Πώς συνδέεται η χρήση των social media με τη σωματική δυσαρέσκεια, τις διατροφικές διαταραχές και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση; Νέες επιστημονικές έρευνες χτυπούν το καμπανάκι!

“Like” it or not, η χρήση των social media έχει διαπεράσει σχεδόν κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Κάποιοι από εμάς εξαρτόμαστε από τα social media για τις αλληλεπιδράσεις μας. Άλλοι μοιάζει σαν να “κυνηγούν” τα likes. Και πολλοί -κυρίως έφηβοι- δεν μπορούν καν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς τα social media.

Η χρήση των social media συχνά καθοδηγείται από την εγγενή ανθρώπινη ανάγκη του να ανήκουμε, δηλαδή από τη διάχυτη επιθυμία μας να δημιουργήσουμε ουσιαστικές διαπροσωπικές συνδέσεις. Τροφοδοτείται, επίσης, από τον φόβο του αποκλεισμού -Fear Of Missing Out ή “FOMO”, όπως συχνά αποκαλείται. Αυτό τροφοδοτεί την ανάγκη μας να ελέγχουμε τακτικά τις ενημερώσεις των φίλων μας και να περιηγούμαστε ασταμάτητα σε timelines και feeds.

Αρχικά, πολλές έρευνες αναδείκνυαν τα πολυάριθμα οφέλη των social media, με πρωταρχικό ότι μας επιτρέπουν να συνδεόμαστε πέρα από γεωγραφικά όρια. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερες μελέτες διενεργούνται για τις αρνητικές επιπτώσεις τους στην ψυχολογία μας.

Σύγκριση με εξιδανικευμένα σώματα

Σύμφωνα με έρευνα, η έκθεση σε εικόνες εξιδανικευμένων σωμάτων στα social media αυξάνει τη σωματική δυσαρέσκεια μεταξύ των γυναικών. Σχεδόν 500 γυναίκες, ηλικίας 18 έως 25 ετών, συμμετείχαν σε αυτή τη μελέτη, βαθμολογώντας πειραματικές εικόνες, που έδειχναν είτε εξιδανικευμένα σώματα, είτε ουδέτερες συγκρίσεις. Τα ευρήματα έδειξαν ότι το να έχεις μια λιγότερο ανεπτυγμένη αυτο-αντίληψη αυξάνει τον κίνδυνο αρνητικών αντιδράσεων, κατά την περιήγηση στα social media.

Σωματική δυσαρέσκεια

Μπορεί η χρήση των social media να οδηγήσει σε σωματική δυσαρέσκεια; Πάνω από 6.000 ενήλικες συμμετείχαν σε έρευνα, που προσπάθησε να απαντήσει στο εν λόγω ερώτημα. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες από το 2015. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους, η αυξημένη χρήση των social media προέβλεπε τη σωματική δυσαρέσκεια έναν χρόνο αργότερα. Το να είσαι νεότερη και με υψηλότερο ΔΜΣ συνδεόταν με μεγαλύτερη σωματική δυσαρέσκεια.

Διατροφικές διαταραχές

Πολλές μελέτες έχουν διεξαχθεί σχετικά με την εικόνα του σώματος και τις διατροφικές διαταραχές που σχετίζονται με τα social media. Μια ανασκόπηση 67 εξ αυτών δημοσιεύτηκε το 2015. Το συμπέρασμά της; “Η χρήση του διαδικτύου και ιδιαίτερα των social media, που εστιάζουν στην εμφάνιση, σχετίζεται με ανησυχίες σχετικά με το φαγητό. Τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά μπορεί να κάνουν τους εφήβους ιδιαίτερα ευάλωτους σε αυτές τις επιπτώσεις”.

Εγκεφαλική δραστηριότητα

Μια άλλη μελέτη χρησιμοποίησε fMRI εγκεφάλου σε εφήβους, για να εξετάσει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους, που σχετίζεται με τα “Like” στο Instagram. Η fMRI είναι ένας τύπος απεικόνισης, που μπορεί να υποδείξει τη θέση της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Οι συμμετέχοντες εμφάνισαν μεγαλύτερη εγκεφαλική δραστηριότητα, όταν τους έδειχναν φωτογραφίες με περισσότερα likes. Όταν οι δικές τους φωτογραφίες έλαβαν likes, το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου ενεργοποιήθηκε. Οι ερευνητές κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: “Το like είναι ένα κοινωνικό σύνθημα ειδικά για την πολιτιστική σφαίρα των εφήβων. Οι έφηβοι χρησιμοποιούν αυτό το σύνθημα, για να μάθουν πώς να περιηγούνται στον κοινωνικό τους κόσμο”.