Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ) είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο πολιτισμού για την πόλη. Μέσα στα 63 χρόνια ζωής της έχει παρουσιάσει σημαντικότατο έργο, όχι μόνο καλλιτεχνικό, αλλά και κοινωνικό. Με αφορμή τον νέο, πλούσιο προγραμματισμό της, μιλήσαμε με τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της, κ. Στάθη Γεωργιάδη, που έχει ως στόχο του να δομήσει το μέλλον της σε ακόμα πιο στέρεες βάσεις.

 

Στις 7 Σεπτεμβρίου η ΚΟΘ επανήλθε με μία ανοιχτή συναυλία στην Πλατεία Αριστοτέλους, έπειτα από 8 ολόκληρα χρόνια. Πώς βιώσατε αυτήν την επανένωση με το κοινό της Θεσσαλονίκης σε αυτήν τη βάση;

Θεωρώ ότι ήταν μία πολύ επιτυχημένη συναυλία και μία ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία για εμάς, που τη ζήσαμε. Είχε επετειακό χαρακτήρα, επ’ ευκαιρία της επετείου της Μικρασιατικής Καταστροφής, αυτής της μαύρης σελίδας του ελληνισμού. Διοργανώθηκε ύστερα από αίτημά μας στον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, το οποίο αποδέχτηκε με μεγάλη ευχαρίστηση. Παρουσιάστηκαν έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών, που είχαν σχέση με το θέμα της επετείου, και έκλεισε με την πολύ πετυχημένη διασκευή του Ζορμπά του Θεοδωράκη για φλάουτο, σε ερμηνεία του Στάθη Καραπάνου. Νομίζω ότι το κοινό στάθηκε κοντά στη συναυλία. Ήταν αρκετός ο κόσμος που έδωσε το παρών και έδειξε την ικανοποίησή του και για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

 

 

Όσον αφορά στις επικείμενες συναυλίες, περιμένουμε να απολαύσουμε τους επόμενους μήνες κορυφαίους μουσικούς της διεθνούς σκηνής, που συμπράττουν με την ΚΟΘ, όπως οι Γιουλιάνα Αβντίεβα, Αλίνα Μπάεβα και Αλεξάντρ Ντεσπλά. Είναι αυτός ο δικός σας τρόπος να “ξορκίσετε” τα δύο χρόνια πανδημίας και να γιορτάσετε την επιστροφή στην κανονικότητα;

Δεν έχετε άδικο. Πράγματι, η φιλοδοξία της ορχήστρας και του παρόντος Διοικητικού Συμβουλίου είναι να ανεβάζουμε όσο το δυνατόν τον πήχη του καλλιτεχνικού αποτελέσματος. Όσο μας επιτρέπουν βέβαια και τα περιορισμένα οικονομικά μέσα που χειριζόμαστε. Μετά από τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, που οι εκδηλώσεις γίνονταν με τους γνωστούς περιορισμούς, έχουμε βγει προς τα έξω.

 

Θέλουμε η επιστροφή της ΚΟΘ σε μία οιονεί κανονικότητα να είναι όσο το δυνατόν πιο αναβαθμισμένη. Γι’ αυτό επιδιώκουμε συνεργασίες με τους καλύτερους καλλιτέχνες, με ένα πρόγραμμα που έχει εκπονήσει η Καλλιτεχνική Διευθύντριά μας, κ. Ζωή Τσόκανου. Πράγματι έχουμε συνεργασίες με σημαντικά ονόματα. Άλλωστε, και η σεζόν έτσι ξεκίνησε, με τη συνεργασία μας με το Sani Festival. Θεωρώ τιμητική την πρόσκληση που μας απηύθυνε το Φεστιβάλ, να συμμετέχει η ΚΟΘ στη συναυλία του διεθνούς φήμης Andrea Botteli. Νομίζω ότι το τελικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό, τόσο για την ΚΟΘ, όσο και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη.

 

 

Παρουσιάζοντας το νέο πρόγραμμά σας, ξεχωρίσατε τη συναυλία-αφιέρωμα στο εμβληματικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη “Άξιον Εστί”. Τι σημαίνει για εσάς προσωπικά αυτή η μουσική βραδιά;

Στάθηκα περισσότερο στη συγκεκριμένη συναυλία για λόγους συμβολισμού. Οι περισσότεροι στη Βόρεια Ελλάδα -αν όχι σε όλη την Ελλάδα- είμαστε πρόσφυγες, οι γονείς μας ή η παππούδες μας. Άρα, αυτό έχει έναν ιδιαίτερο συναισθηματικό αντίκτυπο. Πέρα από τον επετειακό χαρακτήρα της Μικρασιατικής Καταστροφής, υπάρχει και ένας συμβολισμός στην ημερομηνία διεξαγωγής της. Θα πραγματοποιηθεί στις 27 Οκτωβρίου, μέσα στο τριήμερο των εορτασμών για την πόλη της Θεσσαλονίκης και για το έθνος. Σε συνδυασμό με το μεγαλειώδες έργο “Άξιον Εστί”, που όλοι οι Έλληνες έχουμε τραγουδήσει, νομίζω ότι θα αποτελέσει ένα εξέχον καλλιτεχνικό γεγονός της χρονιάς.

 

 

Αναφερθήκατε προηγουμένως στη συνεργασία σας με το Sani Festival. Η ΚΟΘ συνεργάζεται συστηματικά και με άλλους σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς της πόλης, όπως το Μέγαρο Μουσικής και το ΚΘΒΕ. Γιατί είναι σημαντικές αυτές οι συμπράξεις και πού μπορούν να οδηγήσουν τον πολιτισμό της Θεσσαλονίκης;

Δικό μας πιστεύω, αλλά και κατεύθυνση νομίζω που έχει δώσει ο ίδιος ο υφυπουργός Πολιτισμού και ενστερνίζονται και οι υπόλοιποι φορείς της πόλης -και όχι μόνο, είναι η συνεργασία μεταξύ των πολιτιστικών φορέων. Αυτή μπορεί να παραγάγει σημαντικότατα αποτελέσματα, αφενός διότι εν τη ενώσει η ισχύς, αφετέρου επειδή ο ένας φορέας μπορεί να προσφέρει περισσότερες δυνατότητες στην εκτέλεση κάποιου έργου, διαθέτοντας χώρο, ιδέες ή καλλιτεχνικό περιεχόμενο. Έτσι, μπορούμε να δώσουμε στο κοινό ένα αρτιότερο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Έχουμε μόνιμη συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής -και μάλιστα έχουμε εξαιρετική συνεργασία και ως ΔΣ και ως καλλιτεχνικοί διευθυντές-, με το ΚΘΒΕ, τη Μονή Λαζαριστών, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας… Όλες έχουν προσφέρει στο παρελθόν και θα συνεχίσουν να προσφέρουν στο κοινό της Θεσσαλονίκης σημαντικά καλλιτεχνικά θεάματα.

 

Την περίοδο της πανδημίας διδαχτήκαμε ότι τομείς της ελάσσονος πολιτικής -δηλαδή η παιδεία, ο πολιτισμός, η υγεία- μπορούν να προσφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας. Όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά στον ευρύτερο δείκτη της ανάπτυξης -αυτό που οι αγγλοσάξονες ορίζουν ως well-being. Νομίζω ότι η ανάπτυξη αυτών των τομέων είναι πολύ σημαντική για την πρόοδο του τόπου.

 

 

Τονίσατε την άψογη συνεργασία σας με το Μέγαρο Μουσικής. Υπήρξε κάποια εξέλιξη με το θέμα της συστέγασης της ΚΟΘ σε χώρο του Μεγάρου; Γιατί οι καταιγίδες, που έπληξαν την πόλη μας στις αρχές του μήνα, έφεραν και πάλι στο προσκήνιο το συγκεκριμένο πρόβλημα…

Είναι όνειρο της ΚΟΘ εδώ και πολλά χρόνια να λύσει αυτό το πρόβλημα, δηλαδή να έχει μια μόνιμη στέγη. Η παρούσα ηγεσία του Υπουργείου φαίνεται ότι έχει ισχυρή θέληση να βοηθήσει σε αυτήν την κατεύθυνση. Γι’ αυτό μας υπεδείχθη από το υπουργείο και αναθέσαμε σε μία εταιρεία της πόλης μας την εκπόνηση μίας τεχνικοοικονομικής μελέτης. Αυτή θα εξετάσει αφενός τους πιθανούς χώρους στους οποίους θα μπορούσε να στεγαστεί η ΚΟΘ στο Μέγαρο Μουσικής και αφετέρου θα προσδιορίσει τις οικονομικές και άλλες επιπτώσεις, που θα είχε μία τέτοια μεταστέγαση για τον ΟΜΜΘ και την ΚΟΘ. Η μελέτη πρόκειται να ολοκληρωθεί εντός του Σεπτέμβρη. Από εκεί και πέρα, είναι θέμα του υπουργείου να χρησιμοποιήσει τα πορίσματά της, όπως εκείνο κρίνει.

 

Δική μας επιθυμία, φυσικά, είναι να βρεθεί λύση σε αυτό το πρόβλημα, το οποίο έγινε οξύτερο από την ώρα που αντιμετωπίζουμε τεχνικά προβλήματα στον χώρο που γίνονται οι πρόβες μας αυτήν τη στιγμή. Ο χώρος στη Λεωφόρο Νίκης χρησιμοποιείται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες… Ίσως ήρθε η ώρα που έκλεισε ο κύκλος του. Επίσης, επειδή είναι μισθωμένος, δημιουργεί πρόβλημα και στον προϋπολογισμό μας. Μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού μας φεύγει σε ενοίκια, μεταφορές των οργάνων προς τους χώρους τέλεσης των συναυλιών… Έχουμε πολλά έξοδα, τα οποία βέβαια αφαιρούνται από τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό μας.

 

 

Θα ήθελα τώρα να σταθούμε στο κοινωνικό έργο της Κρατικής Ορχήστρας. Προ πανδημίας, πραγματοποιούσατε συχνά εκδηλώσεις για την ενίσχυση κοινωφελών ιδρυμάτων και επισκέψεις σε νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, κέντρα απεξάρτησης… Θα προγραμματίσετε ανάλογες κινήσεις;

Δυστυχώς, ακόμα δεν είμαστε σίγουροι ότι η πανδημία έχει καταλαγιάσει εντελώς, οπότε δεν έχουμε ακόμα προγραμματίσει τέτοιες κινήσεις. Εφόσον όλα πάνε καλά, σίγουρα θα ενταχθούν στο πρόγραμμά μας το 2023. Εκείνο, που είναι συναφές με αυτό που θέσατε, είναι τα προγράμματα που κάνουμε για τα παιδιά. Εκπαιδευτικά προγράμματα, έτσι ώστε η διάδοση της μουσικής να ξεκινά από τις μικρές ηλικίες.

 

Ενώ προ πανδημίας οι συναυλίες μας ήταν ζωντανές, κατά τη διάρκειά της κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό. Οπότε στραφήκαμε στα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, οργανώνοντας εκδηλώσεις σε live streaming. Τότε, όμως, συνέβη κάτι που μας ενθουσίασε πραγματικά. Η ανταπόκριση των παιδιών! Συνολικά 65.000 παιδιά τις παρακολούθησαν! Εκείνο που μας άγγιξε πραγματικά σε συναισθηματικό επίπεδο ήταν τα ενθουσιώδη και άξια μνημόνευσης σχόλιά τους! Μάλιστα, τα καταγράψαμε και δημιουργήσαμε ένα βίντεο, το οποίο αποστείλαμε στο υπουργείο Πολιτισμού. Ο κ. Γιατρομανωλάκης ενθουσιάστηκε και σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει σε ξένες πρεσβείες, εκδηλώσεις κλπ. Αυτό το παράδειγμα μας οδηγεί στο να συνεχίσουμε και τη διαδικτυακή αναμετάδοση. Να φτάνουν τα προγράμματά μας σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά, ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές.

 

 

Μας μεταφέρετε τον ενθουσιασμό που εισπράξατε από όσα παιδιά παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις σας. Ωστόσο, γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες μίας “μουσικής κουλτούρας”,  που προωθεί τη βία, τον μισογυνισμό και έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τους σημερινούς εφήβους. Δεν είναι κάπως αντιφατικά αυτά;

Συμφωνώ, είναι αντιφατικά. Ωστόσο, δεν είμαι από εκείνους που θεωρούν ότι η παρακολούθηση της κλασικής μουσικής ανήκει ή είναι αποκλειστικό δικαίωμα κάποιων ελίτ ομάδων. Θεωρώ ότι είναι ένα είδος μουσικής που μπορούν να παρακολουθήσουν όποιοι θέλουν -όπως και κάθε άλλο είδος μουσικής. Η μουσική είναι καλή ή κακή, αλλά είναι και θέμα γούστου. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά από μικρές ηλικίες να ακούσουν κλασική μουσική. Μπορεί να τους αρέσει, μπορεί και όχι. Εγώ θεωρώ ότι αν έχουν τη δυνατότητα να έχουν επαφή με την κλασική μουσική, μόνο καλό μπορεί να προκύψει. Από εκεί και πέρα, επαφίεται και στην οικογένεια και στα σχολεία… Εμείς, ως ΚΟΘ, θα κάνουμε την προσπάθειά μας να φέρουμε την κλασική μουσική κοντά στον νέο κόσμο και ελπίζουμε στο καλύτερο δυνατό.

 

Και ποιοι είναι οι στόχοι σας για την εξέλιξη της ΚΟΘ;

Το παρόν ΔΣ ήταν “άτυχο”, γιατί μόλις αναλάβαμε ξεκίνησε η περίοδος της πανδημίας, με όλες τις δυσκολίες που έφερε στο έργο μας. Παρόλα αυτά, καταφέραμε και διατηρήσαμε δραστήρια την ορχήστρα όλο αυτό το διάστημα, με όποιους τρόπους ήταν εφικτό. Ένα στοιχείο πολύ σημαντικό -για εμάς τουλάχιστον, που ο κύριος ρόλος μας είναι οργανωτικός και ελέγχου των οικονομικών- είναι ότι δεν δημιουργήσαμε ελλείμματα στον προϋπολογισμό. Αυτό το καταφέραμε με συνετή διαχείριση, παρότι αυτό το διάστημα στερηθήκαμε τις εισπράξεις από τις ζωντανές συναυλίες.

 

Η ΚΟΘ στηρίζεται κατά βάση στην κρατική επιχορήγηση. Το να μη δημιουργούνται ελλείμματα, εφόσον θέλουμε να έχουμε ψηλά τον πήχη του καλλιτεχνικού αποτελέσματος, δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια του υπουργείου, η οποία έρχεται με τη μορφή έκτακτης επιχορήγησης. Πρέπει, όμως, αυτό να είναι μόνιμο, ώστε να έχει άμεσο αντίκτυπο στο έργο μας. Όσο για τους στόχους μας, θα έλεγα ότι συνοψίζονται σε τρεις πιο σημαντικούς. Να μπορέσουμε να πετύχουμε μόνιμη στέγαση για την ορχήστρα, να δώσουμε τα καλύτερα δυνατά καλλιτεχνικά αποτελέσματα, έτσι ώστε να πλησιάσουμε τον κόσμο, τους νέους και να διαδώσουμε το έργο της και να συνεχίσουμε αυτό που κάναμε το καλοκαίρι, με χορηγίες ή άλλα έσοδα, που θα συμπληρώνουν την κρατική επιχορήγηση.

 

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στην πρότασή μας για την παρουσία της ΚΟΘ στο εξωτερικό, που εγκρίθηκε και εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης. Η εν λόγω πρόταση στοχεύει στην προβολή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού εκτός των συνόρων μας. Μέχρι το 2025, η ορχήστρα θα ταξιδεύει με συναυλίες της σε πρωτεύουσες της Ευρώπης, σε μεγάλα φεστιβάλ. Θεωρούμε ότι είναι ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο θα μπορέσει να προβάλλει την ελληνική μουσική και τον πολιτισμό. Πιστεύω πως η μόνιμη παρουσία μας σε φεστιβάλ του εξωτερικού θα μας βοηθήσει να γίνουμε ευρύτερα γνωστοί ως ορχήστρα.

 

www.tsso.gr

 

Κεντρική εικόνα: Ο Πρόεδρος του ΔΣ της ΚΟΘ, κ. Στάθης Γεωργιάδης. Photo credits: Αμάντα Πρωτίδου.