Πόσες ιστορίες γυναικείας κακοποίησης έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια; Πόσες φορές κραυγάζουμε “Όχι πάλι!”, “Όχι κι άλλη!”. Ο Βησσαριών Σάκκος, ερασιτέχνης του θεάτρου και μέλος του Κοινωνικού Συλλόγου Δέντρο Ζωής, σκηνοθετεί την παράσταση “ΒιαΖΩ”, που ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς Μελίνα Μερκούρη, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών…

 

Πώς “άνοιξε” ο Κύκλος Ζωής, η εθελοντική θεατρική ομάδα που φέτος έκλεισε τα δέκα της χρόνια;

Η ιστορία ξεκίνησε μέσα από το σχολείο που πηγαίναμε τα παιδιά μας, το Σχολείο της Φύσης. Κάθε Σάββατο μαζευόμασταν οι γονείς και παίζαμε κρυφτό, κυνηγητό, διαβάζαμε παραμύθια… Μετά από ένα παιχνίδι θεατρικού χαρακτήρα, η Διευθύντρια του σχολείου, Βέτα Γεωργιάδου, μου είπε: “Ετοιμάσου να σκηνοθετήσεις μία παράσταση!” Δεν ξέρω τι ήταν αυτό που παρατήρησε σε μένα μέσα από το παιχνίδι, αλλά πίστεψε ότι μπορούσα να το κάνω, ενώ δεν είχα καμία γνώση σκηνοθεσίας. Έτσι, ξεκινήσαμε να χτίζουμε μία παράσταση από το μηδέν, χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία. Δανειστήκαμε έτοιμα κείμενα από τον ελληνικό κινηματογράφο και ανεβάσαμε το 2012 την παράσταση “Μένουμε πάντα παιδιά”. Δέκα χρόνια μετά συνεχίζουμε, γιατί μένουμε για πάντα παιδιά…

 

 

Έτσι προέκυψε και η ίδρυση του Κοινωνικού Συλλόγου Δέντρο Ζωής;

Μετά το “Μένουμε πάντα παιδιά” άρχισε να προκύπτει η ανάγκη να κάνουμε και άλλες παραστάσεις. Ξαφνικά, αρχίσαμε να υποδεχόμαστε νέα μέλη, που ήθελαν να περάσουν καλά μέσα από το θέατρο, αλλά κυρίως ήθελαν να προσφέρουν. Έτσι, το 2013 δημιουργήσαμε τον Κοινωνικό Σύλλογο Δέντρο Ζωής. Πέραν των παραστάσεων, κάνουμε κι άλλες δράσεις, όπως η συλλογή ρούχων και τροφίμων, αλλά και η πολύ σημαντική τράπεζα αιμοδοσίας, που στάθηκε πολύτιμη στα χρόνια που πέρασαν. Σύντομα, μάλιστα, θα γίνει ξανά κάλεσμα αιμοδοσίας. Ανεβάσαμε μετά και την παράσταση “Κύκλος Ζωής”, που έδωσε το όνομά της και στη θεατρική ομάδα μας.

 

Και πώς φτάσατε στην παράσταση “ΒιαΖΩ”;

Στον “Κύκλο Ζωής” συναντηθήκαμε με τη Ζωή Βουζούκα. Εκείνη έφερε στο τραπέζι το θέμα της κακοποίησης, καθώς ήθελε να οργανώσουμε μία δράση ενημέρωσης για το φρικτό αυτό κοινωνικό φαινόμενο. Ακούγοντάς τη να μου μιλά, άρχισαν αυτόματα να κατακλύζουν το μυαλό μου πληροφορίες, που δυστυχώς ξεχνάμε όταν είμαστε έξω από την κακοποίηση. Η γειτόνισσα που ξυλοκοπήθηκε. Το παιδί με το μελανιασμένο μάτι… Εγώ ανέλαβα να κάνω μία παράσταση και η Ζωή ανέλαβε να στήσει μία εκδήλωση. Έτσι, το 2017, παρουσιάσαμε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης το πρώτο “ΒιαΖΩ”, μία ημερήσια εκδήλωση με ομιλίες και ενημερώσεις. Στις 9 το βράδυ χτύπησε το τρίτο κουδούνι για την πρώτη παράσταση “ΒιαΖΩ”, όπου κατατέθηκαν πλέον ψυχές, όχι λόγια. Γι’ αυτό η ομάδα που παίζει στο “ΒιαΖΩ” έχει μία άλλη δυναμική… Γιατί όλοι μαζί βάζουμε ψυχή, για να διαδώσουμε το μήνυμα κατά της κακοποίησης, που είναι ένα: ΜΙΛΑ!

 

 

Στο σημείωμα της παράστασης αναφέρεται πως ο λόγος βασίζεται σε αληθινές μαρτυρίες γυναικών που βίωσαν σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, λεκτική βία. Πώς ήρθες σε επαφή μαζί τους;

Όταν προετοιμάζαμε την πρώτη εκδήλωση “ΒιαΖΩ”, επισκεφθήκαμε το Καταφύγιο Κακοποιημένων Γυναικών στη Θεσσαλονίκη, φορέα τον οποίο ενισχύσαμε οικονομικά. Είχα ζητήσει από τους υπεύθυνους να έρθω σε επαφή με γυναίκες, για να πάρω πληροφορίες. Αυτό, όμως, ήταν απαγορευτικό, λόγω προσωπικών δεδομένων. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι μου έδωσαν ανώνυμες, αληθινά καταγεγραμμένες ιστορίες. Αυτές δραματοποιήσαμε και “δέσαμε” με την ποίηση και τον χορό. Ειδικά, φέτος, είναι ακόμα πιο έντονες οι ιστορίες, γιατί παρουσιάζουμε μέσα από 14 μονολόγους την κακοποίηση της γυναίκας σε κάθε ηλικία, από τα παιδικά της χρόνια ακόμα.

 

Πού βασίστηκε η σκηνοθετική σου ιδέα;

Η ιδέα της σκηνοθεσίας βασίστηκε στο ότι όλα συμβαίνουν παράλληλα με τους ήχους μίας πόλης που έχει ζωή και κινείται. Μπορεί να περπατάμε σε ένα πεζοδρόμιο και δίπλα μας να περνάει ένας άνθρωπος που έχει κακοποιηθεί. Είναι αυτό το αίσθημα της διπλανής πόρτας.

Αν καταλάβεις ότι γίνεται καβγάς σε ένα διπλανό διαμέρισμα ή κάπου πολύ κοντά σου, δεν αισθάνεσαι σαν να έχεις φάει μπουνιά στο στομάχι; Αναρωτήθηκα -και αναρωτιέμαι ακόμα- λοιπόν, πώς μπορεί να νιώθει αυτός που δέχεται πραγματικά την μπουνιά;

Αυτό που θέλω να δείξω είναι ότι η κακοποίηση είναι δίπλα μας, κινείται μαζί με εμάς. Και είναι στο χέρι μας να το αντιληφθούμε όλοι και να δράσουμε, γιατί είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που αφορά όλες τις ηλικίες, όλα τα φύλα. Ο μοναδικός τρόπος να το ξεπεράσουμε είναι να αρχίσουμε να μιλάμε για αυτό. Η παράσταση αφήνει το μήνυμα που πρέπει και ο θεατής θα φύγει με όλη την πληροφορία του τι σημαίνει κακοποίηση, αλλά και με πολύτιμα εργαλεία για το τι μπορεί να κάνει. Αυτός είναι ο στόχος μας.

Το “ΒιαΖΩ” δεν έχει λογοκρισία. Μιλάει όπως ένας κανονικός άνθρωπος, μπροστά στον καθρέφτη. Είναι συναισθηματική απογύμνωση αυτό που γίνεται επί σκηνής. Γι’ αυτό και οι 13 πρωταγωνίστριές της είναι ηρωίδες, μία γενναία ομάδα!

 

Δεν είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστείτε ψυχολογικά το βάρος του να μεταφέρετε τόσο σκληρές ιστορίες; Γιατί δεν είστε επαγγελματίες ηθοποιοί.

Ναι, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Δε γνωρίζουμε τεχνικές, για να μπαίνουμε και να βγαίνουμε από τον ρόλο. Απευθυνθήκαμε, λοιπόν, στη δραματοθεραπεύτρια – σύμβουλο ψυχικής υγείας Κατερίνα Χλωροκώστα, η οποία και προλογίζει την παράσταση. Εκείνη μας εκπαίδευσε σε κάποιες τεχνικές, ώστε να μπαίνουμε και να βγαίνουμε από τους ρόλους μας. Παράλληλα, έχουμε δίπλα μας την Art Therapist Μαρία Γρηγοριάδου, με την οποία κάνουμε βιωματικά εργαστήρια Τέχνης. Αυτό, όμως, που δεν αλλάζει μέσα μας είναι η ανάγκη να μεταφέρουμε το μήνυμα.

 

 

Έχουν περάσει πέντε χρόνια από το πρώτο “ΒιαΖΩ” και είμαστε ακόμα αντιμέτωποι με τη βία που βιώνουν οι γυναίκες, με τις γυναικοκτονίες να έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας. Πιστεύεις ότι ήταν πάντα έτσι, αλλά τώρα έχουμε πιο άμεση πρόσβαση στην πληροφορία, ή ότι όντως ζούμε μία έξαρση βίας;

Έχω την αίσθηση ότι η κακοποιητική συμπεριφορά υπήρχε πάντα. Ανήκουμε στις ανατολίτικες γενιές, που η γυναίκα δεν έχει λόγο. Ο άντρας έχει πάντα λόγο. Στις γενιές που όπου δεν περνά ο λόγος, περνά το χέρι, σαν διαδικασία επιμόρφωσης. Εμείς, οι 50+, μάθαμε ότι αν φάμε και μία ξυλιά, δεν έγινε και κάτι. Μεγαλώσαμε πιστεύοντας πως αν μας τραβούσε ο δάσκαλος από το αυτί, δεν έγινε τίποτα. Σήμερα, το ότι πατάς ένα κουμπί και μπορεί να ακούσει ο κόσμος αυτό που είπες είναι πολύ σημαντικό εργαλείο. Όπως και το γεγονός ότι ο κόσμος αρχίζει και τολμά να μιλάει, ζητάει βοήθεια. Παλιότερα, η ίδια η μάνα σου μπορεί να σου έλεγε “Ε, δεν πειράζει, άντρας είναι. Θα σηκώσει και λίγο το χέρι του”. Η φράση “Τι θα πει ο κόσμος” εδραίωσε πολλά χρόνια τη σιωπή σαν δεδομένη κατάσταση στην κακοποιητική συμπεριφορά.

 

Ανέφερες προηγουμένως ότι, με τα έσοδα του πρώτου “ΒιαΖΩ”, στηρίξατε το Καταφύγιο Κακοποιημένων Γυναικών. Ποιους άλλους φιλανθρωπικούς οργανισμούς έχετε ενισχύσει και ποιος είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός της προσφοράς σας;

Από την πρώτη μας παράσταση και σε όλες όσες ακολούθησαν, τα χρήματα που συγκεντρώνουμε από τα εισιτήρια διατίθενται για την ενίσχυση κοινωνικών φορέων. Μέχρι σήμερα, ακόμα και με την παύση των δύο χρόνων του κορονοϊού, έχουμε καταφέρει να διαθέσουμε 80.000€ σε περισσότερους από 20 οργανισμούς, όπως το Παιδικό χωριό SOS στο Πλαγιάρι Θεσσαλονίκης, οι Γιατροί του Κόσμου, η Στοργή, Το Χαμόγελο του Παιδιού, το Kids Saves Lives και πολλοί άλλοι.

 

 

Αυτό σας δίνει κίνητρο να συνεχίζετε και ως εθελοντική ομάδα; Γιατί πολλοί σκέφτονται να προσφέρουν εθελοντικά, αλλά δεν προχωρούν στην πράξη, φοβούμενοι ότι δε θα βρουν τον χρόνο για να αντεπεξέλθουν.

Αν το θέλεις και σε αφορά, όταν μπει μέσα σου αυτή η έγνοια της προσφοράς, τότε βρίσκεις τον χρόνο. Όσοι έρχονται, καταλαβαίνουν ότι η δουλειά που κάνουμε είναι σοβαρή και ουσιαστική. Είμαστε μία ομάδα ανθρώπων που έχουμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο. Έτσι χτίζονται όλα και προχωράμε. Όταν μαζεύεται αυτή η ομάδα και παίζει πάνω στη σκηνή, δεν υπάρχει τίποτα που να την κρατάει πίσω. Εκείνη τη στιγμή, όλοι κοιτάμε τον στόχο. Το συναίσθημα πριν ανοίξει η αυλαία είναι κάτι μαγικό… Δε μου φτάνουν οι λέξεις για να το περιγράψω. Ένας κύκλος πάντα τέλειος!

 

Προσωπικά, τι κρατάς από τις εμπειρίες που ζεις με τον Κύκλο Ζωής;

Καταρχάς, είμαι ευγνώμων που γνώρισα τη Βέτα Γεωργιάδου. Αυτός ο άνθρωπος ανέτρεψε τη ρουτίνα μου, άνοιξε τους ορίζοντές μου. Κρατάω όλους τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει, τα μοιράσματα και τις στιγμές που ζούμε… Το αίσθημα της εμπιστοσύνης που νιώθω και τον κύκλο που σχηματίζουμε πάντα πριν ανοίξει η αυλαία. Κρατάω, όμως, και όλες τις δυσκολίες, γιατί αυτές φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά. Δέκα χρόνια ταξίδια, μία “τρέλα”!

 

Πέραν του να παρακολουθήσουμε τις παραστάσεις σας, μπορούμε να συνδράμουμε με κάποιον άλλο τρόπο στο κοινωνικό έργο σας;

Καταρχάς, οι παραγωγές μας είναι αρκετά μεγάλες κι αυτό οφείλεται στους χορηγούς μας, που μας υποστηρίζουν και μας εμπιστεύονται. Ο στόχος μας πάντα ήταν και παραμένει να διαθέτουμε τα έσοδα από τα εισιτήρια σε κοινωνικούς σκοπούς. Παράλληλα, όμως, πρέπει να φροντίσουμε και τον ίδιο τον Σύλλογο, που έχει λειτουργικά έξοδα. Αν κάποιος θέλει, μπορεί να καταθέσει 10€ στον τραπεζικό λογαριασμό του Δέντρου Ζωής και να γίνει μέλος του. Είναι η ετήσια συνδρομή του, που του επιτρέπει να παρακολουθεί τις δράσεις μας, αλλά και να προτείνει ο ίδιος κάποια δράση.

 

Η εθελοντική θεατρική ομάδα Κύκλος Ζωής του Κοινωνικού Συλλόγου Δέντρο Ζωής παρουσιάζει την παράσταση “ΒιαΖΩ” στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς Μελίνα Μερκούρη την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022, στις 20.30 και την Κυριακή 27 Νοεμβρίου, στις 19.00, σε Διοργάνωση του Δήμου Καλαμαριάς, στα πλαίσιο δράσεων της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Η είσοδος είναι δωρεάν.

Την παράσταση προλογίζει η Δραματοθεραπεύτρια – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Κατερίνα Χλωροκώστα.

Σκηνοθεσία – Καλλιτεχνική επιμέλεια: Βησσαρίων Σάκκος

Τους 13 μονολόγους ερμηνεύουν οι: Αφροδίτη Ζαφειριάδου, Βαρβάρα Ζαφειριάδου, Βάσω Κρίκου, Γεωργία Πετράκη, Δέσποινα Προδρομίδου, Καλίνα Νάνου, Λίτσα Μαυρομάτη, Μαρία Καπανίδου, Νίκη Αθιανά, Όλγα Γκινάλα, Παρούλα Ζαφειράκη και Φένια Καλαϊτζή.

Φωτογραφίες: Θεοδόσης Γεωργιάδης

*Η παράσταση είναι ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 16 ετών.

 

Η ΒΙΑ είναι ένα πρόσωπο με πολλές μορφές!

Το μήνυμα είναι σαφές…

ΜΙΛΑ!

 

Κύκλος Ζωής  Δέντρο Ζωής