Δύο σχολεία φέρνουν στο επίκεντρο της εκπαίδευσης, τη βαθιά εμπιστοσύνη στο παιδί και τον σεβασμό στις ικανότητές του. 

Το Μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα, γνωστό και ως «Μοντεσσοριανή μέθοδος» αποτελεί ένα από τα πλέον γνωστά και ευρέως αποδεκτά συστήματα εκπαίδευσης, το οποίο αν και αναπτύχθηκε ως μια εναλλακτική πρόταση εκπαίδευσης στις αρχές του 20ου αιώνα, σήμερα έχει υιοθετηθεί σε χιλιάδες σχολεία ανά τον κόσμο, τα οποία και εφαρμόζουν τις βασικές αρχές του. 

 

• Πώς, όμως, ξεκίνησε το Μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης;

 

Το όνομά του οφείλεται στην εμπνεύστριά του, Μαρία Μοντεσσόρι, Ιταλίδα παιδαγωγό, φιλόσοφο και γιατρό.  Γεννημένη το 1870 στην Ιταλία, σπούδασε αρχικά Ιατρική και στη συνέχεια Παιδαγωγικά, Φιλοσοφία και Ψυχολογία, στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. 

 

Η ίδια, ασχολήθηκε ενεργά με παιδιά που αντιμετώπιζαν κάποια νοητική στέρηση, αναπηρία ή και μαθησιακή δυσκολία, ενώ ήταν από τις πρώτες επιστήμονες, που μίλησαν για τη δημιουργία ιδρυμάτων αποκλειστικά για παιδιά με διανοητικά προβλήματα καθώς και για την εκπαίδευση καθηγητών για τα συγκεκριμένα ιδρύματα.

 

Ήταν πεπεισμένη ότι τα παιδιά με νοητική στέρηση, όταν ενθαρρύνονται καταλλήλως, αποκτούν ένα αυθόρμητο ενδιαφέρον στη μάθηση και μία αυθόρμητη αυτοπειθαρχία. Στη συνέχεια, εφάρμοσε τη μέθοδό της και στα ομαλώς αναπτυσσόμενα παιδιά, τα οποία παρατήρησε ότι «έμεναν πίσω» σε σχέση με τις δυνατότητές τους, εξαιτίας των εκπαιδευτικών αρχών που ακολουθούνταν μέχρι τότε στην Ιταλία. Τελικά, με τον ρόλο της υφηγήτριας του Πανεπιστημίου του Ρώμης, ίδρυσε και οργάνωσε κέντρα προσχολικής αγωγής, τα λεγόμενα«σπίτια του παιδιού», όπου οι μαθητές λάμβαναν «την αγωγή των αισθήσεων, των μυών, της ευφυΐας, των κοινωνικών συναισθημάτων και την ηθική της βούλησης», όπως ονόμαζε η ίδια.

 

Η φιλοσοφική και ψυχολογική βάση της μεθόδου της Μοντεσσόρι, εστιάζει στο άτομο, σαν πυρήνα της κοινωνίας και την ελευθερία του, ενώ έλαβε μέσα στα χρόνια προεκτάσεις πέρα από τα όρια της σχολικής εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της οικογένειας  και της κοινωνίας.

 

• Ποια είναι η βάση του Μοντεσσοριανού συστήματος;

Η βάση του Μοντεσσοριανού συστήματος είναι η βαθιά εμπιστοσύνη στο παιδί και ο απεριόριστος σεβασμός στις ικανότητές του, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί από μόνο του, η εσωτερική και εξωτερική τάξη στη συγκρότηση του ανθρώπου, ο σεβασμός στο έμψυχο και άψυχο περιβάλλον, η μάθηση μέσω της έρευνας, η οποία θα δώσει τη χαρά για τη δουλειά και την ικανοποίηση για το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και η  αγωγή του παιδιού πρέπει να στηρίζεται στη φράση «βοήθησέ με να το κάνω μόνος μου» και άρα, οφείλει να σέβεται την ανάγκη του παιδιού για προσωπική ελευθερία, τον ατομικό του ρυθμό και τα ενδιαφέροντά του. 

Η Μαρία Μοντεσσόρι θεωρούσε πως “Ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος” και ακριβώς αυτή η φράση, συνοψίζει μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής, για το πώς τα πρώτα βήματα ενός παιδιού στη σχολική ζωή, μπορούν να επηρεάσουν τη μετέπειτα ζωή του ως ενήλικα. 

 

• Πού εφαρμόζεται το Μοντεσσοριανό σύστημα εκπάιδευσης;

Σήμερα, το μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης εφαρμόζεται σε πάνω από 20.000 σχολεία παγκοσμίως, στα οποία φοιτούν παιδιά από την προσχολίκή ηλικία έως και τα δεκαοκτώ τους έτη. Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτών των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι οι μεικτές ηλικιακές τάξεις, η επιλογή δραστηριοτήτων από τους ίδιους τους μαθητές από μία γκάμα προκαθορισμένων επιλογών, το «εξερευνητικό» μοντέλο, στο οποίο οι μαθητές μαθαίνουν την έννοια της εργασίας μέσω υλικών και όχι μέσω απευθείας καθοδήγησης κ.α. 

Σε αντίθεση με την κλασική εκπαίδευση, στην οποία ο εκπαιδευτικός είναι το κεντρικό πρόσωπο στην τάξη και εκείνος που θα επιβάλλει την πειθαρχία, και θα μεταλαμπαδεύσει τυποποιημένες και συγκεκριμένες γνώσεις, στη Μοντεσσοριανή εκπαίδευση κυρίαρχο ρόλο στην τάξη έχει το παιδί, το οποίο μαθαίνει να αυτοπειθαρχεί μέσα από το περιβάλλον και την μέθοδο που του διδάσκεται.

Φυσικά, το Μοντεσσοριανό σύστημα εφαρμόζεται και πέρα από την εκπαίδευση, σε πολλές δραστηριότητες φυσικής και ψυχοκινητικής αγωγής, εικαστικές δραστηριότητες ακόμα και στη διαμόρφωση του προσωπικού χώρου ενός βρέφους/παιδιού (δες εδώ για το πώς μπορείς να δημιουργήσεις ένα δωμάτιο Μοντεσσόρι). 

 

 

• Σχολεία που εφαρμόζουν το Μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης.

 

 

ΑΘΗΝΑ

Μοντεσσοριανά Σχολεία – Παιδαγωγική πρωτοπορία (Προσχολική αγωγή, Δημοτικό, Γυμνάσιο)

 

Το σχολείο ιδρύθηκε το 1956 και βρίσκεται στην Αθήνα, στην όμορφη και πευκόφυτη περιοχή της Βαρυμπόμπης. Είναι αναγνωρισμένο από το Assosiation Montessori International και είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας, ώστε να εφαρμόζει τη Μοντεσσοριανή μέθοδο. Πρόκειται για ένα οικογενειακό σχολείο, με αρωγούς σε αυτήν την προσέγγιση, το μέγεθος και την ιδεολογία του. Τα Μοντεσσοριανά Σχολεία – Παιδαγωγική πρωτοπορία πρεσβεύουν όλες τις βασικές αρχές του συστήματος που έθεσε η Μαρία Μοντεσσόρι (σεβασμό της προσωπικότητας του παιδιού, μοναδικότητα κάθε παιδιού,  ελευθερία που θα προκύψει απ’ την πειθαρχία, εσωτερική και εξωτερική τάξη που οδηγεί στη συγκρότηση του ανθρώπου κ.ο.κ.)

 

Φωτογραφία : Παντελής Λαδάς

 

 

Βασικό χαρακτηριστικό του σχολείου είναι ο συνδυασμός της βιωματικής μάθησης με το μοντεσσοριανό υλικό και το αναλυτικό πρόγραμμα του υπουργείου παιδείας. Τα παιδιά εργάζονται σε μικρές ομάδες συνεργατικά με εποπτικό υλικό αλλά διδάσκονται και μέσω των βιβλίων του Υπουργείου και των βιβλίων του σχολείου. Μέσα σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον τα παιδιά μαθαίνουν να δουλεύουν ανεξάρτητα, να συμβιώνουν, να ανταλλάσσουν τις ιδέες τους με τους συμμαθητές τους, να συναισθάνονται τους γύρω τους, να μη λειτουργούν επικριτικά, να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες, να σέβονται τη διαφορετικότητα, να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν και να απολαμβάνουν τη μαθησιακή διαδικασία. Βασικές επιδιώξεις για τους μαθητές του σχολείου είναι να σέβονται τον εαυτό τους, τους άλλους και το περιβάλλον. Να έχουν αυτοεκτίμηση, κριτική σκέψη και το θάρρος της γνώμης τους., να είναι χαρούμενοι, υπεύθυνοι και δημιουργικοί, να παίρνουν πρωτοβουλίες και να συνεργάζονται αρμονικά.

 

Ανάμεσα στις  δραστηριότητες που προσφέρονται είναι:

• Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά
• Μουσική (ορχήστρα με μουσικά όργανα)
• Γυμναστική – παραδοσιακοί χοροί
• Ακαδημία ποδοσφαίρου
• Ρυθμική
• Υπολογιστές
• Θεατρική αγωγή – ομάδα θεάτρου
• Κολυμβητήριο
• Ιππασία
• Αυτοάμυνα
• Ρομποτική
• Σκάκι
• Λέσχη ρητορικής
• Λέσχη ανάγνωσης λογοτεχνικού βιβλίου.

 

 

Πεύκων 13 Πλ. Βαρυμπόμπης και Ευκαλύπτων 16, Βαρυμπόμπη – Αχαρνες, Αθήνα

T.  697 2209364

 

www.montessori.gr

[email protected]
[email protected]

 

 

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Μοντεσσοριανή Σχολή Ζαφρανά (Παιδικός Σταθμός, Νηπιαγωγείο)

 

Η σχολή ιδρύθηκε το 1999 και  δέχεται παιδιά ηλικίας δυόμισι έως έξι ετών. Στεγάζεται σε ένα πανέμορφο, διατηρητέο κτίριο, με κήπο ενός στρέμματος και ένα θεατράκι. Έτσι, το παιδί κοινωνικοποιείται βιώνοντας την αρχοντιά της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, την ομορφιά και την ηρεμία της εξοχής. Η Μοντεσσοριανή Σχολή Ζαφρανά στηρίζεται στις αρχές της μοντεσσοριανής αγωγής, ταυτόχρονα, όμως,  τη διευρύνει και την εμπλουτίζει, χρησιμοποιώντας και άλλες σύγχρονες μεθόδους βιωματικής μάθησης, όπως είναι τα σχέδια δράσης (projects). Η καινοτομία της προσέγγισης αυτής στηρίζεται κυρίως στο γεγονός, ότι λαμβάνονται υπόψη στην καθημερινή παιδαγωγική πράξη πολλά από τα πρόσφατα, εντυπωσιακά ευρήματα των Νευροεπιστημών, που αναφέρονται στη δομή και λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου και στις προϋποθέσεις ανάπτυξής του.

 

 

Στόχοι του προγράμματος της σχολής είναι η ψυχική υγεία του παιδιού, με τη δημιουργία θετικής αυτοεικόνας και υψηλής αυτοεκτίμησης. Απαγορεύονται οι τιμωρίες και οι χαρακτηρισμοί του παιδιού, ιδιαίτερα οι αρνητικοί, προσφέρονται ευκαιρίες καλλιέργειας της φαντασίας και αυτοέκφρασης, μέσω της τέχνης και της μουσικής. Το παιδί αναπτύσσει -μέσα από δραστηριότητες που το ίδιο επιλέγει- τις νοητικές και κοινωνικοσυναισθηματικές του ικανότητες, το σχολικό πρόγραμμα εμπλουτίζεται με προγραμματισμένες, μηνιαίες επισκέψεις μουσείων, επαγγελματικών χώρων εργασίας και διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων της πόλης, όπως θεατρικών παραστάσεων, ενώ το παιδί εξοικειώνεται με τη φύση και τη ζωή, μέσα από δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο σχολείο, όπως η καλλιέργεια φυτών και η περιποίηση ζώων.

 

Ανάμεσα στις δρατηριότητες που προσφέρονται είναι:

 

• Σκάκι
• Αγγλικά
• Γερμανικά
• Πηλός/Θεατρικό παιχνίδι
• Ρομποτική
• Σχολή Γονέων

 

ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙΑΝΗ ΣΧΟΛΗ ΖΑΦΡΑΝΑ
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ – ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ
Αδαμαντίου Κοραή 49, Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τ. 2310-436300

Κ. 6948-600273

 

www.zafrana-school.gr

[email protected]