Παντελής Τσάτσης: “Η Τέχνη είναι μοχλός εκκίνησης οικονομίας και επικοινωνίας.”
Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να μιλήσει για Τέχνη και δη για την καλλιτεχνική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι άλλος από τον Παντελή Τσάτση. Ζωγράφος και συλλέκτης από νεαρή ηλικία, ιδιοκτήτης μιας από τις σημαντικότερες galleries της πόλης, της ARTFORUM Gallery, αλλά και ιδρυτής της Art-Thessaloniki International Contemporary Art Fair, που έχει γίνει πια θεσμός για την Ελλάδα και το εξωτερικό, ως η σημαντικότερη Art Fair στον ΝΑ άκρο της Ευρώπης. Ο πολυπράγμων και πάντα ανήσυχος Παντελής Τσάτσης μας μίλησε για τη φετινή διοργάνωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 25 έως και 28 Νοεμβρίου 2021, μετά από την παύση που έφερε ο Covid-19, για το καλλιτεχνικό υπόβαθρο της Θεσσαλονίκης, αλλά και για την επί χρόνια αγαστή συνεργασία με τη ΔΕΘ HELEXPO.
Διαθέτετε μια μακρά και σημαντική εμπειρία στον χώρο της Τέχνης, διατηρώντας από το 1983 μία από τις πιο γνωστές galleries στη Θεσσαλονίκη, την ARTFORUM Gallery. Τι σας έχει «διδάξει» η διαδρομή σας αναφορικά με τη σχέση της πόλης και των ανθρώπων της με την Τέχνη; Ποια η θέση της στον πολιτιστικό και καλλιτεχνικό χάρτη των ευρωπαϊκών πόλεων;
Τη δεκαετία του ’80 η Θεσσαλονίκη πρωτοστατούσε με ιδέες! Οι πολυχώροι ΒΙΛΚΑ και ΜΥΛΟΣ υπήρξαν παράδειγμα προς μίμηση. Η ARTFORUM GALLERY φιλοξένησε τον Helmut Newton με 40.000 επισκέπτες. Σήμερα, οι χώροι της τέχνης δυστυχώς είναι απομονωμένοι και δεν συνεργάζονται. Αν δούμε τον ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό χάρτη, τότε μένει η απορία: Γιατί δεν έχουμε ένα κατάλληλο μουσείο για τη συλλογή Κωστάκη;
Παντελής Τσάτσης
Η Art-Thessaloniki International Contemporary Art Fair είναι πλέον θεσμός για την Ελλάδα και το εξωτερικό, ως η σημαντικότερη Art Fair στον ΝΑ άκρο της Ευρώπης. Ποια στοιχεία της θα λέγατε ότι την έκαναν να ξεχωρίσει και να αγαπηθεί από συμμετέχοντες και κοινό;
Πράγματι, η Art–Thessaloniki International Contemporary Art Fair είναι η μόνη διεθνής έκθεση αιθουσών σύγχρονης τέχνης που γίνεται στην Ελλάδα, στο Ν.Α. άκρο της Ευρώπης. Διαφέρει από άλλες Art Fair και ξεχώρισε γιατί έχει τον εμπορικό χαρακτήρα στο περίπτερο 10, με αξιόλογες gallery από Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και πολιτιστικό χαρακτήρα με τις αξιόλογες μουσειακές εκθέσεις που γίνονται στα περίπτερα 9 και 8, σε σύνολο 6.000τμ.
Η σύλληψη της ιδέας και η διοργάνωση ενός φουάρ τέτοιου μεγέθους και βεληνεκούς δεν είναι, με βεβαιότητα, κάτι που συμβαίνει εν μία νυκτί. Ποιες ήταν οι σκέψεις σας και οι επιθυμίες σας πριν τη δημιουργία της Art-Thessaloniki International Contemporary Art Fair; Έχουν επαληθευτεί μέσα στα χρόνια όλα όσα είχατε οραματιστεί;
Από το 1990 μέχρι το 2010, επισκέφτηκα και συμμετείχα με την ARTFORUM GALLERY πολλές Art Fair σε Ευρώπη, Κίνα, Ιαπωνία και Η.Π.Α.. Δεν έβλεπα Έλληνες καλλιτέχνες και gallery να συμμετέχουν. Έτσι, αποφάσισα με την σύζυγό μου, Εύα Αποστολίδου, και έχοντας την εμπειρία από την gallery μου (700τ.μ στη ΒΙΛΚΑ) να οργανωθεί μια δεύτερη Art Fair με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Δυστυχώς, αν και μέλος του ΔΣ στον Π.Σ.Α. Τέχνης, όταν τους πρότεινα συνεργασία αντέδρασαν αρνητικά τα μέλη της, η πρόεδρος Γραμματοπούλου και ο Καλφαγιάν. Θετικοί ήταν η κα Δημητριάδου (ΜΕΔΟΥΣΑ), ο κος Καρτάλος (ΑΓΚΑΘΙ) και εγώ. Έτσι, δεν δέχτηκε το συνδικαλιστικό όργανο τη δημιουργία, και το πήρα επάνω μου με συνοδοιπόρους τη ΔΕΘ –HELEXPO.
Δυστυχώς, για πολλά χρόνια υπήρχε η παγιωμένη άποψη ήταν ότι η Τέχνη είναι για λίγους και δεν προσφέρει σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση. Πιστεύετε ότι είναι μια οπτική που έχει αλλάξει, και αν ναι, γιατί;
Πιστεύω ότι η Τέχνη είναι μοχλός εκκίνησης οικονομίας και επικοινωνίας. Η Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης, τα Μουσεία και η Art–Thessaloniki International Contemporary Art Fair ανοίγουν δρόμους, των οποίων τα αποτελέσματα θα φανούν.
Γνωρίζουμε ότι για την Art–Thessaloniki το καλλιτεχνικό κριτήριο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη διοργάνωση, και γι’ αυτό έχει θεσπιστεί μια επιτροπή αξιολόγησης των υποψήφιων εκθετών, από την οποία οφείλουν κάθε χρόνο να περνούν. Μιλήστε μας για αυτή τη συνθήκη.
Οι επιτροπές αξιολόγησης που έχουν οι Art Fair έχουν σκοπό την διασφάλιση ποιότητας.
Διατηρείτε μια αγαστή συνεργασία με τη ΔΕΘ HELEXPO, όπου και λαμβάνει χώρα η Art-Thessaloniki. Πόσο σημαντική είναι αυτή η συνύπαρξη από πλευράς σας, και πώς έχει βοηθήσει την πορεία της δεύτερης και την εξέλιξή της;
Το ανθρώπινο δυναμικό της ΔΕΘ-HELEXPO με επικεφαλής τον Πρόεδρό της Τάσο Τζήκα, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Κυριάκο Ποζρικίδη, τον Γ. Διευθυντή Αλέξη Τσαξιρλή και την Άννα Τοπάζη, μας στηρίζει με κάθε τρόπο. Δεν έχω λόγια να τους ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη τους, ειδικά για τη φετινή διοργάνωση, που θα πραγματοποιηθεί 25-28 Νοεμβρίου 2021. Στα υπόλοιπα περίπτερα της ΔΕΘ έχουν κανονίσει τη διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, ώστε να γίνει η μεγαλύτερη γιορτή πολιτισμού στη χώρα μας. Δυστυχώς, τον μήνα Νοέμβριο σε 350τ.μ, σε ξενοδοχείο της Αθήνας γίνεται η δεύτερη φουάρ στη χώρα μας!
Τα βραβεία ΜATAROA για νέους καλλιτέχνες είναι πια θεσμός στην Art-Thessaloniki. Ποιο είναι το feedback που έχετε πάρει, αναφορικά με την ώθηση που δίνει στη νέα καλλιτεχνική γενιά;
Ο θεσμός των βραβείων MATAROA έγινε αποκλειστικά για να βοηθήσουμε τους νέους εικαστικούς δημιουργούς. Αφορμή η συζήτησή μου με τον Σταύρο Ανδρεάδη, πρόεδρο του ΠΕΕΒΕ που τον στηρίζουν. Η επιλογή 10 καλλιτεχνών, όταν υπάρχουν 120 αιτήσεις κάθε χρόνο δείχνει την ποιότητα και επισφραγίζει τη θέσπισή της.
Ως γνήσιος εκπρόσωπος της Τέχνης αλλά και γκαλερίστα, πώς βιώσατε την περίοδο του εγκλεισμού; Σε ποιον βαθμό επηρέασε τελικά τον πολιτισμό αυτή η τόσο ιδιάζουσα κατάσταση;
Η πανδημία του Covid-19 μας δείχνει εντυπωσιακά πόσο σημαντική είναι η απαίτηση για την επιβίωσή μας. Εγώ βρήκα την ευκαιρία να ζωγραφίσω και να επεξεργαστώ την μονογραφία που έγραψε ο dr. Ορέστης Σαφειρίου.
Τι να περιμένουμε από τη φετινή διοργάνωση μετά από το καλλιτεχνικό κενό που έφερε η πανδημία και πώς έχει διαμορφωθεί, με βάση τα νέα μέτρα ασφαλείας λόγω Covid;
Στη φετινή διοργάνωση:
- Στα εγκαίνια της 5ης Art-Thessaloniki Fair η βραβευμένη συνθέτρια ως η παγκοσμίως καλύτερη της χρονιάς, Λίνα Τόνια, θα πρωτοπαρουσιάσει τη νέα της σύνθεση.
- Θα έχει τιμώμενο καλλιτέχνη τον ομότιμο καθηγητή Γιάννη Φωκά, και θα δοθεί τιμητική διάκριση στον ζωγράφο Δημήτρη Αληθεινό για το σύνολο του έργου και την προσφορά του στη σύγχρονη ελληνική τέχνη.
- Εκτός από την συμμετοχή των 30 γκαλερί από την Ελλάδα και το εξωτερικό και των 15 παράλληλων projects, θα παρουσιαστεί η μουσειακή έκθεση με έργα του διεθνούς γνωστού καλλιτέχνη Victor Vasarely, σε συνεργασία με το Museum of Drawing Skopje.
- Το Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργου Μελίκη θα παρουσιάσει την πρωτότυπη εγκατάσταση, Κ .Π. Καβάφη “ΘΥΜΙΣΟΥ ΣΩΜΑ…τα κρεβάτια όπου πλάγιαζες” .
- Ειδικό αφιέρωμα για τα την Ελληνική επανάσταση 1821-2021, από τον χρωστήρα και την πένα φιλελλήνων ζωγράφων. Θα παρουσιαστούν έργα των A. FRIEDEL, P.V. HESS, K.V. KRAZEISEN, εφημερίδες και επιστολές 1821-1828.
- Performance χοροθεάτρου: 10 Performers από τον χορό, 3 μουσικοί, το θέατρο, τα εικαστικά, δημιουργούν ένα τοπίο συναισθημάτων με σκηνοθεσία της Μαριάνθης Ψωματάκη.
- Για 2η φορά η Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος σε συνεργασία με την Art-Thessaloniki Fair, έχουμε τα βραβεία “MATAROA”. Είχαμε 120 συμμετοχές και επελέγησαν 10 καλλιτέχνες, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε ατομικά περίπτερα. Θα δοθούν τρία χρηματικά βραβεία με τις ψήφους των επισκεπτών.
