου, γύρω από τις αρχές της Zero Waste φιλοσοφίας. Ποια ήταν η αλληλεπίδραση που έλαβες από αυτές τις μικρές ηλικίες;

Τα παιδιά πάντα είναι δεκτικά σε οτιδήποτε καινούργιο, με το οποίο θα έρθουν σε επαφή. Το ζητούμενο  είναι οι αξίες που κρύβονται πίσω από αυτό. Μέσα από τις δράσεις μας είδαμε τα νήπια να μπαίνουν γρήγορα στη φιλοσοφία του “kookoonari”, και μαζί με αυτά παρασύρονταν και οι ενήλικες συμμετέχοντες/ουσες. Αυτό που μας έκανε εντύπωση ήταν ότι, τόσο οι νηπιαγωγοί όσο και οι γονείς που συμμετείχαν στα εργαστήρια ενηλίκων, επιζητούσαν να ακούσουν κάτι που να μπορούν να ακολουθήσουν στην καθημερινότητά τους, ώστε να συμβάλλουν με τον δικό τους τρόπο στην καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων τους, αποκτώντας παράλληλα, μια πιο συνειδητή καταναλωτική συμπεριφορά. Μπορώ, λοιπόν, να πω ότι το “kookoonari” αγκαλιάστηκε από μικρούς και μεγάλους.

 

Photo Credits: Δημήτρης Πολίτης

 

Δώσε μας μια εικόνα από τη λειτουργία ενός zero waste σχολείου. Ποια η καθημερινότητα των παιδιών;

Η καθημερινότητά τους ποικίλει ανάλογα με στάδιο, στο οποίο βρίσκεται το σχολείο. Το να γίνει ένα σχολείο zero waste απαιτεί πολύ χρόνο και αφοσίωση, όπως ακριβώς θα έκανε και ένα άτομο στην καθημερινότητά του. Οι αλλαγές που απαιτούνται, λοιπόν, εδώ είναι μικρές και σταδιακές. Για να δώσουμε, όμως, μια εικόνα, σκεφτείτε ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν χειροποίητες φυσικές πλαστελίνες, δαχτυλομπογιές και κόλλα, κυρίως ξυλομπογιές και όχι μαρκαδόρους, έχουν το δικό τους παγούρι και τρώνε το κολατσιό τους σε τάπερ. Καθαρίζουν τα τραπέζια τους με φυσικά καθαριστικά και επαναχρησιμοποιούμενα πανιά, πλένουν τα χέρια τους με φυσικό σαπούνι και έχουν τις δικές τους χειροπετσέτες, ενώ  κάνουν ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Αυτό λοιπόν είναι ένα μικρό δείγμα καθημερινών συνηθειών, σε ένα σχολείο που προσπαθεί να μειώσει τα απορρίμματά του.

 

Photo Credits: Δημήτρης Πολίτης

 

Photo Credits: Δημήτρης Πολίτης

 

 

Τελικά ο σεβασμός προς το περιβάλλον είναι κάτι που διδάσκεται και γίνεται βίωμα από νηπιακή ηλικία; Τι συμβουλεύεις τους γονείς αναφορικά με το θέμα της Περιβαλλοντικής Ηθικής;

Έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα που στη νηπιακή και παιδική τους ηλικία είχαν θετικά βιώματα και εμπειρίες σχετικά με το φυσικό περιβάλλον, είχαν περισσότερες πιθανότητες ως ενήλικες να προβούν σε δράσεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των οικοσυστημάτων και των υπόλοιπων ζωντανών οργανισμών, αποκτώντας μία πιο φιλική περιβαλλοντική συμπεριφορά. Θα πρότεινα, λοιπόν, στους γονείς να βγουν στα δάση, τις λίμνες και τις παραλίες και να περάσουν χρόνο με το παιδί τους, εξερευνώντας αυτά τα μέρη. Να τους διαβάζουν βιβλία για τη φύση και φυσικά να δείχνουν το “καλό παράδειγμα”. Προσωπικό παράδειγμα είναι οι δικοί μου γονείς, με τους οποίους περνούσα αρκετό χρόνο στα βουνά και σε άλλα μέρη του νομού Ροδόπης όπου μεγάλωσα.

 

Τρία tips για καθημερινές ενέργειες, που μπορούν να γίνουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον.

Πολύ βασική ενέργεια είναι να αντικαταστήσουμε τα πλαστικά μια χρήσης με επαναχρησιμοποιούμενα προϊόντα (παγούρι, τάπερ για φαγητό, πάνινα σακουλάκια κ.α.). Εξίσου σημαντικό, είναι να αρχίσουμε να στηρίζουμε με τις αγορές μας μικρές τοπικές επιχειρήσεις και παραγωγούς, που ενδιαφέρονται για την ποιότητα των προϊόντων τους και τον ηθικό τρόπο παραγωγής τους. Τέλος, είναι η μείωση της κατανάλωσης κρέατος, η οποία όσο και αν δεν το καταλαβαίνουμε, επιφέρει θετικά αποτελέσματα στο περιβάλλον αλλά και στον ίδιο μας τον οργανισμό.

 

 

Λίγα λόγια για τον οδηγό του «kookoonari». Τι περιλαμβάνει και πού μπορούμε να τον βρούμε;

Στο πλαίσιο των εργαστηρίων που υλοποιήθηκαν το 2020 στο 10ο Νηπιαγωγείο Κομοτηνής, συλλέχθηκε σχετικό υλικό και δημιουργήθηκε ένας οδηγός, με Zero Waste συνταγές. Πρόκειται για τον πρώτο οδηγό στα ελληνικά, και γενικότερα το πρώτο εγχειρίδιο που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, σε σχέση με το Zero Waste κίνημα. Οι «kookoonari-ΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ» εμπεριέχουν λίγα λόγια για τις αρχές του Zero Waste, συνταγές και οδηγίες για την δημιουργία υφασμάτινων τσαντών και θηκών, κερομάντηλων τροφίμων, εικαστικών δημιουργιών, όπως πλαστελίνη, δαχτυλομπογιές και κόλλα, φυσικά καλλυντικά ακόμα και οικολογικά καθαριστικά. Με υλικά που είναι εύκολο να βρεθούν στο εμπόριο και αναλυτικές οδηγίες, ο/η αναγνώστης/τρια μπορεί να υλοποιήσει τις συνταγές του οδηγού, μόνος/η του/της, αλλά και με την παρέα ή την οικογένειά του/της, προσφέροντας μία ευκαιρία δημιουργικού κοινού χρόνου, ανταλλαγής ιδεών, συνεργασίας και κοινών εμπειριών, ακολουθώντας τις αρχές του Zero Waste.

Το εγχειρίδιο με εκδότη τον Παρατηρητή της Θράκης, διατίθεται δωρεάν σε ηλεκτρονική μορφή στο www.kookoonari.org στην καρτέλα «Εκπαιδευτικό Υλικό» .

 

Photo Credits: Ευαγγελία Καρούτσου

 

Μπορείς να μοιραστείς μαζί μας μερικές από τις πιο πρόσφατες δράσεις του «kookoonari»;

Δυστυχώς το διάστημα που μας πέρασε δεν ήμασταν τόσο εξωστρεφείς λόγω καραντίνας. Ωστόσο, υλοποιήσαμε μία διαδικτυακή συνάντηση με τα νήπια του ιδιωτικού Νηπιαγωγείου “Προσχολική Αγωγή Κουνιάκη” στην Αθήνα. Κάτι που τρέχουμε στα social media μας από τον Σεπτέμβριο του 2020 μέχρι τον Αύγουστο του 2021, είναι εβδομαδιαίες προτάσεις για να αναπτύξουμε μια διαφορετική σχέση με το περιβάλλον γύρω μας. Οι 53 αυτές ιδέες δημιουργήθηκαν για την agenda που εκδίδουν οι «Πυγολαμπίδες», ένας ηλεκτρονικός οδηγός ελεύθερου χρόνου και εκπαίδευσης για παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς. Παράλληλα, επιμορφωνόμαστε μέσω σεμιναρίων για οργανωσιακά αλλά και περιβαλλοντικά ζητήματα από το το Social Dynamo του Ιδρύματος Μποδοσάκη, και οργανωνόμαστε για τις μελλοντικές μας δράσεις.

 

Photo Credits: Δημήτρης Πολίτης

 

Τι χρειάζεται τελικά για να αλλάξουμε τη ζωή μας, ώστε «να σκεφτούμε διαφορετικά και να δράσουμε φυση-κά», όπως είναι το μότο του «kookoonari»;

Να δούμε τον εαυτό μας ως ένα κομμάτι αυτού του κόσμου, μέρος του κύκλου ζωής και όχι ως το καλύτερο και ισχυρότερο είδος που υπάρχει στην Γη. Να καταλάβουμε ότι οι πράξεις μας έχουν συνέπειες, που επηρεάζουν όλους τους οργανισμούς και τα οικοσυστήματα, και φυσικά τις μελλοντικές γενιές. Να ζούμε πιο απλά!

 

Πώς συνεχίζεται η εξάπλωση της ιδέας του «kookoonari» και ποιοι οι επόμενοι στόχοι του;

Έχοντας πάρει έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας για την καταλληλότητα του εκπαιδευτικού μας προγράμματος, είμαστε σε επικοινωνία με τα επόμενα σχολεία που θα το υλοποιήσουν. Είμαστε πολύ χαρούμενες,  που υπάρχει ενδιαφέρον από τις/τους εκπαιδευτικούς για το kookoonari. Μελλοντικός μας στόχος, πάνω στον οποίο δουλεύουμε σιγά σιγά, είναι η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού και πιο συγκεκριμένα η έκδοση ενός βιβλίου αλλά και ενός επιτραπέζιου. Αν και κάτι τέτοιο απαιτεί αρκετή μελέτη και έρευνα από πλευράς μας, είμαστε πρόθυμες να περπατήσουμε αυτό το “μονοπάτι”. Ο νους μας τρέχει και οι ιδέες μας είναι αρκετές! Ελπίζουμε λοιπόν μέσα από αυτές να “παρασύρουμε” κι άλλα άτομα στον κόσμο μας, έναν κόσμο με motto “σκέψου διαφορετικά, δράσε ΦΥΣΗ-κά, γίνε kookoonari!”

 

 ***Κεντρική φωτογραφία άρθρου: Ευαγγελία Καρούτσου

 

 

www.kookoonari.org
[email protected]
FB: @kookoonari.org
Instagram: @kookoonari_
Youtube: @kookoonari_

 

 

[email protected]

Οne quote, my point of view... “Let me live, love, and say it well in good sentences” Sylvia Plath