Home / Lifestyle  / Dafne Kritharas: “Αν και ζούσα στη Γαλλία, η “ψυχή” της φωνής μου ήταν ενστικτωδώς ελληνική”

Dafne Kritharas: “Αν και ζούσα στη Γαλλία, η “ψυχή” της φωνής μου ήταν ενστικτωδώς ελληνική”

Αν και έζησε μόνο μέχρι τα δύο της χρόνια στην Ελλάδα, κατοικώντας από τότε μέχρι και σήμερα στη Γαλλία, το μυαλό, η καρδιά και η καλλιτεχνική της υπόσταση, έχουν βαθιές ελληνικές ρίζες. Η Dafne Kritharas, από μικρό παιδί λάτρεψε την ελληνική παραδοσιακή μουσική και το ρεμπέτικο. Τα καλοκαίρια στα ελληνικά νησιά ήρθε σε στενή επαφή με τα παραδοσιακά πανηγύρια, τους ανθρώπους της υπαίθρου, τις μυρωδιές, τις γεύσεις και όλα εκείνα που αγάπησε και καθόρισαν τα μουσικά της μονοπάτια. Mολονότι τραγουδά στην ελληνική γλώσσα, το κοινό της δε γνωρίζει εθνικότητες και σύνορα. Μας μιλά για τις αναμνήσεις της, την αγάπη της για τα ελληνικά παραδοσιακά ακούσματα, τη νέα της δισκογραφική δουλειά, αλλά και για τα ανοιχτά “παράθυρα” που αφήνει, για μια μελλοντική επιστροφή στην πατρίδα. 

 

Photo: Chloe Kritharas Devienne

 

Είσαι Ελληνογαλλίδα, κατοικείς στο Παρίσι και λατρεύεις την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Θέλουμε να σε γνωρίσουμε καλύτερα. Λίγα λόγια για την πορεία σου. Πώς μπήκε η ελληνική παράδοση αλλά και η μουσική στη ζωή σου; Υπήρχαν ανάλογα ακούσματα στην οικογένειά σου;

Τραγουδάω από πολύ μικρή. Δεν πήρα μαθήματα, δεν ξέρω να διαβάζω μουσική. Το τραγούδι είναι η δεύτερη αναπνοή μου. Τα όργανά μου είναι το αφτί και η φωνή μου, μπορώ να τα πάρω εύκολα παντού μαζί μου. Είμαι τυχερή! (γέλια) Από μικρή ήξερα ότι το τραγούδι θα ήταν το πάθος της ζωής μου, όμως, ήμουν ντροπαλή και λίγοι το γνώριζαν στη Γαλλία. Η πρώτη φορά που τραγούδησα μπροστά σε κόσμο, εκτός από τη μητέρα και την αδερφή μου, ήταν  στην εφηβεία μου, όταν τραγούδησα ένα ελληνικό τραγούδι, ενώ βρισκόμουν στην Ελλάδα. Τότε κατάλαβα, πως αν και ζούσα στη Γαλλία, η “ψυχή” της φωνής μου ήταν ενστικτωδώς ελληνική. Μάλλον, η ελληνική γλώσσα έχει κάτι που ενθαρρύνει τη χρήση της, μια φυσική καθαρότητα και γενναιοδωρία, μια ποιότητα που με κάνει να νιώθω πιο ελεύθερη και περισσότερο ο εαυτός μου, όταν τραγουδάω.

Η μητέρα μου είναι Γαλλίδα και ο πατέρας μου Έλληνας. Μέχρι τα 2 μου, μέναμε με τους γονείς μου σε ένα μικρό χωριό στην Κρήτη. Ο πατέρας μου είχε πάθος για τη θάλασσα και, δυστυχώς, μια μέρα δε γύρισε από το ψάρεμα, Ήταν ατύχημα… Τότε με τη μητέρα και την αδερφή μου γυρίσαμε στη Γαλλία, καθώς η μητέρα μου βρήκε εκεί δουλειά. Όλα τα χρόνια, μας μιλούσε παράλληλα και ελληνικά, καθώς δεν ήθελε να ξεχάσουμε τις ρίζες μας. Εκείνη είχε μάθει ελληνικά, αφού είχε ζήσει στην Κρήτη για 7 χρόνια με τον μπαμπά μου και την αδερφή μου, πριν γεννηθώ εγώ. Κάθε χρόνο ερχόμασταν για 2 ολόκληρους μήνες στην Ελλάδα, Πάσχα και καλοκαίρι στην Αθήνα, για να δούμε τη γιαγιά και τη θεία μου αλλά και στα ελληνικά νησιά, όπου κάναμε ελεύθερο camping στη φύση. Θυμάμαι στην Τήλο στα Δωδεκάννησα, να παίζουμε όλη μέρα στη φύση… Ήταν μαγικά. Το βράδυ πηγαίναμε στα πανηγύρια, όπου και ανακάλυψα την παραδοσιακή μουσική. Ενθουσιάστηκα βλέποντας τον κόσμο να χορεύει. Στις ταβέρνες έμαθα τα ρεμπέτικα. Δε θα ξεχάσω ότι η ρεμπέτικη μουσική “άγγιξε” την ψυχή μου αμέσως. Στο μυαλό μου έκανα δεύτερες φωνές στους τραγουδιστές.

Στο σπίτι μας είχαμε ελληνικούς δίσκους, από Χαρούλα Αλεξίου και ρεμπέτικα, μέχρι Σωκράτη Μάλαμα και κρητικά τραγούδια. Όλα αυτά “σημάδεψαν” μουσικά την εφηβεία μου. Μου έλειπε πολύ η Ελλάδα, και κάθε φορά που γυρνούσα από το σχολείο και ήμουν μόνη στο σπίτι, μου άρεσε να τα ακούω, κι έτσι να νιώθω για λίγο ότι βρισκόμουν στην πατρίδα. Τα τραγούδια αυτά μου ζέσταιναν και μου παρηγορούσαν την καρδιά, γιατί ένιωθα πολλή μοναξιά στο σχολείο, στο προάστιο του Παρισιού, όπου μεγάλωσα.

 

Photo: Chloe Kritharas Devienne

 

Έχεις καταφέρει να διαδώσεις την ελληνική παραδοσιακή μουσική εκτός ελληνικού εδάφους και συγκεκριμένα στη Γαλλία, που μουσικά διαθέτει μια διαφορετική κουλτούρα. Το γαλλικό κοινό αγκάλιασε εύκολα αυτά τα ακούσματα;

Προς μεγάλη μου έκπληξη, τους αρέσει πολύ αυτή η μουσική. Εδώ και χρόνια, Γάλλοι και Έλληνες έχουμε στενούς δεσμούς και οι Γάλλοι αγαπούν πολύ τους Έλληνες. Κάθε φορά που τραγουδάω στο Παρίσι ή σε κάποιο άλλο γαλλικό φεστιβάλ, οι συναυλιακοί χώροι είναι γεμάτοι! Το γαλλικό κοινό έχει περιέργεια για την ελληνική μουσική. Κάθε φορά, πριν τραγουδήσω κάποιο ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι, προσπαθώ να τους φτιάξω μια ιστορία στα γαλλικά, που να εξηγεί ποιητικά το τραγούδι, ώστε να το καταλαβαίνουν.

Κατά τη διάρκεια του τραγουδιού, προσπαθώ να τους ζωγραφίσω με τα χέρια μου την ίδια ιστορία, καθώς τα χέρια βοηθούν πολύ την επικοινωνία με το γαλλικό κοινό. Υπάρχει συχνά κόσμος που έρχεται από περιέργεια στις συναυλίες, και καμιά φορά τυχαία. Στο τέλος της συναυλίας έρχονται και μου λένε ότι δεν είχαν ακούσει ποτέ ξανά αυτό το είδος της ελληνικής μουσικής, και ότι είναι μαγευτικά τα ελληνικά τραγούδια, με πλούσιες μελωδίες και γυρίσματα, καθώς και ότι τους έδωσα το έναυσμα για να επισκεφθούν την Ελλάδα.

 

Μίλησέ μας για την πρώτη σου δισκογραφική δουλειά, “Djoyas de Mar», ένα κράμα ρεμπέτικων και ισπανικών τραγουδιών. Πώς προέκυψε η ιδέα για το συγκεκριμένο ιδιαίτερο μουσικό «πάντρεμα»;

Όταν ήμουν μικρή, μια ξαδέρφη μου με σεφαραδίτικες ρίζες, με πρόσεχε και με νανούριζε, τραγουδώντας σεφαραδίτικα τραγούδια (ισπανοεβραϊκά). Μου άρεσε πολύ η γλώσσα τους, καθώς διαφέρουν από τα ισπανικά αλλά έχουν και κοινη βάση. Τα κράτησα στην ψυχή μου, και αποφάσια να εντάξω στις συναυλίες μου κάποια τέτοια τραγούδια, που γεννήθηκαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ένας παραγωγός με σεφαραδίτικη καταγωγή, με άκουσε τυχαία και του άρεσε πολύ. Μου πρότεινε, τότε, να κάνει την παραγωγή στον πρώτο μου δίσκο, με ελληνικά και σεφαραδίτικα τραγούδια. Έτσι, ξεκίνησα να μαθαίνω ισπανοεβραϊκά, ώστε να καταλάβω την κουλτούρα των τραγουδιών που επρόκειτο να τραγουδήσω. Η σεφαραδίτικη κοινότητα με ανακάλυψε, και από τότε έρχεται στις συναυλίες μου. 

Μου “άνοιξε” μια πόρτα, σε μια κουλτούρα που συνυπήρχε με τον ελληνικό πολιτισμό για 4 αιώνες. Αυτός είναι και ο λόγος, που πολλά τραγούδια σε διαφορετική γλώσσα έχουν την ίδια μελωδία. Αυτό ισχύει για τα αρμένικα, τα βαλκανικά και τα τούρκικα τραγούδια. Το δεύτερο album μου θα περιλαμβάνει μια πλειοψηφία ελληνικών τραγουδιών, 3 σεφαραδίτικα, ένα παραδοσιακό βοσνιακό, ένα ελληνοαρμενικό και ένα ελληνοτουρκικό.

 

Photo: Chloe Kritharas Devienne

 

Photo: Chloe Kritharas Devienne

 

Αποδεικνύεις ότι η μουσική δε γνωρίζει διαχωρισμούς και σύνορα. Πώς αντιλαμβάνεσαι την έννοιά της και τη σημασία της στη ζωή μας;

Ζω στο Παρίσι, μια πόλη στην οποία συνατιούνται μουσικοί από όλο τον κόσμο, και θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου γι’ αυτό. Με αυτούς τους μουσικούς έχουμε την απόλυτη ελευθερία να αναδημιουργήσουμε έναν κόσμο, που ανήκει μόνο σε εμάς. Η μουσική μου ενώνει μουσικούς από το Κουρδιστάν, το Ιράν, την Αρμενία, την Αραβία, το Ισραήλ, την Αλβανία κ.α. ‘Οταν παίζουμε και τραγουδάμε μαζί, είναι σαν μια αντίσταση στον εθνικισμό. Δεν περίμενα ότι δεκάδες χιλιάδες Τούρκοι θα με άκουγαν κάθε μήνα στο Spotify, στέλνοντάς μου ευγενικά μηνύματα ενθάρρυνσης και αγάπης για τη μουσική που τραγουδάω. Eίναι εκπληκτικό πώς αγαπούν την ελληνική μουσική, παρά τις κυνερνητικές συγκρούσεις. To top 5 cities sto Spotify μου είναι τουρκικές πόλεις, ενώ στο Παρίσι έχω πολλούς φίλους από Κουρδιστάν, Τουρκία και Αρμενία, όπως ο εξαιρετικός Κούρδος μουσικός, Rusan Filiztek, με τον οποίο είχα ταξιδέψει  στο Κουρδιστάν, μια πολύτιμη στιγμή στη ζωή μου. Η μουσική έγινε η εθνικότητά μας…  

 

 

Ποια είναι τα αγαπημένα σου ελληνικά τραγούδια και γιατί;

Δύσκολη ερώτηση. Είναι πάρα πολλά! Θα έλεγα σίγουρα το “Αμυγδαλάκι”, παραδοσιακό τραγούδι της Σκύρου, το οποίο μιλάει για την εξορία, τη θάλασσα, αλλά και για παγκόσμια, βαθιά ανθρώπινα συναισθήματα. Η μελωδία του είναι γλυκιά και απλή, συγκινητική και καταπραϋντική. Λατρεύω τα ποντιακά και κυρίως το κομμάτι “Tην πατρίδα μου έχασα”, τα γυρίσματα της φωνής, τον καημό, τη λύρα… Είναι από τα πιο όμορφα τραγούδια όλου του κόσμου!  Βεβαίως, μου αρέσουν πολύ και τα σμυρνέικα  αλλά και τα ανατολίτικα εν γένει. Η ελληνική μουσική είναι τόσο πλούσια, και η Ελλάδα έχει τόσες πολλές μεγάλες φωνές! Καμιά φορά σκέφτομαι ότι δεν υπάρχει κανένας κακός τραγουδιστής στην Ελλάδα…

 

Γνωρίζουμε ότι πριν την κατάσταση με την εμφάνιση του κορωνοϊού επισκεπτόσουν κάθε καλοκαίρι την Ικαρία, συμμετέχοντας σε μουσικά φεστιβάλ. Τι σημαίνουν για εσένα αυτά τα ταξίδια και τι έχεις αποκομίσει από αυτά;

Στην Ικαρία πηγαίνω κάθε καλοκαίρι και όποτε μπορώ χειμώνα και Πάσχα, τα τελευταία 7 χρόνια. Εκεί, συνάντησα ανθρώπους που πια θεωρώ οικογένειά μου. Ο αέρας του νησιού έχει μια μοναδική αύρα, η φύση μια σχεδόν προϊστορική αγριότητα, μια ανάσα που με οδηγεί… Όταν πηγαίνω, μου είναι πολύ δύσκολο να την αποχωριστώ. Καμιά φορά τη νιώθω σαν πατρίδα μου. Με ξέρουν όλοι εκεί, καθώς έχω τραγουδήσει σε όλο το νησί. Μοιραζόμαστε ισχυρούς δεσμούς και ξέρω ότι, ίσως,  κάποια στιγμή, είναι πιθανό να ζήσω στην  Ικαρία μόνιμα. Μερικές φορές είναι ανεξήγητο αυτό που σε κρατάει τόσο έντονα σε έναν τόπο…

 

 

Η περίοδος της καραντίνας είναι ένα μεγάλο πλήγμα για τους ανθρώπους της Τέχνης. Πώς βιώνεις εσύ καλλιτεχνικά την τρέχουσα περίοδο; Είσαι αισιόδοξη;

Η λογική μου ψυθιρίζει συχνά σαν “διαβολάκι” να μην παραμένω αισιόδοξη αλλά η καρδιά μου πάντα επιλέγει την αισιοδοξία, καθώς χωρίς αυτήν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το μέλλον. Το δικό μου μέλλον χωρίς το τραγούδι είναι αδιανόητο. Ευτυχώς στη Γαλλία υπάρχει μεγάλη βοήθεια στους καλλιτέχνες, ένα σύστημα που ονομάζεται “intermittence du spectacle”, με τους καλλιτέχνες να δηλώνουν ανά έτος έναν ορισμένο αριθμό συναυλιών, παραπάνω από 43.  Είναι μια δύσκολη κατάσταση, αλλά όταν έχεις κρατική βοήθεια μπορείς να επικεντρωθείς στην καριέρα σου, έστω και υπό αυτές τις συνθήκες. Νομίζω ότι η Γαλλία είναι η μόνη χώρα, που έχει δημιουργήσει το συγκεκριμένο σύστημα και πολλες ακόμα θετικές συνθήκες για τους καλλιτέχνες. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που παραμένω εκεί, όπως και ο Paul, o επί 7 χρόνια Γαλλοϊταλός σύντροφός μου, η αγάπη της ζωής μου!

 

Τι σου λείπει περισσότερο από την Ελλάδα; Θα σκεφτόσουν μια ενδεχόμενη επιστροφή στα πάτρια εδάφη;

Ναι, είναι κάτι που σκέφτομαι πολύ συχνά. Αν και στη Γαλλία έχω τον σύντροφό μου, μια οικονομική σταθερότητα, αλλά και τη δυνατότητα να συνεργάζομαι με μουσικούς από όλο τον κόσμο, η Ελλάδα μου λείπει πολύ! Η καλοσύνη και η ζεστασιά των ανθρώπων, η άμεση επικοινωνία τους, η αγάπη τους για τον χορό και το τραγούδι, ο τρόπος τους να μετατρέπουν τον καημό σε χαρά μέσω της μουσικής. Μου λείπει η θάλασσα, τα χρώματα του ουρανού, οι μυρωδιές της φύσης… Στην Ελλάδα μένει και η καλύτερή μου φίλη, Καλλιόπη Δικαίου, με την οποία γράψαμε σε στενή συνεργασία τους στίχους 2 τραγουδιών, που θα περιλαμβάνονται μάλλον στο επόμενο album, το οποίο θα έχει μόνο δικά μου κομμάτια. Νομίζω ότι είναι ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου, που με καταλαβαίνει αληθινά. Φυσικά, μου λείπουν και οι ελληνικές γεύσεις. Είμαι πολύ λαίμαργη! (γέλια) Είμαι σίγουρη, πως μια μέρα θα επιστρέψω για πάντα στην Ικαρία. Προς το παρόν πρέπει να συνεχίσω να “χτίζω” την καριέρα μου. Όμως, η Ελλάδα με καλεί με την μπλε και άγρια φωνή της…

 

 

Τι περιλαμβάνουν τα σχέδια σου για το μέλλον; Πού μπορούμε να σε απολαύσουμε μουσικά;

Το δεύτερο album μου, “Βάρκα”, είναι έτοιμο από τον Ιανουάριο του 2020 και έπρεπε να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο, όμως, λόγω του κορωνοϊού προτίμησα να το βγάλω αργότερα, γιατί δεν ήταν δυνατόν να γίνει καμία συναυλία. Στο τέλος της χρονιάς θα βγαίνουν κάθε ενάμιση μήνα στις digital πλατφόρμες κάποια singles, ενώ τώρα σχεδιάζω τα γυρίσματα ενός videoclip, που θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο. Τελευταία, γράφω και ελληνικά κομμάτια μαζί με τη φίλη μου Καλλιόπη Δικαίου, ενώ ήδη σχεδιάζω τον επόμενο δίσκο. Θα ήθελα να κάνω και πολλές συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Κάποιες φορές η καρδιά μου “βυθίζεται”, όταν σκέφτομαι ότι εκτός από την Ικαρία, δε με ξέρουν στην υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ η γλώσσα της φωνής μου είναι η ελληνική.

 

 

Brief Q&A

Πατρίδα σημαίνει: η φωνή της γενναιοδωρίας και οι μυρωδιές του ορίζοντα

Eλλάδα και Γαλλία: αγάπη. Μεγάλη αγάπη. 

Ένα μήνυμα για αυτό που ζούμε: δεν πρέπει να πάψουμε ποτέ να πιστεύουμε στα όνειρά μας. Η μουσική μας ενώνει και μας δίνει ελπίδα.

 

 

Instagram: dafnekritharas

 
Φωτογραφίες: Chloe Kritharas Devienne

 

 

 

 

[email protected]

Οne quote, my point of view... “Let me live, love, and say it well in good sentences” Sylvia Plath