Τα κοινωνικά πρότυπα μάς έχουν μάθει από πολύ μικρή ηλικία πως ο θυμός είναι ένα κατακριτέο συναίσθημα, το οποίο δεν πρέπει να φέρνουμε στην επιφάνεια. Η αλήθεια είναι πως ο θυμός είναι ένα πολύ έντονο συναίσθημα, που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό. Ωστόσο, η επιστήμη της ψυχολογίας αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν αρνητικά και θετικά συναισθήματα, αλλά δυσάρεστα και ευχάριστα. Όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και απαραίτητα για την υγιή ανθρώπινη υπόστασή μας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κίνητρο για παραγωγικές συμπεριφορές.
Ο ίδιος Αριστοτέλης αποδόμησε την αρνητική σημασία του θυμού στα Ηθικά Νικομάχεια, λέγοντας ότι “ο καθένας μπορεί να θυμώσει. Αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να είσαι θυμωμένος με το σωστό άτομο και στον.σωστό βαθμό και τη σωστή στιγμή και για τον σωστό σκοπό και με τον σωστό τρόπο—αυτό είναι στη δύναμη του καθενός και δεν είναι εύκολο”.
Για τον σωστό σκοπό
Στην ιδανική περίπτωση, οι ενέργειές μας πρέπει να προσανατολίζονται προς το τι είναι καλό,.τι είναι υγιές και τι είναι σωστό – προς αυτό που εξυπηρετεί, δηλαδή, το συμφέρον μας μακροπρόθεσμα. Εξάλλου, η λειτουργία του θυμού στοχεύει να μας παρακινήσει να διορθώσουμε ένα πρόβλημα ή ένα λάθος, καθώς και να βελτιώσουμε μια κατάσταση. Στην ουσία, πρόκειται για την προστασία του εαυτού μας, για την αποκατάσταση της ακεραιότητας, την καλλιέργεια αγάπης και την επίτευξη αυτοπραγμάτωσης.
Προς το σωστό πρόσωπο
Ο θυμός πρέπει να κατευθύνεται προς τον σωστό στόχο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε με ποιον είμαστε πραγματικά θυμωμένοι. Η λάθος κατεύθυνση του θυμού δεν θα βοηθήσει στη λύση των προβλημάτων.
Στον σωστό βαθμό
Κάθε κατάσταση είναι διαφορετική και επομένως απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση και διαχείριση. Η σωστή εξέταση του προβλήματος και της κατάστασης θα βοηθήσει σε μία ισορροπημένη και υγιής έκφραση του θυμού.
Την κατάλληλη στιγμή
Είναι σημαντικό να μάθουμε να “διαβάζουμε” τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που έχουμε απέναντί μας. Για να αποφύγουμε τυχόν δυσάρεστες καταστάσεις, τόσο για εμάς, όσο και για τους γύρω μας, καλό θα ήταν να δρούμε την κατάλληλη στιγμή.
Με τον σωστό τρόπο
Ο θυμός πρέπει να μετριάζεται, ώστε να είναι ανάλογος με την περίσταση και το πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, το “σωστό” αναφέρεται στο τι είναι υγιές, τι είναι βέλτιστο και τι εξυπηρετεί εμάς και τους αγαπημένους μας μακροπρόθεσμα.
Ο θυμός ενεργοποιείται για να επιστήσει την προσοχή μας στις βασικές μας ανάγκες,.για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, καθώς και τα δικαιώματα των άλλων. Για να δουλέψουμε επιδέξια με τον θυμό, πρέπει να τον αναλύσουμε ορθολογικά και να επανεκτιμήσουμε την εγκυρότητά του, τον σκοπό του και το νόημά του. Χρησιμοποιώντας ενσυνειδητότητα και τη συμπόνια,.μπορούμε να αποκαλύψουμε τη σοφία κάτω από το θυμό μας και μετά να ενεργήσουμε σύμφωνα με αυτή. Ο θυμός μας δείχνει πώς να πετύχουμε αυτό που είναι σημαντικό για.εμάς και μας προσανατολίζει προς την εκπλήρωση των αναγκών και των στόχων μας. Όπως μάλιστα έγραψε και ο Αριστοτέλης, “όταν χρησιμοποιείται με ισορροπημένο τρόπο, ο θυμός μπορεί να είναι καταλύτης για βαθιά αφύπνιση –.μια πύλη για τη συναισθηματική απελευθέρωση, τη βελτίωση των σχέσεων και την προσωπική ολοκλήρωση”.
