Home / Famous Talks  / Πάνος Γιαννακόπουλος: “Μέσα από τις φωτογραφίες μου θέλω να αποτυπώνω την ψυχή των ανθρώπων”

Πάνος Γιαννακόπουλος: “Μέσα από τις φωτογραφίες μου θέλω να αποτυπώνω την ψυχή των ανθρώπων”

Ο Πάνος Γιαννακόπουλος ανήκει στη σύγχρονη γενιά φωτογράφων, που έχουν καταφέρει να φωτογραφίσουν τα διασημότερα ονόματα Ελλήνων, στον χώρο της μόδας, της τέχνης και της πολιτικής. Όμως, όπως κάθε δημιουργικός καλλιτέχνης, “κρύβει” και μια διαφορετική πλευρά, την οποία λίγοι γνωρίζουν. Η αστείρευτη δίψα του για τα μακρινά ταξίδια και η αγάπη του για την αλήθεια των ανθρώπων, τον οδήγησαν σε τόπους και φυλές, που πιθανότατα οι περισσότεροι δε θα γνωρίσουμε ποτέ. Για καλή μας τύχη, ο φακός του έχει αποτυπώσει τις πιο δυνατές εικόνες, μέσα από τις οποίες μπορούμε να έρθουμε λίγο πιο κοντά στις μοναδικές εμπειρίες που έχει βιώσει, και μοιράζεται μαζί μας. Ο Πάνος Γιαννακόπουλος φωτογραφίζει ανθρώπους, μα πάνω απ’ όλα φωτογραφίζει την ψυχή τους και σ’αυτό, δε χωρά σίγουρα κανένα Photoshop.

 

Πότε μπήκε στη ζωή σου η φωτογραφία και πώς εξελίχθηκε σε βασική επαγγελματική ενασχόληση;

Aπό μικρός ήμουν παιδί των περιοδικών και βιβλιοφάγος. Το πρώτο μου πτυχίο το πήρα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και ξεκίνησα να δουλεύω από τα 18 μου ως δημοσιογράφος, σε μεγάλες εκδόσεις της εποχής. Λίγο πριν την οικονομική κρίση, αποφάσισα να πάω στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσω φωτογραφία, κυνηγώντας το όνειρό μου, το οποίο είχα αφήσει για λίγα χρόνια,. Όπως πολλούς ακόμα, με είχε επηρεάσει κι εμένα η νοοτροπία της Ελληνίδας μάνας “πάρε πρώτα πτυχίο πανεπιστημίου και μετά κυνήγα και την Τέχνη”. Από τις σπουδές φωτογραφίας που ολοκλήρωσα στην Αμερική, επέστρεψα το 2013, προσπαθώντας στην αρχή να συνδυάσω κείμενο και φωτογραφία. Γρήγορα, κατάλαβα ότι δεν μπορείς να είσαι λίγο απ’ όλα, κι έτσι έκανα focus στη φωτογραφία, που ήταν πάντα η μεγάλη μου αγάπη. 

 

 

Γνωρίζουμε ότι έχεις σπουδάσει στη Νέα Υόρκη. Πώς ήταν αυτή εμπειρία και τι δε θα ξεχάσεις ποτέ από εκείνη την περίοδο; Είναι τελικά η “Γη της Επαγγελίας” όπως πολλοί πιστεύουν;

Το αμερικανικό όνειρο έχει “πεθάνει” εδώ και πολλά χρόνια και σίγουρα δεν είναι, όπως το έχουν στο μυαλό τους κάτι μακρινοί συγγενείς… Σήμερα, την ίδια ώρα που πηγαίνεις εσύ στην Αμερική για το όνειρό σου, αυτό κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. 

Στην αρχή σε πιάνει μια έντονη θλίψη, γιατί όσα ζεις εκεί είναι τελείως διαφορετικά από τα ελληνικά δεδομένα, που είχες συνηθίσει, κυρίως στο θέμα της περίθαλψης και της εκπαίδευσης. Αν δεν είσαι εκατομμυριούχος, είναι πολύ δύσκολο να βρεις μια σχολή για να σπουδάσεις ή ακόμα και να πας στον γιατρό. Παρά τις διευκολύνσεις που είχε κάνει ο Obama κατά τη διάρκεια της θητείας του, ακόμα χρειάζονται πολλά χρήματα για να ζήσει κάποιος αξιοπρεπώς στην Αμερική. Κάτι που με ενοχλούσε πολύ στις αρχές, ήταν ότι δεν είχα σταθερές παρέες. Ενώ τα social media είναι γεμάτα από μόνους ανθρώπους, που ψάχνουν παρέα, στην πραγματικότητα δε σου μιλάει κανείς. Στη Νέα Υόρκη έχουν όλοι το “μάγκωμα” της μεγαλούπολης και το “σύνδρομο της εικόνας”, να είναι όλα τοποθετημένα καθώς πρέπει, και όλο αυτό βγαίνει και στον χαρακτήρα των ανθρώπων. Τον πρώτο χρόνο δυσκολεύτηκα πολύ να βρω τα πατήματά μου στην πόλη. Όλοι όσοι γνώριζα και ξεκινούσα να κάνω παρέα, τελικά έφευγαν για τον Νότο, όπου όλα ήταν πιο ηλιόλουστα, πλάι στη θάλασσα, μακριά από τη θλιβερή αστική καθημερινότητα. Με το που έδινα χώρο και χρόνο σε παρέες, εκείνες αποδομούνταν και έπρεπε να δημιουργήσω από την αρχή νέες, κάτι πολύ κουραστικό και ψυχοφθόρο. 

 

Είσαι από τους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους της νέας γενιάς και στον φακό σου έχουν ποζάρει οι περισσότεροι Έλληνες από το χώρο της πολιτικής, της επιχειρηματικότητας, της κοινωνίας, των Τεχνών και της μόδας. Θυμάσαι τα πρώτα σου επαγγελματικά “κλικ”; Υπάρχουν πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στο portfolio σου, και θα ήθελες διακαώς να φωτογραφίσεις;

Κυρίως, έγινα φωτογράφος επειδή αγαπάω πολύ τους ανθρώπους. Μέσα από τις φωτογραφίες μου θέλω να αποτυπώνω την ψυχή τους. Άνθρωπος είναι και ο διάσημος και ο μη διάσημος. Αν θες, θεωρώ ότι συχνά οι μη διάσημοι έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς δε γνωρίζουν καθόλου από πόζες και φωτογραφία, οπότε φέρνουν 100% αληθινές εικόνες. 

Τα πρώτα μου κλικ τα θυμάμαι, ήταν σε ένα από τα περιοδικά των εκδόσεων Λυμπέρη. Το πρώτο μου εξώφυλλο ήταν η Τάμτα και θυμάμαι το πόσο χαρούμενος ένιωθα. Έχω φωτογραφίσει σχεδόν όλους τους Έλληνες celebrities αλλά και πολλούς στο εξωτερικό, όπως η Pamela Anderson, οι πρωταγωνιστές του “Walking Dead” κ.α, οπότε δεν “εντυπωσιάζομαι” πια από το κομμάτι της δημοσιότητας, κάτι που με κρατάει συμπαθή σε πολύ κόσμο. Όποιον κι αν έχω απέναντί μου, θέλω απλώς να βγει η δουλειά μου σωστά. 

Υπάρχουν, βέβαια, δύο πρόσωπα που δεν έχω φωτογραφίσει από την ελληνική showbiz, και αυτοί είναι η Ελένη Μενεγάκη και ο Σάκης Ρουβάς. Είναι κάτι που θα ήθελα!

 

 

Είσαι άνθρωπος της περιπέτειας και έχεις κάνει μακρινά και επικίνδυνα, ίσως, ταξίδια, όπως στον Αμαζόνιο, όπου έζησες για ένα διάστημα πλάι σε αυτόχθονες. Τι σε γοητεύει σε αυτές τις ταξιδιωτικές εμπειρίες και ποιες θα ήθελες να προσθέσεις στη λίστα σου;

Και πάλι, η αγάπη για τους ανθρώπους είναι που με οδηγεί στο να μείνω μαζί τους. Τα τελευταία χρόνια ο παραθερισμός μου γίνεται σε μακρινές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, όπου κατοικώ για ένα διάστημα στον ίδιο τόπο με τους αυτόχθονες. Το θέμα είναι ότι όταν γυρίζεις πίσω, νιώθεις πάρα πολύ μικρός. Βγαίνεις από τη ρουτίνα σου και βλέπεις τη ζωή με άλλο μάτι. Σε αυτούς τους τόπους συναντάς ανθρώπους χαρούμενους, χαμογελαστούς, ευγενικούς και γενναιόδωρους, με τους οποίους συμβιώνεις και με τέτοιους ανθρώπους θα έπρεπε να συμβιώνεις σε κάθε πολιτισμένη χώρα του κόσμου. Αυτή η αλληλεγγύη, η χαρά και η φιλοξενία είναι πολύ έντονα συναισθήματα σε αυτούς τους λαούς, και αυτομάτως αλληλεπιδρούν πάνω σου και σε επηρεάζουν θετικά. 

Έχω δει φυλές, που τείνουν να εξαφανιστούν, φυλές που δολοφονούνται από τις πετρελαϊκές για να εξορύξουν τα εδάφη τους, έχω φάει ποντίκια μένοντας με μια φυλή στην Ουγκάντα… Συχνά, τα έθιμα και οι κουλτούρες που βλέπεις δεν είναι πολύ μακριά μας.

Είχα προγραμματίσει το περασμένο Πάσχα -ακυρώθηκε λόγω Covid- να ζήσω με μια φυλή της Μογγολίας, που ζει στους -40°C, Εσκιμώοι, οι οποίοι κυνηγούν επάνω σε άλογα με αετούς στους ώμους τους, που τους οδηγούν στο θήραμά τους. Θα ήταν σίγουρα ένα ταξίδι-πρόκληση, το οποίο σίγουρα θα πραγματοποιήσω, όταν τελειώσει η κατάσταση της πανδημίας.

 

 

Τελικά μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις; Τι θέλεις να εκφράσεις εσύ μέσα από τις δικές σου εικόνες;

Σίγουρα ισχύει. Θέλω να διαχωρήσω ότι αυτό που κάνω επαγγελματικά ακολουθεί κανόνες, καθώς πρόκειται για εφαρμοσμένη φωτογραφία. Όταν δουλεύεις για ένα περιοδικό πρέπει να ακολουθείς βασικούς κανόνες, οι οποίοι πολλές φορές δεν ανήκουν στην ιδιοσυγκρασία σου, όπως το να κάνεις μια γυναίκα να φαίνεται πιο νέα, πιο λεπτή…Σίγουρα δεν είναι κάτι που θα έκανα εγώ σε μια προσωπική μου φωτογράφιση, γιατί είμαι υπέρμαχος της φυσικής ομορφιάς και δε μου αρέσει να “πειράζω” τις εικόνες μου. Ο βιοπορισμός, όμως, σε κάνει να ακολουθείς κάποιους κανόνες. 

Οι αγαπημένες μου φωτογραφίες είναι εκείνες που βγάζω στους ανθώπους των φυλών που γνωρίζω στα ταξίδια μου. Εκεί, στις πιο καλλιτεχνικές φωτογραφίες, τα όρια και οι κανόνες μπαίνουν από τον ίδιο τον φωτογράφο. 

 

 

 

Υπάρχει κάποια φωτογράφιση που δε θα ξεχάσεις ποτέ και γιατί;

Δε θα ξεχάσω ποτέ την εμπειρία μου στην Ειδομένη, όταν κάλυπτα φωτογραφικά το προσφυγικό, την περίοδο που η κατάσταση ήταν στα “κόκκινα”. Οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν σε άθλιες συνθήκες, όμως, ήταν εντυπωσιακή η ευγένεια και η παιδεία τους. Δε δέχονταν τίποτα από εσένα αν δε σου πρόσφεραν κάτι δικό τους κι εκείνοι, όπως έχουν μάθει να κάνουν στην πατρίδα τους. Γνώρισα παιδιά που είδαν τους γονείς τους να σκοτώνονται μπροστά στα μάτια τους, παππούδες να κρατούν στα χέρια τους τα δισέγγονά τους, γιατί είχαν χαθεί τα εγγόνια τους… Είδα πράγματα που δε θα μπορούσες να φανταστείς ότι συμβαίνουν σήμερα, σε μια υποτιθέμενη σύγχρονη κοινωνία. Μετά από μια τέτοια εμπειρία, δεν μπορείς να είσαι ποτέ ξανά ο ίδιος. Είναι σημαντικό να νιώθεις το αίσθημα της προσφοράς.

 

 

 

Είναι φανερό από τις δουλειές σου, ότι λατρεύεις τα πορτρέτα. Τι σε γοητεύει περισσότερο σε ένα πρόσωπο;

Σε ένα πρόσωπο με γοητεύει η αλήθεια του, η ψυχή του που αποτυπώνεται σε αυτό. Ως παιδί είχα διάφορα θέματα με την εικόνα μου, τα οποία μεγαλώνοντας κατάφερα να καταρρίψω. Με νοιάζει, λοιπόν, αυτός που φωτογραφίζω να μην ενδιαφέρεται για το πώς θα φανεί, να αφήνεται την ώρα της φωτογράφισης, να έχει καθαρή ψυχή, γιατί αυτό αποτυπώνεται στο βλέμμα.

 

 

Ζούμε, δυστυχώς, σε μια εποχή που σχεδόν όλα “μεταφράζονται” με βάση το κέρδος και την επιτυχία, και για τους περισσότερους η Τέχνη, δεν είναι ένα αντικείμενο που μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε αυτά. Σκέφτηκες ποτέ ότι ακολουθείς έναν δύσκολο δρόμο;

Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι όσο πιο μεγάλη είναι η μηχανή ή ο φακός σου, τόσο καλύτερος φωτογράφος είσαι. Υπάρχει αυτό το σύνδρομο. Από την άλλη, έχουμε γυρίσει σε μια εποχή απλότητας. Για εμένα δεν τίθεται θέμα βιοπορισμού. Αν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά και όπως τα ήθελα με τη φωτογραφία, θα έψαχνα ποια μαγαζιά ζητούν πωλητές και θα βιοποριζόμουν από αυτό. Η δουλειά μου, όμως, πηγαίνει καλά και δε χρειάστηκε να ασχοληθώ με κάτι άλλο. Βέβαια, κι εγώ ξεκίνησα με την κρίση, τώρα ήρθε ο Covid και σίγουρα στο μέλλον θα βιώσουμε τα οικονομικά κατάλοιπα της πανδημίας. Σκέφτομαι το πόσο δύσκολο θα είναι υπό αυτές τις συνθήκες να δημιουργήσει κανείς οικογένεια. Αυτό μπορώ να πω ότι με αγχώνει.

 

Είναι η εποχή του Instagram, με πολλούς να πιστεύουν ότι η φωτογραφία περιορίζεται σε μία καλή κάμερα κινητού και ένα πρωτότυπο concept, και άρα, ότι αυτό αυτομάτως τους κάνει φωτογράφους. Ποια η άποψή σου;

Υπάρχουν τεχνικοί φωτογράφοι, που ξέρουν να χειρίζονται τέλεια την κάμερά τους και να βγάζουν άρτιες φωτογραφίες, υπάρχουν και οι φωτογράφοι με το έντονο συναίσθημα, που δεν τους νοιάζει αν είναι τέλεια ρυθμισμένα τα ISO και το διάφραγμα. Αυτό που τους νοιάζει είναι να πουν μια ιστορία μέσα από τις φωτογραφίες τους. Σαφέστατα, με την κάμερα ενός κινητού μπορείς να βγάλεις μια ωραία φωτογραφία, αυτοματοποιώντας όλες τις ρυθμίσεις σε δευτερόλεπτα, ενώ το να κάνεις ένα Photoshop στον υπολογιστή χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο. Σίγουρα, το κινητό είναι μια ευκολία και δεν το κατακρίνω. Στα χρόνια μου μποιρεί να μην υπήρχε το Instagram, αλλά υπήρχαν άλλα μέσα, όπως το MySpace.

Το σημαντικότερο, όμως, για έναν φωτογράφο είναι να ξέρει να προσεγγίζει σωστά τον κάθε άνθρωπο. Στη σχολή φωτογραφίας που διδάσκω, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ασκήσεις για τους σπουδαστές, είναι να μπορέσουν να πείσουν 100 διαφορετικούς ανθρώπους να φωτογραφηθούν. Το θέμα είναι ότι με το Instagram, η φωτογραφία χάνει κάπως την αίγλη της ως τέχνη. Έχει υποβαθμιστεί, γιατί είναι πιο άμεση και εύκολη για τον καθέναν. 

 

 

Κάτι που αναθέωρησες μέσα στο 2020 και άλλαξε τον τρόπο σκέψης σου;

Ήταν μια χρονιά, που μου έδειξε ποιο είναι το πρότυπο ζωής προς αποφυγή. Αυτή η κατάσταση που δεν μπορούμε να αγκαλιαζόμαστε, να φιλιόμαστε, να φλερτάρουμε, είναι κάτι που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί. Δεν ξέραμε πώς είναι να ζεις φοβικά. Τώρα, γνωρίζουμε πλέον, ποια ζωή δε θα θέλαμε να έχουμε στο  μέλλον. Το 2020 λειτούργησε για εμένα, ακριβώς με αυτόν τον τρόπο.

 

 

Αγαπάς τη vintage αισθητική και τη δεκαετία των 70s. Πώς εκφράζεται αυτή η αγάπη στον χώρο σου αλλά και στην καθημερινότητά σου;

Αγαπάω συγκεκριμένα κομμάτια των late 70s. Στο σπίτι μου έχω μόνο δανέζικα έπιπλα. Έχω έρωτα με τη σκανδιναβική αισθητική. Ακόμα και σήμερα βλέπω πολλές σκανδιναβικές ταινίες, γιατί θεωρώ ότι ταιριάζουν λίγο περισσότερο στη δική μου κουλτούρα. Η γεωμέτρια αυτών των δεκαετιών επιδρά στην ψυχή μου, καθώς οι γραμμές και τα όρια είναι στοιχεία, που προσπαθώ γενικά να ακολουθώ στη δουλειά και στην ζωή μου.

 

 

 

Μία συμβουλή προς “ναυτιλλομένους” φωτογράφους;

Για μένα η σημαντικότερη συμβουλή είναι η παρατήρηση. Πάντα προτρέπω τα παιδιά να πιάσουν δουλειά ως πρακτικάριοι και βοηθοί, δίπλα στους φωτογράφους που θαυμάζουν και να έχουν ανοιχτές τις “κεραίες” τους. Έτσι μόνο, με τη σωστή παρατήρηση, μπορείς να καταλάβεις τα πάντα γύρω από τη φωτογραφία. Να διαβάζουν βιβλία και περιοδικά, ακόμα και το manual της κάμεράς τους… Το θέμα είναι πόσο ανοιχτός είσαι στα ερεθίσματα γύρω σου και να βρίσκεσαι σε εγρήγορση.

 

 

Αν σου έλεγα ότι αύριο τίποτα δε θα είναι πια το ίδιο στον κόσμο που ξέρουμε, ποια θα ήθελες να είναι η τελευταία σου φωτογραφία;

Θα μπορούσα να πω η μαμά μου, η αδερφή μου, ο σκύλος μου που είναι σαν “άνθρωπός” μου ή ακόμα και εγώ, αφού έμαθα πια να με αγαπώ. Ιδανικά, αυτή η τελευταία φωτογραφία θα ήταν μια selfie με πάρα πολύ φως, τραβηγμένη κάπου στη Σέριφο -είναι το αγαπημένο μου νησί- πλάι στην αρμύρα της θάλασσας, με πρωταγωνιστές όλους τους παραπάνω. Αυτή τη φωτογραφία δεν την έχω τραβήξει ακόμα. Μιας και το λέμε, λοιπόν, θα ήταν μια καλή αφορμή…

 

 

 

Μοιράσου μαζί μας μια επιθυμία που σκοπεύεις να γίνει πράξη μέσα στο 2021.

Έχω γυρίσει τον “πιλότο” για ένα ντοκιμαντέρ, στο οποίο συγκρίνω τις φυλές του κόσμου με ανθρώπους, ήθη και έθιμα της ελληνικής κοινωνίας. Το πρώτο πιλοτικό επεισόδιο το γύρισα στην Αιθιοπία και στην Κάρπαθο. Εύχομαι να βρω κάποιον χορηγό, ώστε να μπορέσει να προβληθεί στο κοινό. Είναι 100% εγώ, και θα ήθελα μέσα από αυτό, να επικοινωνήσω όλες τις ομορφιές που έχω δει. Φυσικά, εύχομαι να πάει ακόμα καλύτερα το studio που διατηρώ στο κέντρο της Αθήνας και να συνεχίσω να ανταγωνίζομαι δημιουργικά, τον ίδιο μου τον εαυτό. 

 

 

***Όλες οι φωτογραφίες ανήκουν στο προσωπικό portfolio του φωτογράφου.

 

FB: Panos Giannakopoulos / photography

Instagram: @panosgi

 
 
 
 

 

 

 

[email protected]

Οne quote, my point of view... “Let me live, love, and say it well in good sentences” Sylvia Plath